بصل النخاع

پیاز مغز، بصل النخاع، نخاع مستطیل یا مدولا (به انگلیسی: medulla oblongata)؛ قسمتی از مغز است که قشر مغز را با نخاع مرتبط می‌کند و بخشی از ساقه مغز است. پیاز مغز پایینترین بخش مغز است. دارای ۳ سانتیمتر طول و ۱۰ گرم وزن است. پیاز مغز، نخاع را به مغز پیوند می‌دهد. شکل پیاز مغز به صورت یک مخروط ناقص است که قاعده بزرگ آن بالا و قاعده کوچک آن پایین قرار گرفته‌است. مخچه در پشت آن قرار گرفته‌است. بطن چهارم در پیاز مغز قرار دارد. بسیاری از مراکز حیاتی در پیاز مغز هستند. این عضو نیز دارای ماده خاکستری و سفید است. در پیاز مغز مرکز تنظیم تنفس قرار دارد و قطع آن باعث مرگ انسان می‌گردد. در ضمن این عضو مرکز اعمال گوارشی از قبیل جویدن، سرفه و استفراغ و نیز مرکز تغییر دهنده قطر رگ‌ها است.

بصل النخاع
Medulla oblongata labeled at bottom left
Section of the medulla oblongata at about the middle of the olive.
جزئیات
بخشی از	ساقه مغز
شناسه‌ها
لاتین	medulla oblongata
MeSH	D008526
نورونیمز	698
شناسه نورولکس	birnlex_957
TA98	A14.1.03.003
TA2	5983
FMA	62004

پیاز مغز در ساقه مغز

بصل النخاع را medulla oblongata و به‌طور اختصار medulla هم می‌گویند. مدولا در بالای نخاع و در پایین پل مغزی قرار دارد، حد پایینی آن عمق سوراخ ماگنوم(magnum) و به عبارت دیگر کنار بالایی مهرهٔ اطلس می‌باشد. مدولا از طرف جلو با ناودان بازیلار(basilar) استخوان اکسی پیتال و از طرف عقب مجاور مخچه می‌باشد. طول مدولا، ۳، عرض آن ۲ و ضخامت آن ۱٫۲۵ سانتی‌متر است. بصل النخاع را اصطلاحاً پیاز مغزی می‌نامند. از نظر ساختمانی، هرمی یا پیازی شکل بوده و طول، عرض و قطر قدامی خلفی آن به ترتیب ۳، ۲، و ۱٫۵ سانتی‌متر می‌باشد. بصل النخاع یا پیاز مغز، پایین‌ترین بخش ساقهٔ مغز(brain stem) می‌باشد که در حد فاصل کنار تحتانی پل مغزی و کنار فوقانی نخاع قرار گرفته‌است و اولین عصب نخاعی گردن C1 دقیقاً از زیر بصل النخاع منشأ می‌گیرد. بصل النخاع در بخش قدامی حفرهٔ مغزی خلفی و در بالای سوراخ پس سری(foramen magnum) واقع شده‌است و در جهت قدامی در مجاورت با کلیووس(Clivus) یا استخوان پس سری و پرده‌های مغزی و نیز در جهت خلفی در مجاورت درهٔ مخچه(vallecula) قرار می‌گیرد. بصل النخاع و سایر بخش‌های مغز خلفی (پل مغزی و مخچه) در فضای زیر چادر مخچه ای(infratentorial space) مستقر می‌شوند. تومورهای مغزی این ناحیه باعث افزایش فشار داخل مغزی می‌شوند که از جمله عوارض این افزایش فشار می‌توان به سردرد، استفراغ، و پاپیلدما (خیز و پرخونی بینایی که معمولاً همراه با افزایش فشار درون جمجمه ای می‌باشد) اشاره کرد.[1]

این دستگاه عصبی علاوه بر نقش ارتباطی بین مغز و نخاع، اعمال خودکار و غیرارادی مهمی را کنترل می‌کند. از جمله گردش خون (تعداد ضربان قلب)، تنفس (مثل سرفه و عطسه و دم و بازدم) و اعمال دستگاه گوارش (بلع، تهوع و استفراغ)، پیاز مغز به دلیل اینکه مرکز کنترل بخش عصبی خود مختار می باشد در تنظیم و هماهنگی بین ۳ دستگاه گوارش و گردش مواد و همچنین دستگاه تنفسی نقش مهمی ایفا می کند به عنوان مثال دریچه اپی گلوت در دستگاه تنفسی که بر روی نای قرار دارد باید در هنگام بلع بسته شود این بخش از مغز این کار را انجام می دهد و منجر به هماهمنگی خوب این دو دستگاه می شود. منبع:کتاب زیست شناسی دکتر متین صالحی