الکتروسکوپ
برقنما یا الکتروسکوپ وسیلهای است که با استفاده از آن میتوان باردار بودن، نوع بار و مقدار بار جسم از نظر الکتریکی و رسانا یا نارسانا بودن را شناسایی کرد. برای تشخیص باردار بودن از الکتروسکوپ بدون بار مثبت و برای تشخیص نوع بار از الکتروسکوپ که بار مشخّص دارد، استفاده میکنیم.[1]
اجزای الکتروسکوپ
یک الکتروسکوپ ساده دارای ۳ جز اصلی است:
تاریخچه برقنما
الکتروسکوپ اسبابی برای آشکارسازی وجود بار الکتریکی است الکتروسکوپ از دو ورقه طلا یا آلومینیم، تشکیل میشود که به یک سر میلهٔ رسانای فلزی متصل شدهاند و میله به وسیلهٔ گیرهٔ عایقی نگه داشته میشود، وقتی که میله و ورقهها بار الکتریکی کسب کنند، ورقهها بر اثر نیروی رانش متقابل حاصل از بارهای همنام از یکدیگر دور میشوند.
چگونگی کارکرد الکتروسکوپ
اول باید الکتروسکوپها دارای بار الکتریکی معین باشد. برای مثال الکتروسکوپ دارای بار مثبت است. جسمی باردار را نزدیک کلاهک الکتروسکوپ میکنیم و اگر دو ورقه از هم باز شدند یعنی بار جسم و دستگاه همنام است (طبق مثال، نتیجه میگیریم جسم دارای بار مثبت است) و اگر به هم نزدیک شوند یعنی بار دستگاه و جسم ناهمنام است (طبق مثال جسم دارای بار منفی است).[2]
القای الکتریکی
باردار کردن جسم رسانا بدون تماس با جسم باردار را القای الکتریکی میگویند. بار جسم القاگر مخالف با بار جسم القا شونده است.
تعیین مقدار بار الکتریکی یک جسم توسط الکتروسکوپ
برای تعیین دقیق نمیتوان از این نوع الکتروسکوپ استفاده کرد برای همین از الکتروسکوپهای دیجیتالی و قوی استفاده میشود. اما برای تعیین از مقدار افزایش زاویه بین دو ورقه نسبت به زاویه قبلی و با توجه به هم نامی یا غیر هم نامی بار استفاده میشود.
منابع
- «: آزمایش الکتروسکوپ». daneshnameh.roshd.ir. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۰-۱۱.
- «آزمایش با الکتروسکوپ». olympiadbartar.org. بایگانیشده از اصلی در ۱۱ اکتبر ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۰-۱۱.