ایرج رحمانپور

ایرج رحمانپور (زاده ۲۰ بهمن ۱۳۳۵ در کوهدشت) شاعر، خواننده و ترانه‌سرای ایرانی است.[1] او دارای آثار نوشتاری و موسیقایی دربارهٔ فرهنگ و هنر منطقهٔ زاگرس و موسیقی لری و لکی است.[1][2][3][4][5][6]

ایرج رحمانپور
اطلاعات پس‌زمینه
نام شناسنامه‌ایایرج رحمانپور
نام(های) دیگرحنجره زخمی زاگرس[1]
زاده۲۰ بهمن ۱۳۳۵
ژانرموسیقی فولکلور[2][3]
سال‌های فعالیت۱۳۵۰–اکنون

زندگی

وی در خرم‌آباد زاده شدو کودکی و نوجوانی را در سرزمین پدری‌اش کوهدشت سپری نمود. از کودکی با توجه به توانایی‌اش در آواز و آوازخوانی به این حرفه روی آورد. زندگی در یک منطقهٔ باستانی و آشنایی با فرهنگ و هنر «سرزمین مفرغ» او را به مطالعهٔ زبان و فرهنگ کهن سوق داد. وی از دهه پنجاه تا کنون به سرایش ترانه و خوانش این آثار مشغول است.[7] او در ترانه‌هایش از مجموعه زبانهای لری خرم‌آبادی[3] و لکی استفاده می‌کند. آثار او نقش ویژه‌ای در احیا زبان لری و لکی و آشنایی مردم با اشعار لری خرم‌آبادی داشته‌است.[3][8] او متأهل، دارای چهار فرزند و از سال ۱۳۷۰ ساکن تهران است. وی هم‌اکنون در زمینه فرهنگ عامه و زبان پژوهش می‌کند.

سبک

بن مایهٔ آوازهای او را «هوره» و «مویه» تشکیل می‌دهد.[8] او از موسیقی کار، آیین‌های نمایشی، موسیقی سوگ، موسیقی جشن، حماسه، لالایی‌ها و اسطوره‌ها بهره می‌برد. رحمانپور موسیقی قدیمی و ملودی‌های فولکلور را با جریانهای اجتماعی و سیاسی تاریخ معاصر تلفیق نموده‌است. به همین دلیل او را «حنجره زخمی زاگرس» نامیده‌اند. او با موضوعات زیر آثار هنری خلق نموده‌است:آوارگان شیمیایی حلبچه، زلزله زدگان بم، زلزله زدگان رودبار و منجیل، جنگ ایران و عراق، خودسوزی زنان در ایلام و لرستان، فقر و اعتیاد، وطن‌پرستی، تنهایی انسان معاصر، نابودی فرهنگ، با یاد حسین پناهی (شاعر و بازیگر)، با یاد حسین شیدایی (بازیگر)، در بزرگداشت انفال (کشتار کردهای عراقی) در گوتنبرگ سوئد.

دلخوری و اعتراض به محسن نامجو

وی در گفتگویی گفته‌است: آقای نامجو کارهای مرا به‌طور مستقیم استفاده می‌کند اما بعد می‌گوید این‌ها را از یک روستایی شنیده‌ام و خودم این‌ها را پیدا کردم.[9][10]

مجموعه اشعار

مجموعهٔ کامل اشعار لری و لکی وی در کتابی با عنوان «تونه می‌نویسم سرزمینم»، «تو را می‌نویسم، سرزمینم» توسط سهراب آزادی گردآوری و به همراه ترجمهٔ فارسی منتشر شده‌است. برخی شعرهای وی در نشریات[11] منتشر شده‌است.

آثار

ترانه‌سرا و خوانندهٔ:

  • جَرَس (۱۳۵۹)
  • بهارباد (۱۳۶۹) - به آهنگسازی علی اکبر شکارچی
  • آینه اشک (۱۳۷۲)[12]
  • گل آتش (۱۳۷۶)[3]
  • سفر امید (۱۳۸۳)
  • سِتین اِشکسه (۱۳۸۵)
  • آسو (۱۳۸۷)
  • آرش (شعر حماسی دارجنگه، نوشاد ابوالوفایی)
  • هَچایه (۱۳۸۹)
  • وانو (۱۳۹۱)
  • ایلبار (۱۳۹۵)
  • به لهجه مفرغ (۱۳۹۶)
  • زا (۱۳۹۶)

تک آهنگ‌ها:

  • چَمَر ۱۳۶۸
  • سرود وطن، صدا و سیمای تهران ۱۳۶۸
  • بانو بهار ۱۳۶۹
  • ساقی ۱۳۷۰
  • موسیقی فیلم «آخرین تک‌سوار ایل»، ساختهٔ محمد سیف زاده ۱۳۷۷
  • بشنو، جهان بشنو ۱۳۷۷ (با همکاری گروه موسیقی چهل دف)
  • زلزله بم ۱۳۸۳
  • تَژگا ۱۳۹۰
  • هِنا ۱۳۹۱
  • آواز در «پوئم سمفونی حلبچه» ساخته بیژن کامکار(۱۳۹۰)[13][14]
  • ترانه‌سرای آلبوم موسیقی:
  • «کوهسار» (۱۳۶۲)
  • «داغ شقایق» (۱۳۶۶)
  • «میراث» (۱۳۷۰)
  • «تال» (۱۳۷۰)
  • «چوپی» (۱۳۷۸)
  • «همدنگ» و «همراز» (۱۳۸۰)
  • «راز انار» (۱۳۸۷)

پانویس
  1. «حنجره زخمی زاگرس». روزنامه شرق. ۲۸ خرداد ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ اکتبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۱۵.
  2. «مراسم اختتامیه سی‌امین جشنواره موسیقی فجر با اجرای «ایرج رحمانپور» و گروه زاگرس». وبگاه میرملاس. ۲ اسفند ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۱۵.
  3. «آلبوم لری «گل آتش» منتشر شد». خبرگزاری فارس. ۱ شهریور ۱۳۸۵. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۱۵.
  4. «لرستان با «سمای مرگ» در هفتمین جشنواره موسیقی نواحی». خبرگزاری فارس. ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۱۵.
  5. «شب شاد «لرها» در تهران». خبرگزاری ایسنا. ۲۷ بهمن ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۱۵.
  6. «صدای زاگرس در لرستان طنین انداز شد». خبرگزاری فارس. ۱ اسفند ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۱۵.
  7. «زاگرس‌نشینان و شادی لرها/ موسیقی نواحی روسفید است». خبرگزاری فارس. ۲۷ بهمن ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۱۵.
  8. «رحمانپور، روایتگر زخم و مرهم / دکتر بهروز مهدی‌زاده». وبگاه میرملاس. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۱۵.
  9. «اتهام سرقت هنری به محسن نامجو توسط یک خواننده». ایران آرت. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۳۱.
  10. «سرقت محسن نامجو از ایرج رحمانپور خواننده لری ؟!». chekhabar.ir (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۳۱.
  11. / «دو ماهنامه پایاب-1382» مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک).
  12. «آلبوم " آینه اشک " ایرج رحمانپور». وبگاه نوای لر. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ مه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۱۵.
  13. «پوئم سمفونی‌های خرمشهر و حلبچه رونمایی می‌شود». روزنامه دنیای اقتصاد. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۶.
  14. «Magiran | روزنامه اعتماد (1390/07/04): رونمایی از «پوئم سمفونی‌های خرمشهر و حلبچه» با حمایت بانک گردشگری». www.magiran.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۶.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.