امپراتوری زنگ
امپراتوری زنگ یا سلطنت کیلوا، یا امپراتوری افروشیرازی، حکومتی در سواحل شرقی آفریقا بود که در قرن چهارم هجری توسط دریانوردان شیرازی بنانهاده‌شد. پایتخت این حکومت جزیره کیلوا کیسیوانی بود که در ۲۴۰ کیلومتری جنوب شهر امروزی دارالسلام واقع‌شده‌است.[1]
امپراتوری زنگ Kilwa | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۹۵۷–۱۵۱۳ | |||||||||||
 | |||||||||||
| موقعیت مکانی | ساحل سواحلی | ||||||||||
| پایتخت | کیلوا کیسیوانی | ||||||||||
| حکومت | سلطان‌نشین | ||||||||||
| سلطان | |||||||||||
• ۹۵۷ | علی بن حسن شیرازی | ||||||||||
• ۱۲۷۷ | الحسن بن تالوت | ||||||||||
• ۱۴۹۹ | ابراهیم بن سلیمان | ||||||||||
| تاریخ | |||||||||||
• بنیان‌گذاری | ۹۵۷ | ||||||||||
• فروپاشی | ۱۵۱۳ | ||||||||||
| |||||||||||
| امروز بخشی از |  کنیا, تانزانیا, موزامبیک, کومور, مایوت, ماداگاسکار, | ||||||||||
.svg.png.webp){kind=small}
پیشنه وقایع
در وقایع نگاری "کیلوا"،kilwa chronicle "، آمده‌است که مسلمانان شیرازی در نتیجه یک خشکسالی سخت از فارس مهاجرت نموده و با توجه به آوازه ای که از سیاحان فارسی از زنگبار یا زنگستان (سرزمین سیاهان) شنیده بودند سفر به زنگ را بر سفر به هند ترجیح دادند و این مسلمانان پس از ماه‌ها سفر دریایی بالاخره در کیلوا ساکن شدند و محلی را ساختند که برخی از مساجد و خانواده‌های مسلمان هم‌اکنون در آنجا اقامت‌دارند.
رهبر شیرازیهای مهاجر به جزایر شرق آفریقا، حاکم سابق ایالت شیراز، حسن بن علی شیرازی نام‌داشت. او در سال ۹۵۶م با مادر اتیوپیایی و هفت پسرش، علی، محمد، باشت، سلیمان، حسین و داوود در زنگبار، پمبه (پنبه)، تنگه، تومبتو و جزایر کومور ساکن شدند. گفته شده‌است که وی از خاندان ال بویه بوده‌است آنها یک فدراسیون در جزایر شرق آفریقا ایجاد کردند و محور تجارت آزاد میان موگادیشو در شمال و سوفالا در جنوب را شکل دادند. زنگبار به‌عنوان یک خط میانی بین موگادیشو و سوفالا بود که به شکل یک مرکز تجاری کالاها را به کشورهای خلیج‌فارس و هندوچین صادر می‌کرد. اغلب تجار ایرانی در دوره بادهای موسمی‌شمال شرق، از خلیج فارس به زنگبارzangebar می‌رفتند و از این منطقه دیدار می‌کردند. آنها با کشتیهای بزرگ چوبی که از ابتدا تا انتهایش به طورجذابی کنده‌کاری شده بود به زنگبار می‌رفتند و با خود ماهی‌خشک، فرش، نمک، چادر (در زنگبار بهBuibui معروف است) خرما وچرم می‌بردند. پارچه‌های آبی رنگ ایرانی در شرق آفریقا خریداران خوبی داشت.[2] تا سال ۱۴۹۸ ورود پرتغالی‌ها فرهنگ ایرانی اسلامی و امپراتوری افرو شیرازی در کیلواو تمام سواحل شرقی از سومالی تا بندر موسی بن بیک در حد کمال بود و کیلوا به مرکز ثروتمندان تجارت طلا تبدیل شده بود. حکومت افروشیرازی بزرگترین و منسجم‌ترین حکومت در سواحل شرق آفریقا تا آن دوره بوده‌است. از سومالی تا انتهای اقیانوس هند و سواحل امروزی آفریقای جنوبی تجار کیلوا داد و ستد داشتند.
تاریخ‌نگاری دوران حکومت شیرازی‌ها
- ۱. (۹۵۷ م علی ابن حسن شیرازی
- ۲ محمد بن علی - حکومت چهل سال.
- 3 (996) علی بن باشات یا پاشا، برای چهار و نیم سال حکومت.
- ۴. (ج ۱۰۰۱)
- ۵. (ج ۱۰۰۵) خالد بن بکر
- ۶. (۱۰۰۵/۰۷ حسن بن سلیمان بن علی، برادرزاده داوود)
- ۷. (۱۰۲۳) علی بن داوود (پسر داوود، برادرزاده الحسن) - حکومت: ۶۰ سال.
- ۸. (۱۰۸۳) علی بن داوود II (نوه علی بن داوود) - حکومت به ۶ سال، یک مستبد آشفته، عزل مردم، و محکوم به مرگ در چاه.
- ۹. (۱۱۰۶)الحسن بن داوود، برادر علی بن داوود دوم)
- ۱0 (1129) سپتامبر ۱۱۱۳ محاسبه سلیمان عزل و به سر بریده توسط مردم پس از تنها دو سال.
- ۱1 (1131) داوود بن سلیمان (پسر قبلی) کار اصلی و ثروت خود را در Sofala، ساخته شده، قبل از اینکه به یاد می‌آورد به به جای پدرش. حکومت ۴۰ سال است.
- ۱2 (1170)، سلیمان بن الحسن بن داوود یکی از بزرگترین سلاطین، اعتبار برای غلبه بر بسیاری از سواحیلی ساحل،
- ۱۳. (۱۱۸۹) داوود بن سلیمان (پسر قبلی) حکم ۲ سال است.
- 14. (1190) Talut بن سلیمان (برادر قبلی) حکم ۱ سال
- ۱۵. (۱۱۹۱) حسین بن سلیمان (برادر قبلی) - حکم ۲۵ سال است. درگذشت بدون وارثان.
- ۱6 (1215) خالد بن سلیمان ( هیل Bonij برادر قبلی) - حکم ۱۰ سال
- ۱۷. (۱۲۲۵)؟ بن سلیمان ('، استخوان سلیمان برادرزاده قبلی، پسر؟) - حکومت: ۴۰ سال
- ۱۸. (۱۲۶۳–۷) علی بن داوود (ارتباط نامشخص) - حکم ۱۴ سال.
پایان دوره دودمان پارسی شیرازی C. 1277، شروع سلسله Mahdali
دوره مهدعلی
- ۱۹. (۱۲۷۷) الحسن بن Talut،
- ۲1 (1308) داوود بن سلیمان.
- ۲۲. (۱۳۱۰) ابو Mawahib الحسن بن سلیمان (برادر قبلی) -
- ۲۳. (۱۳۳۳) داوود بن سلیمان
- ۲4 (1356)، سلیمان بن داوود
- ۲5 (1356) حسین بن سلیمان آل Mat'un
- 26. (1362) Talut بن داوود
- ۲۷. (۱۳۶۴) سلیمان بن داوود
- ۲۸. (۱۳۶۶) سلیمان بن سلیمان بن حسین - حکومت: ۲۴ سال
- ۲۹. (۱۳۸۹) حسین بن سلیمان (پسر قبلی) - حکم ۲۴ سال
- ۳۰. (۱۴۱۲) محمد بن سلیمان بن عادل ( آل ملک عادل، Mahamed Ladil،
- ۳۳. (۱۴۵۴) وزیر سلیمان (وزیر قبلی) در مرگ سلطان اسماعیل،
- ۳۴. (۱۴۵۴) محمد بن الحسین بن محمد بن سلیمان آل مظلوم
- ۳5 (1455) احمد بن سلیمان
- ۳6 (1456) الحسن بن اسماعیل (پسر سلطان اسماعیل ۳۲)،
- ۳۷. (۱۴۶۶): سعید بن al-Hassan/Hussein
- ۳۸. (۱۴۷۶) سلیمان ابن محمد ابن حسین (وزیر سلیمان)
- ۳۹. (۱۴۷۷) عبدالله بن حسن (برادر سلطان سعید)
- ۴0 (1478) علی بن حسن (برادر قبلی).
- ۴1 (1479) الحسن بن سلیمان، (فرزند وزیر سلیمان)،
- ۴۲. (۱۴۸۵) صاحبات بن محمد بن سلیمان خمبو
- ۴3 (1486) الحسن بن سلیمان (بار دوم)
- ۴4 (1490) ابراهیم بن محمد
- ۴5 (1495): محمد بن Kiwab،
- ۴۶. (۱۴۹۵) آل Fudail بن سلیمان
پایان سلسله مهدعلی. ۱۴۹۵ آغاز دوره استیلای غاصبان پرتغالی.
جستارهای وابسته
- مردمان شیرازی
- علی ابن حسن شیرازی
پانویس
- فریار، «امپراطوری زنگ یاکیلوا»، وحید، ۵۶۹.
- روزنامه همشهری 17 -18 خرداد 1380:محمدعجم
منابع
- kilwa chronicle
- "N21359-5 Coin, Kilwa Sultanate (East Africa), Al Hasan ibn Sulaimam (c. AD 1482-1493), Falus, copper alloy". Powerhouse Museum, Sydney, Australia.
- MacGregor, Neil (26 June 2010). "A History of the World in 100 Objects, Kilwa pot sherds". BBC Radio 4.
- فریار، عبدالله (۱۳۵۵). «امپراطوری زنگ یاکیلوا». وحید (۱۹۸): ۵۶۹ تا ۵۷۱.
- روزنامه همشهری 17 -18 هفده و هیجده خرداد ۱۳۸۰:محمدعجم