بالقلو
بالُقلو روستایی است از توابع بخش نوبران شهرستان ساوه در استان مرکزی ایران.
 چشمه و امامزاده نوح چشمه و امامزاده نوح | |
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | مرکزی |
| شهرستان | ساوه |
| بخش | بخش نوبران |
| دهستان | آق‌کهریز |
  بالُقلو | |
| مردم | |
| جمعیت | ۱۰۹۱ نفر (سرشماری ۹۵) |
| کد آماری | ۰۰۴۶۰۰ |
موقعیت جغرافیایی
در ۵۵ کیلومتری غرب ساوه و در مسافت ۵ و ۱۰ کیلومتری از جاده قدیم ساوه-همدان و آزاد راه تهران-همدان واقع شده‌است بالُقلو از شمال به شهر غرق آباد و روستای کهک، از شرق به روستای باستانی کله دشت، از غرب به روستای استیجک و از جنوب به رشته کوه سای محدود می‌گردد
زبان
مردم روستای بالُقلو به زبان ترکی آذربایجانی صحبت میکنند [1]
نام روستا
عامل مؤثر در نامگذاری روستا، چشمه کبیر و خصوصاً ماهی‌های زیبای داخل آن می‌باشد. بالُق در زبان ترکی به معنای ماهی می‌باشد و پسوند (لو) و یا (لی) در اتصال به پاره ای از لغات ترکی معنای داشتن می‌دهد که معادل آن در فارسی پسوند (دار) می‌باشد. بدین ترتیب بالُقلو (بالُق+لو) یعنی ماهی دار یا مکانی که داری ماهی می‌باشد
آثار تاریخی
مهمترین اثر تاریخی روستا، بقعه امامزاده نوح می‌باشد. این بنا از آثار به جا مانده اوایل دوره صفویان است که در تاریخ دهم آذرماه سال ۱۳۵۴ با شماره ۱۱۹۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده
تاریخ دقیقی از قدمت ساخت این بنا موجود نمی‌باشد، اما ازکتیبه صندوقچهٔ چوبی که بر روی مرقد امامزاده می‌باشد می‌توان استناد کرد. این صندوقچه منقوش به اشکال هندسی و گل و بوته می‌باشد و کتیبه آن حاوی نام امامزاده، شجره نامه و نام شاه طهماسب صفوی دومین پادشاه دودمان صفوی (حکومت وی از ۹۳۰ تا ۹۸۰ ه.ق بوده‌است) درج گردیده شده ساختمان این بنا از سه قسمت بدنه مدور آجری، گردن (ساقه) که با کاشیکاری‌های نام علی (ع) در دوازده طرف و گنبد مخروطی دوازده ترک که پوشش فیروزه ای دارد، تشکیل شده‌است. این بنا یک مرتبه در سال ۱۲۷۰ ه.ق) در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار مرمت و تعمیر گردیده و تزئیناتی به آن اضافه شده که این تاریخ در قسمت شمالی گنبد درج گردیده‌است و چندین مرتبه هم در دوره معاصر و دهه‌های اخیر مرمت گردیده‌است امامزاده نوح طبق شجره نامه حک شده بروی کتیبه صندوقچه و شهرت محلی فرزند ابراهیمِ مرتضی ابن امام موسی کاظم (ع) می‌باشد که این ادعای صحیحی نمی‌باشد زیرا ابراهیم فرزندی با این نام نداشته‌است چندی از پژوهشگران و نسب شناسان معتقدند نسب امامزاده نوح با ده واسطه به امام سجاد (ع)منتهی می‌گردد
آثار طبیعی
چشمه کبیر بالُقلو با میانگین دِبی ۷۵ لیتر در ثانیه در فصول مختلف سال، بزرگترین و پرآب‌ترین چشمه شهرستان ساوه می‌باشد. این چشمه در ضلع غربی امامزاده نوح واقع شده‌است. آب از زیر صخره از چندین حفره که در راستای صخره می‌باشد وارد استخر حاصل از تجمیع آب شده و پس از آن، از دو خروجی شمالی و غربی وارد باغات و مزارع کشاورزی دو روستای بالُقلو و کهک جهت آبیاری می‌شود. آب آشامیدنی این دو روستا نیز از همین چشمه تأمین می‌گردد. در فصل زمستان که از آب چشمه کمتر برای آبیاری استفاده می‌شود، آب از طریق نهرها پس از گذر از میان باغات و مزارع وارد رودخانه مزلقانچای می‌شود. علاوه بر چشمه کبیر، بیش از ده چشمه دائم و فصلی در نقاط مختلف روستا جوشان می‌باشد
جمعیت
این روستا در دهستان آق‌کهریز قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۰۹۱ نفر (۳۹۰ خانوار) است.
نگارخانه
منابع
- «روستای بالقلو». بانک جامع اطلاعات روستاهای ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۹ آگوست ۲۰۱۱.
- هیئت جواد تاریخ زبان و لهجه های ترکی نشر نو ، تهران ۱۳۶۵
- هییت جواد تاریخ زبان و لهجه های ترکی نشر نو ، تهران ۱۳۶۵.
