اعتدال پائیزی

اعتدال پاییزی همزمان است باسر میزان که با مهرگان پیوند دارد. زمان برگزاری سر میزان اگر آن را با جشن مهرگان همسان بدانیم در یکم ماه مهر و آغاز فصل پاییز بوده‌است و این شیوه دستکم تا پایان دوره هخامنشی و احتمالاً تا اواخر دوره اشکانی نیز دوام داشته‌است. اما از این زمان و شاید در دوره ساسانی، جشن مهرگان به مهر روز از مهر ماه یا شانزدهم ماه مهر منتقل می‌شود.[3] اما در خراسان یکی از مهمترین جشنهای سنتی خراسان جشن سَرِ میزو یا جشن اول میزان بوده که همان اول مهر شروع آن بوده است. میزان به معنای برابری و اعتدال است. روز اول مهر معمولا شب و روز برابر است و برابری پاییزی نام دارد در مقابل برابری بهار که نوروز نام دارد. به عبارتی روشن تر اول مهر را می توان روز نوروز پاییزی نامید.هر سال در روز اول مهر و اول پاییز زمین در حالت اعتدال و تساوی پاییزی قرار می‌گیرد. به این معنی که در این زمان طول روز و شب برابر شده و رفته رفته هرچه به سمت زمستان پیش می‌رویم از ارتفاع خورشید در آسمان کاسته و هوا رو به سردی می‌رود..[4]

در قدیم کشاورزان با شروع فصل سرما و پایان چرای علوفه ناچار بودند قوچ و بّز نَر و حتی گاو نر که بیشتر کاربرد پَرواری دارد را سر ببرندبرای اینکه با آغاز زمستان گیاهان و علف کافی برای خوراک نبود و اینها در فصل سرما لاغر می شدند بعلاوه جا برای نگهداری آنها در سرما و یخبندان نبود بناچار چارپایان پرواری ذبح می شدند که به این کار پرواربندی و جشن غلیه کنان می گفتند. و گوشت آن را سرخ غیمه و کاملا خشک می کردند و نمک می زدند و در کیسه گونی در محلی بلند آویزان می کردند تا در طول پاییز و زمستان از گوشت آن برای خوراک خود استفاده کنند. سایر دام ها برای زاد و ولد نگهداری میشدند و در این فصل موقع جفت گیری نیز به پایان می رسید که دام ها در اوایل بهار نوزاد خود را بدنیا می آوردند.

• خیزید و خز آرید که هنگام خزانست
• باد خنک از جانب خوارزم وزانست
• آن برگ رزان بین که بر آن شاخ رزانست
• گویی به مثل پیرهن رنگ‌رزانست.منوچهری_ دامغانی(به نقل از مجله دریای پارس 1394 )

در بعضی کشورهای جهان از جمله ژاپن اعتدال پاییزی روز تعطیل رسمی کشور است.

میزان

معنی میزان در فرهنگ معین: ترازو، اندازه، مقدار، جمع موازین، هفتمین برج از برج های دوازده گانه که خورشید در حرکت ظاهری خود ماه مهر در آن قرار می گیرد، بنابر نوشته دکتر عجم در کتاب 5 هزار واژه معربات میزان واژه عربی نیست بلکه محرف و یا تغییر یافته میان هست . ترازو یعنی برابری تساوی به چم میانه هر چیز وسط هر چیز .

اعتدال پاییزی مبنای تقویم عربستان به شمار می رود که بر خلاف سایر کشورهای اسلامی که بر اساس هجری قمری یا میلادی است به صورت گاه‌شماری هجری خورشیدی و منطبق بر تقویم ایران است. با این تفاوت که ماه اول تقویم ایران از فروردین و ماه اول تقویم عربستان از مهر آغاز می شود.

• 
  Libra adorning one side of the Meridian solar line of Basilica Santa Maria degli Angeli e dei Martiri in Rome, built by Francesco Bianchini (1702)
• 
  Illustration of Libra in a Flemish manuscript from the early 1460s
• 
  Libra, or al-Mīzān, depicted in the 14th/15th century Arabic astrological text Book of Wonders
• 
• 
• 
• 

• اعتدال بهاری
• انقلاب تابستانی
• انقلاب زمستانی
• برج میزان
• چله تموز

• طولانی‌ترین روز سال را هندوها به کام خود شیرین کردندمجله دریای پارس 1394 [http:parssea.org/?p=7520]
• هموگان ِ پاییزی - فرهنگ ریشه شناختی اخترشناسی-اخترفیزیک - دکتر محمد حیدری ملایری
• همنشین بهار: اعتدال بهاری Equinox

• ویکی‌پدیای انگلیسی

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ اعتدال پائیزی موجود است.