اعدام در ایران
اعدام مطابق قانون مجازات اسلامی یکی از مجازاتهایی است که در ایران انجام میشود.[1] اتهاماتی که حکم اعدام برای آنها در نظر گرفته شدهاست شامل قتل، تجاوز جنسی، سوءاستفاده جنسی از کودکان، قاچاق موادمخدر، دزدی مسلحانه، آدمربایی، تروریسم، رابطه جنسی با محارم، «زنای غیرمحصنه»، رابطه جنسی «نامشروع»، «لواط»، همجنسگرایی، سوءرفتار جنسی، تنفروشی، تلاش برای براندازی نظام جمهوری اسلامی، نافرمانی سیاسی، خرابکاری، آتشافروزی، «شورش»، ارتداد، «زنای محصنه»، کفرگویی، اخاذی، جعل، قاچاق، احتکار، ایجاد اخلال در تولید، تکرر در مصرف الکل، تهیه یا توزیع خوراک، نوشیدنی، لوازم آرایشی یا بهداشتی که مصرف یا استفاده از آنها منجر به مرگ شود، تولید و پخش آثار پورنوگرافی، استفاده از پورن برای وسوسه جنسی، تکرر در متهمکردن دیگران به صورت دروغین به انجام زنا به صورتی که منجر به اعدام فرد بیگناه شود، تکرر در انجام دزدی، برخی جرائم نظامی (مانند فرار از صحنه جنگ، یا همکاری با دشمن و غیره)، محاربه (جنگ با خدا، فرستاده خدا و حکومت اسلامی)، افساد فیالارض، جاسوسی و خیانت است.[2][3]
اعدامها در ایران از سال ۲۰۰۷ تا ژوئیه ۲۰۱۵ | |
تصور میشود ایران بالاترین نرخ اعدام نسبت به جمعیت در جهان را دارا باشد.[4] این کشور بعد از چین از نظر تعداد اعدام در رتبه دوم قرار دارد. علیرغم این، نظام جمهوری اسلامی اصرار دارد ارقامی که سازمانهای حقوق بشری برای میزان اعدام در این کشور منتشر میکنند «اغراقشده» هستند و اعدامها تنها بعد از یک پروسه طولانی قضایی انجام میشوند.[5]
آمار اعدامها و کشتارها (ی تروریستی یا خیابانی) در جمهوری اسلامی
«آیا میدانید که جنایاتی در زندانهای جمهوری اسلامی به نام اسلام در حال وقوعند که شبیه آن در رژیم منحوس شاه، هرگز دیده نشد؟! آیا میدانید که تعداد زیادی از زندانیها تحت شکنجه توسط بازجویانشان کشته شدهاند؟! آیا میدانید که در زندان [شهر] مشهد، حدود ۲۵ دختر به خاطر آنچه بر آنها رفته بود، مجبور به درآوردن تخمدان یا رحم شدند؟! آیا میدانید که در برخی زندانهای جمهوری اسلامی، دختران جوان به زور، مورد تجاوز قرار میگیرند!»
«بزرگترین جنایتی که در جمهوری اسلامی شده و در تاریخ، ما را محکوم میکند، به دست شما انجام شده و [نام] شما را در آینده، جزو جنایتکاران در تاریخ مینویسند!»
حسینعلی منتظری، در آغاز جلسهٔ خصوصی با مسئولان «هیئت مرگ»[7] یعنی حسینعلی نیری، مصطفی پورمحمدی، سید ابراهیم رئیسی و مرتضی اشراقی در تاریخ ۲۴ مرداد ۱۳۶۷.[8]
«خمینی را در آینده، خونریز، سفاک و فتاک، لقب خواهند داد».
حسینعلی منتظری، در جلسهٔ خصوصی با حسینعلی نیری، مصطفی پورمحمدی، سید ابراهیم رئیسی و مرتضی اشراقی در تاریخ ۲۴ مرداد ۱۳۶۷.[9]
از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۹ خورشیدی بیش از ۴۴۶۰۰ (چهل و چهار هزار و ششصد) انسان در نظام جمهوری اسلامی ایران، با شیوههای همچون: حلقآویز شدن، ترور شدن، کشته شدن در اعتراضات خیابانی و شکنجه در زندان، کشته شدهاند:
- از بهمن ۱۳۵۷ تا اسفند ۱۳۵۸: ۴۳۸ اعدام؛[10]
- در سال ۱۳۵۹: ۶۲۴ تن؛[10]
- از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۴: ۱۴۷۹۴ اعدام؛[10]
- در سالهای ۱۳۶۵ و ۱۳۶۶: از ۱۴۵۶ تا ۱۶۷۱ اعدام؛[10]
- کودکان و زنان اعدام شده از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۷: ۳۲۰۰ تن؛[10]
- در سال ۱۳۶۷: ۴۴۸۴ اعدام (اعم از: دینباور و دینناباور)؛[10]
- در جریان قتلهای زنجیرهای ایران: بیش از ۸۰ نویسنده، مترجم، شاعر، فعال سیاسی و شهروند عادی…؛[10]
- از سال ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۷: ۶۷۸۳ اعدام؛[10]
- در حمله به کوی دانشگاه تهران (۱۸–۲۳ تیر ۱۳۷۸): ۷ کشته؛[10]
- از سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۷: ۵۲۲۰ اعدام؛[10]
- از خرداد ۱۳۸۸ تا تیر ۱۳۸۹: ۱۵۲ اعدام؛[10]
- در سالهای ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲: ۸۱۴ اعدام (۱۶ تن کودک، ۱۹ تن زن، ۶۹۷ تن نیز اعدام به گونهٔ گروهی)؛[10]
- در سال ۱۳۹۳: ۹۶۶ اعدام؛[10]
- در سال ۱۳۹۴: ۱۴۷۱ اعدام؛[10]
- در سال ۱۳۹۵: ۹۶۹ اعدام؛[10]
- اعدام بهائیان: ۲۰۲ تن؛[10]
- کشتگان فقط اعتراضات دی ۱۳۹۶: ۵۰ تن[11] (در خیابان و زندان)؛
- در سال ۱۳۹۶ (۲۰۱۸–۲۰۱۷): ۴۴۶ اعدام؛[12]
- در سال ۱۳۹۷ (۲۰۱۹–۲۰۱۸): ۲۳۶ اعدام؛[13]
- در سال ۱۳۹۸ (۲۰۲۰–۲۰۱۹): ۲۴۸ اعدام؛[14]
- کشتگان فقط اعتراضات آبان ۱۳۹۸: ۱۵۰۰ تن[15][16][17](در خیابان و زندان)؛
- در سال ۱۳۹۹ (۲۰۲۱–۲۰۲۰): ۲۷۶ اعدام؛[18][19]
آمار کشتار بهائیان
تنها از تاریخ ۱۳۵۷ خورشیدی (۱۹۷۸ م) تا مرداد ۱۳۸۴ (۲۰۰۵)، بیش از ۲۲۰ (دویست و بیست) بهائی توسط نظام جمهوری اسلامی ایران کشته شدهاند.[20]
- سال ۱۳۵۷: ۱۰ تن؛
- سال ۱۳۵۸: ۸ تن؛
- از بهمن ۱۳۵۸ تا خرداد ۱۳۶۰: ۳۵ تن؛
- از خرداد ۱۳۶۰ تا مهر ۱۳۶۰: ۳۹ تن؛
- از مهر ۱۳۶۰ تا مرداد ۱۳۶۷: ۱۲۰ تن؛
- از مرداد ۱۳۶۷ تا مرداد ۱۳۶۸: ۳ تن؛
- از مرداد ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴: ۵ تن…[21]
آمار سنگسار
بر پایه گزارش روزنامه فرانسوی فیگارو، در تاریخ جمهوری اسلامی، ۱۵۰ (صد و پنجاه) حکم سنگسار، اجرا شدهاست.[22]
آمار کشتار دگرباشان جنسی
آمار دقیقی از شمار اعدامشدگان انسانهای همجنسگرا در دورهٔ نظام جمهوری اسلامی ایران، در دست نیست؛ ولی کنشگران حقوق بشر باورمندند که بیش از ۴٫۰۰۰ (چهار هزار) مرد و زن همجنسگرا، در این دوره، در ایران، اعدام شدهاند.[23]
آمار کشتگان، ناپدیدشدگان و زخمیان جنگی
آمار کشتگان و ناپدیدشدگان در جنگ ۸ سالهٔ ایران و عراق (از شهریور ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۷ و بر پایهٔ آمار جمهوری اسلامی): ۱۹۰۰۰۰ (صد و نود هزار) کشته و ۶۷۲۰۰۰ (ششصد و هفتاد و دو هزار) زخمی.[24]
آمار کشتهشدگان در زندان
شمار قابل توجهی از زندانیان در زندانهای حکومت جمهوری اسلامی ایران، زیر شکنجه، کشته شدهاند. نامهای برخی از آنان عبارت است از: کاووس سیدامامی (۱۳۹۶)، وحید حیدری (۱۳۹۶)، سینا قنبری (۱۳۹۶)، سارو قهرمانی (۱۳۹۶)، زهرا بنییعقوب (۱۳۸۶)، ابراهیم لطفاللهی (۱۳۸۶) و زهرا کاظمی (۱۳۸۲)...[25]
جستارهای وابسته
- جرم در ایران
- اعدامهای ایران پس از انقلاب ۱۳۵۷
- اعدام دستهجمعی زندانیان عقیدتی-سیاسی ایران در تابستان ۱۳۶۷
- نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی ایران
- متهمان نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران
- اعدام کودکان در جمهوری اسلامی ایران
- زندانیان کشتهشده در زندانهای ایران
- جمهوری اسلامی ایران و پروندههای تروریسم دولتی
منابع
- "China Leads Death List as # of Executions Around the World Soars بایگانیشده در ۲۵ سپتامبر ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine", Common Dreams NewsCenter, 5 April 2005. Retrieved 16 May 2006.
- "The Death Penalty in Iran". Death Penalty Worldwide. Retrieved 5 August 2017.
- "Iran/death penalty" p4. International Federation for Human Rights. Last accessed 19 February 2011.
- "Capital punishment: On the way out—with grisly exceptions". The Economist. Retrieved 3 July 2015.
- "Iran halts execution of three protesters after online campaign". BBC.
- «موضعگیری مقامات وقت دربارهٔ اعدامهای دهه ۶۰». بیبیسی. ۲۱ شهریور ۱۳۹۲. دریافتشده در ۲۵ فروردین ۱۳۹۹.
- «اعضای هیئت مرگ در سال ۶٠و۶٧ چه کسانی بودند؟». tribunezamaneh.
- «مخاطبان هشدارهای منتظری کجا هستند؟». bbc.
- در ضرورت تعیین تکلیف با آیتالله خمینی، بیبیسی فارسی
- «آمار وارقام اعدامها از سال ٥٧تا ٩٥ (٦١هزار اعدام)». alarabiya.
- «چرا شدت سرکوب و شمار کشته شدگان اعتراضات ایران به گونهای کمسابقه بالا بود Access to the comments». euronews.
- «گزارش سالانه وضعیت حقوق بشر در ایران؛ ویژه سال ۲۰۱۷». هرانا (ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران).
- «گزارش سالانه وضعیت حقوق بشر در ایران؛ ویژه سال ۲۰۱۸». هرانا.
- «گزارش سالانه وضعیت حقوق بشر در ایران؛ ویژه سال ۲۰۱۹». هرانا.
- «آبان ۹۸: پنهانکاری حکومتی در مورد کشتهشدگان اعتراضها». رادیو زمانه.
- «رویترز: خامنهای دستور داد «هر کار لازم است بکنید»، «۱۵۰۰» نفر کشته شدند». رادیو فردا. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۲-۲۳.
- «مورگان اورتگاس: اوباش خامنهای ۱۵۰۰ نفر را در خیابانها کشتند». صدای آمریکا.
- سازمان «حقوق بشر ایران» میگوید در سال گذشته میلادی بیش از ۲۶۰ زندانی در ایران اعدام شدند
- «گزارش یک ساله اعدام در ایران ۲۰۱۹–۲۰۲۰». هرانا.
- فریدون وهمن، یکصد و شصت سال مبارزه با دیانت بهائی (گوشهای از تاریخ اجتماعی-دینی ایران در دوران معاصر)، ۴۷۸–۴۴۸.
- فریدون وهمن، یکصد و شصت سال مبارزه با دیانت بهائی (گوشهای از تاریخ اجتماعی-دینی ایران در دوران معاصر)، ۴۷۸–۴۴۸.
- «بازگشت به تاریخ، رواج اعدامهای سیاسی و گروهی». voanews.
- همجنسگرای ایرانی موفق به گرفتن پناهندگی شد (بیبیسی فارسی)
- «۱۹۰ هزار کشته و ۶۷۲ هزار مجروح؛ هزینه ایران در جنگ با عراق». بیبیسی فارسی.
- «در زندانهای جمهوری اسلامی چه خبر است؟». دویچه وله آلمان.