برلاس

بَرلاس (جغتایی: Barlās) یک اتحادیه کوچ‌رو از مردمان ترک[1] یا ترکی-مغولی در آسیای مرکزی و مهم‌ترین ایل تیموریان بودند که بیش‌تر بر آسیای مرکزی، ایران و آسیای جنوبی حکومت می‌کردند.[2][3][4][5]

برلاس
خاندان اجدادیبورجیگین
عنوان‌هاخان، میرزا، بیگ، شاه، سردار، امیر، غازی، سلطان
موسسقارچار برلاس

براساس تاریخ پنهان مغول‌ها، برلاس نسب مشترکی با بورجیگین و بقیهٔ طایفه‌های مغول داشت. نسب طایفهٔ برلاس به قارچار برلاس، رئیس یکی از هنگ‌های جغتای خان می‌رسد.[2] تاریخ پنهان مغول‌ها -یک حماسه قرن ۱۳ام میلادی که در دوران فرمانروایی اوگتای‌خان نوشته شده‌است، می‌گوید قارچار برلاس از نوادگان جنگجوی افسانه‌ای مغول، بود و نچیر (بودون آچیر؛ بودنار مونگقاق)، بود که همچنین جد چنگیز خان محسوب می‌شده‌است.[6]

به‌دلیل تماس‌های گسترده با جمعیت بومی در آسیای مرکزی این ایل نه تنها دین اسلام را پذیرفتند[3]بلکه زبان جغتایی را که یک زبان ترکی‌بُن از شاخهٔ قَرلُق (خَلُّخ) بود نیز پذیرفتند،[7]بعدها این زبان به ازبکی مدرن تبدیل شد.[8][9]

تیمور، بنیانگذار دودمان تیموری، در یک خانوادهٔ اشرافی از طایفهٔ برلاس زاده شد.[10] یکی از نوادگانش، ظهیرالدین بابُر، بعدها امپراتوری مغولی آسیای جنوبی و مرکزی را بنیاد نهاد.

جستارهای وابسته

منابع
  1. نیا /;، رحیم رئیس. «دانشنامه جهان اسلام بنیاد دائرة المعارف اسلامی». دانشنامه جهان اسلام بنیاد دائرة المعارف اسلامی (به Persian). بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۲۱.
  2. B.F. Manz, The rise and rule of Tamerlan, Cambridge University Press, Cambridge 1989, p. 28: "... We know definitely that the leading clan of the Barlas tribe traced its origin to Qarchar Barlas, head of one of Chaghadai's regiments... These then were the most prominent members of the Ulus Chaghadai: the old Mongolian tribes - Barlas, Arlat, Soldus and Jalayir..."
  3. M.S. Asimov & C. E. Bosworth, History of Civilizations of Central Asia, UNESCO Regional Office, 1998, ISBN 92-3-103467-7, p. 320: "… One of his followers was […] Timur of the Barlas tribe. This Mongol tribe had settled […] in the valley of Kashka Darya, intermingling with the Turkish population, adopting their religion (Islam) and gradually giving up its own nomadic ways, like a number of other Mongol tribes in Transoxania …"
  4. Encyclopedia - Britannica Online Encyclopedia
  5. http://books.google.de/books?id=RpiywbMvG5gC&pg=RA1-PA148&dq=Timur+Turkic+speaking&hl=tr&sig=9tWp001dj7GoDBdAjveeJclsQD8
  6. «The Secret History Of Themongols». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ فوریه ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۸ مارس ۲۰۱۰.
  7. iranicaonline.org
  8. Allworth, Edward (1994). Central Asia: 130 Years of Russian Dominance, a Historical Overview. Duke University Press, 72. ISBN 0-8223-1521-1
  9. Khayrulla Ismatulla, "Modern literary Uzbek", Bloomington, Indiana University Press. 1995
  10. http://books.google.de/books?id=CHzGvqRbV_IC&pg=PA409&dq=Barlas+Turkic&hl=tr&sig=Eenkx86afOfm0RKKnq4Y5fDggD8
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.