اس-۷۵ دوینا

اس-۷۵ دوینا (С-۷۵) که با نام ناتو سام-۲ (SA-2 Guideline) نیز شناخته می‌شود، یک سامانه موشکی سطح‌به‌هوا برای پدافند هوایی ارتفاع بالای ساخت شوروی است. این سامانه در سال ۱۹۵۷ وارد ارتش شوروی شد و از آن زمان تاکنون بیش از هر سامانه دفاع موشکی دیگری در نقاط مختلف جهان مستقر شده‌است.

اس-۷۵ دوینا (سام-۲)
موشک آماده شلیک
نوع	سامانه موشکی سطح‌به‌هوای ارتفاع بالا
خاستگاه	اتحاد جماهیر شوروی
تاریخچه خدمت
خدمت	۱۹۵۷ تاکنون
جنگ‌ها	جنگ یوم کیپور، جنگ ویتنام، جنگ ایران و عراق، جنگ آبخازیا (۳-۱۹۹۲)، جنگ خلیج فارس
تاریخ تولید
طراح	Lavochkin OKB
تاریخ طراحی	۱۹۵۳ تا ۱۹۵۷
تعداد تولید شده	حدود ۴۶۰۰ پرتابگر
خصوصیات
وزن	۲۳۰۰ ک. گ (موشک)
طول	۱۰٬۶ متر
قطر	۷۰۰ میلی‌متر
کلاهک	مواد منفجره
کلاهک خرج	۲۰۰ کیلوگرم
موتور	مرحله اول سوخت جامد مرحله دوم سوخت مایع
برد موثر	حداقل بردمفید: ۶ کیلومتر (مدل V-759) حداکثر بردمفید: ۵۶ کیلومتر (مدل V-759)
سقف پرواز	۳۰ کیلومتر (مدل V-759)
سرعت	۴ ماخ (مدل ب، ث و د)، ۴٬۵ ماخ (مدل ئی و اف)
سامانه هدایت	کنترل رادیویی
دقت	۶۵ متر

اس-۷۵ دوینا نخستین موشک سطح‌به‌هوای تاریخ است که موفق به انهدام یک هواپیمای دشمن شد. این واقعه در اکتبر ۱۹۵۹ با شلیک سه موشک وی-۷۵۰ به سوی یک هواپیمای آربی-۵۷ دی کانبرای ارتش تایوان در ارتفاع ۲۰ کیلومتری رخ داد. در آن زمان مقامات چینی برای محرمانه نگه‌داشتن این موشک آن را به جنگنده‌های خود نسبت دادند.

حدود یک سال بعد یعنی در اول ماه مه سال ۱۹۶۰ این موشک با سرنگونی یک فروند هواپیمای شناسایی آمریکایی لاکهید یو-۲ بر فراز خاک شوروی به شهرت رسید. در سال ۱۹۶۲ نیز استقرار این سامانه موشکی در کوبا به آغاز بحران موشکی کوبا انجامید که جهان را در آستانه یک جنگ هسته‌ای قرار داد. یک فروند دیگر از هواپیماهای لاکهید یو-۲ که خلبان آن رودولف اندرسون نام داشت بر فراز خاک کوبا در ۲۷ اکتبر ۱۹۶۲ به وسیله این موشک‌ها منهدم شد.

نیروهای ویتنام شمالی در جنگ ویتنام از آتشبارهای اس-۷۵ دوینا به‌طور گسترده برای دفاع از هانوی و هایفونگ استفاده کردند. این موشک در چین با نام‌های اچ‌کیو-۱ و اچ‌کیو-۲ تولید شده و کشورهای دیگری نیز به تولید گونه‌های مختلف آن مبادرت کرده‌اند.

این سامانه موشکی در اصل برای مقابله با بمب‌افکن‌های دوربرد آمریکا مانند بی-۴۷ و بی-۵۲ طراحی شده بود و در ارتش شوروی جایگزین توپخانه‌های ضدهوایی دوربرد مانند کااس-۱۹ ۱۰۰ میلی‌متری و کااس-۳۰ ۱۳۰ میلی‌متری شد. از دهه ۱۹۸۰ در شوروی این سامانه به تدریج با سامانه موشکی اس-۳۰۰ (سام-۱۰ و سام-۱۲) جایگزین شد اما هنوز شماری از موشک‌های سام-۲ و مدل چینی ارتقاء یافته آن (اچ‌کیو-۲) در برخی کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد.