اسماعیل منصوری لاریجانی

منصوری لاریجانی در فروردین سال ۱۳۳۷ در روستای رینه از بخش لاریجان شهرستان آمل در خانوده ای مذهبی به دنیا آمد. دوران ابتدایی را در همان‌جا گذراند و سپس تحصیلات خود را در تهران ادامه داد و در سال ۱۳۵۷ موفق به اخذ دیپلم طبیعی و سپس در رشته علوم آزمایشگاهی وارد انستیتوی عالی علوم بیمارستانی شد. وی در دوران تحصیلی علاقۀ شدیدی به علوم دینی داشت و همزمان با تحصیل در مدرسه، تحصیلات حوزوی را نیز دنبال کرد. وی در سال ۵۹ بدلیل انقلاب فرهنگی و تعطیلی دانشگاهها به لاریجان برگشته واتحادیه انجمن‌های اسلامی را در لاریجان تشکیل داد و نیروهای انقلابی را ساماندهی می نمود تا اینکه رسماً انجمن اسلامی به پایگاه بسیج مردمی تبدیل شد. او در خرداد سال ۵۹ به عضویت بسیج و پس از آن به عضویت رسمی سپاه انقلاب اسلامی درآمد.در مهر ۶۲، به سپاه تهران منتقل و در ستاد مشترک سپاه واحد عقیدتی مشغول به کار شد.او همچنین دو سال آخر جنگ به عنوان بازرس ویژه سازمان بازرسی ویژه ستاد کل نیروهای مسلح در جبهه‌های غرب و جنوب حضور پیدا ‌کرد. منصوری لاریجانی در آغاز نظام درجه‌سازی سپاه به درجه سرتیپ دومی به دست فرماندهی کل قوا مفتخر شده است.وی در سال ۱۳۸۴ در سپاه پاسداران، به عنوان رئیس بنیاد غرب‌شناسی ستاد مشترک سپاه پاسداران و معاون تحقیقات و اسناد دفاع مقدس انجام وظیفه نموده است. [1]

دکتر منصوری لاریجانی تحصیلات تخصصی و حرفه ایی فلسفه و عرفان را در محضر استادان علامه حسن زاده آملی، دکتر ابراهیمی دینانی، آیت الله دکتر شیخ الاسلامی و آیت الله حکمت نیا فراگرفت و دست خط تأیید و جواز تدریس در دروس فلسفه و عرفان را از آنان دریافت نمود.[3]

در دانشکده الهیات دانشگاه تهران، کارشناسی ارشد با گرایش فقه و مبانی حقوق،کارشناسی ارشد در دانشگاه آزاداسلامی با گرایش علوم قرآنی (۱۳۶۷) و در دانشگاه امام حسین بورسیه دکترای حقوق روابط بین‌الملل (۱۳۷۱) گرفت. او همچنین دکترای عرفان اسلامی (۱۳۷۶) را از واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی اخذ کرد. او تدریس در مراکز آموزش عالی را از سال ۱۳۶۹ در دانشگاه تربیت معلم تهران آغاز و طی ۳۰ سال در دانشگاه امام حسین (ع)، دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشگاه بین المللی اهل بیت (ع) و دانشگاه آزاداسلامی واحد علوم و تحقیقات ادامه داد و هم اکنون در دانشگاه عالی دفاع ملی و دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات مشغول تدریس می باشد. دکتر منصوری لاریجانی همچنین به عنوان مدیر مسئول موسسه حکمت علوی در نشر معارف قرآنی و عرفان اهل بیت (ع) مشغول تحقیق و تدوین آثار علمی می باشد.[1]

وی دربارهٔ آموزه‌های غیر دانشگاهی که از استادان خود کسب کرده، چنین آورده‌است:

«دروس عرفانی را در محضر آیت‌الله حکمت‌نیا که مردی بزرگ و اهل عرفان نظری و عملی بود گذراندم فصوص محی‌الدین و درس‌های اخلاق، مواعظ، مراقبه و محاسبه و مراحل تربیت نفسانی را در محضر آیت‌الله حسن‌زاده آملی فرا گرفتم و دستورالعمل‌های ایشان، همیشه و در همة مراحل زندگی راهنمایم بوده و هنوز خود را شاگرد مکتب عرفانی ایشان و آیت‌الله حکمت‌نیا می‌دانم. در یادگیری دروس فلسفه نیز سعی کردم که به حد کلاسیک اکتفا نکنم و اسفار ملاصدرا را در محضر دکتر ابراهیمی دینانی آموختم. ایشان فوق‌العاده در این زمینه مسلط‌ اند مخصوصاً در اندیشه ابن سینا – شیخ اشراق و ملاصدرا، به دلیل اقتضائات شغلی و به دلیل اشتغال در سپاه پاسداران در علوم دفاعی نیز بسیاری از مکاتب دفاعی را مطالعه کرده‌ام.»

منصوری لاریجانی در سال ۱۳۶۱ با کلثوم اقبال معلمی فرهیخته از منطقه لاریجان ازدواج نموده که حاصل این ازدواج دو دختر به نام های زینب و زهرا می باشند.[4]

منصوری لاریجانی برای کتاب «انسان از منظری دیگر» تألیف محمدعلی طاهری، مؤسس عرفان حلقه مقدمه ای نوشته بود که خود وی معتقد است؛ آنرا برای اصلاح و هدایت این جریان نگاشته بوده‌است و چون این جریان از مسیر خود برنگشته وی در سال ۱۳۸۸ مانع چاپ مجدد مقدمه خود بر این کتاب شد. لاریجانی در سال ۱۳۸۸ در کتاب عرفان اسلامی خود شبکه کیهانی را نیز در عداد عرفانهای نوظهور (کاذب) به‌شمار آورد. پس از دستگیری طاهری وی در سال ۱۳۸۹ سال ۱۳۹۰ نقدی بر عرفان کیهانی انجام داد.[5]

وی در موضوعات فلسفه و عرفان اسلامی، نهج البلاغه، جنگ ایران و عراق، حکومت دینی و… مقالاتی متعدد[6] و بیش از ۹۱ عنوان کتاب[7] را به چاپ رسانده‌است. نمونه کتب تألیفی:

• در محضر حافظ[8]
• درمان روان با اسماءالله[9]
• عقل وعشق درحریم عاشورا[10]
• دیوان منصوری (اشعار وی)[11]
• مثنوی محرم
• زن و دفاع مقدس
• مجموعه رسائل حکمی
• مدیریت اسلامی
• تفسیر قرآن (بیان) نکات حکمی قرآن کریم (شش جلد)
• تربیت در قرآن و عترت
• در ملکوت حج
• ناز و نیاز در نماز
• آشنایی با مرگ
• مرگ و معاد
• سیری در اندیشه عرفانی امام خمینی (ره)
• جلوه‌های ولایت درآثار امام خمینی (ره)
• ساحت ربوبی(شرح رساله نقدالنقود فی معرفة وجود علامه سید حیدر آملی)
• مسافری غریب (شرح احوال و آثار سید حیدر آملی)
• ترجمه و شرح منازل السائرین خواجه عبدالله انصاری
• پیدایش عشق (شرح رساله مونس‌العشاق سهروردی)
• تفسیر علیا- شرح کلمات قرآنی با رهیافت عرفانی (دو جلد)
• زمزم عشق (شرح مفاهیم عرفانی در نیایش‌های شهید چمران)
• رمز جان، راز جهان
• سیر تحول متون عرفانی
• عرفان اسلامی و مباحث کلامی
• عرفان اسلامی
• حکمت علوی
• عقیق ولایت
• مجموعه رسائل کلامی جدید
• انسان شناسی
• راز هستی (معرفت)
• عقل و عشق (معرفت)
• فلسفه رمضان (معرفت)
• حکمای اسماعیلیه (معرفت)
• مدیریت اسلامی
• شرح مناجات خمسه عشر امام سجاد(ع)
• نیایش سحر (دعای ابوحمزه ثمالی)
• شرح خطبه توحیدیه (امام رضا(ع)
• چهل جلوه از ولایت در عاشورا
• از قیام تا قیام (از قیام امام حسین(ع) تا قیام امام خمینی(ره))
• در چشمه سار نهج البلاغه
• نهج البلاغه (ترجمه و شرح نکته‌ها)
• سیمای سحر خیزان در نهج البلاغه
• اسرار فاطمی (شرح خطبه فدکیّه)
• مرا به خانه زهرا(س) ببرید
• حبیب محبوب (صفات عرش نبی اکرم(ص))
• زینب کبری(س) فریادی بر اعصار
• سلوک منتظران
• ترجمه رساله حقوق امام سجاد(ع)
• یک ازدواج و چند جلوه
• حقوق زن با نگرشی بر شخصیت حضرت زهرا(س)
• مثنوی کمیل
• دوبیتی‌های عارفانه
• خمسه آل عشق
• نیایش
• تاریخ دفاع مقدس
• دستاوردهای دفاع مقدس
• عاشقان بی‌ادعا
• معلم عشق (شرح احوال شهید حمیدرضا حاجی بابایی)
• کارآمدی سیاست دفاعی از دیدگاه مقام معظم رهبری(مد)
• اندیشه دفاعی امام خمینی(ره)
• تفکر بسیجی در نهج البلاغه
• نظام امنیت جمعی سازمان ملل متحد و تجاوز عراق به جمهوری اسلامی ایران)
• نظریه تحلیلی نظام جهانی مهدویت
• مبانی معرفت شناسی امنیت و دفاع
• آشنایی با دفاع مقدس
• سردار خوبی‌ها (شرح احوال شهید حشمت‌الله طاهری)
• ولایت، حکومت حکیمانه
• سیر تحول حقوق بشر و بررسی تطبیقی آن با حقوق بشر در اسلام
• فروپاشی امریکا
• انقلاب اسلامی و اولویت‌های آن
• عرفان سیاست
• منشور عدالت
• قراردادهای پانصد ساله ایران
• مبانی انقلاب آفات و راه کارهای آن از دیدگاه شهید چمران
• صل ولایت فقیه در اسلام
• آرای حکمای اسماعیلیه (ابو یعقوب سجستانی و ناصر خسرو)
• آرای فلسفی حکیم ابونصر فارابی
• آرای فلسفی خواجه نصیرالدین طوسی
• آرای فلسفی شیخ شهاب‌الدین سهروردی
• آرای فلسفی و عرفانی مرحوم فیض کاشانی
• آرای فلسفی و عرفانی عبدالرزاق لاهیجی
• آرای فلسفی حکیم ملاصدرا
• آرای فلسفی حکیم فردوسی
• بررسی آرای سعدی شیرازی
• بررسی آرای حافظ شیرازی
• بررسی آرای عارف شبستری
• بررسی آرای عبدالرحمن جامی
• بررسی آرای شیخ عطار
• بررسی آرای نظامی گنجوی
• آرای فلسفی شیخ‌الرئیس بوعلی سینا
• آرای عرفانی سنائی غزنوی
• بررسی آرای حکیم عمر خیّام

1. تفکر بسیجی در نهج البلاغه برگزیده اولین همایش پاسداران اهل قلم

2. ساحت ربوبی (شرح رساله نقد النقود 1384 وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی)

3. سیر تحول حقوق بشر (اولین دورۀ کتاب سال اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های سراسر کشور و پاسداران اهل قلم)

4. چهل جلوه از ولایت در عاشورا (برگزیده پاسداران اهل قلم سال 1385)

5. تاریخ دفاع مقدس (برگزیده کتاب سال دفاع مقدس بنیاد حفظ آثار سال 1398)

6. ترجمه و شرح نکات نهج البلاغه (چهارمین دورۀ انتخاب کتاب سال اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های سراسر کشور- جشنواره دهخدا سال 1397 ه.ش)

7. برگزیده برگزیده های پاسداران اهل قلم به مناسبت چهلمین سال انقلاب اسلامی ایران سال 1397

8. حکمت علوی برگزیده سیزدهمین دورۀ انتخاب کتاب سال پاسداران اهل قلم 1397

9. نظریه تحلیلی گفتمان مهدویت(عج) برگزیده چهاردهمین دورۀ انتخاب کتاب سال پاسداران اهل قلم

مقالات برگزیده در همایش های علمی و جشنواره های فرهنگی زیاد است اما مهم ترین آنها عبارت هستند از :

1. تبیین اندیشه دفاعی حضرت امام خمینی(ره) در اولین همایش اندیشه دفاعی امام راحل 1377 ه.ش

2. مدیریت و عرفان در اندیشه شهید دکتر چمران - دانشگاه فردوسی مشهد - تیر ماه 1381 ه. ش

3. آموزه‌های عرفانی اذان بلال حبشی- رایزن فرهنگی ایران در کشور سوریه - شهریور 1381 ه. ش

4. مجمع البحرین ولایت - به مناسبت یک صدمین سال هانری کربن فرانسوی- انجمن حکمت و فلسفه ایران سال 1382 ه. ش

5. حکمت علوی در اندیشه آیت الله قاضی - همایش تبریز- 1392 ه.ش

6. حضرت خدیجه مظهر اقالیم سبعه - جشنواره بین‌المللی حضرت خدیجه (س)- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی- 1391 ه. ش

7. زمینه شناسی گفتمان ایران با جهان عرب - کشور لبنان- 1395 ه. ش

8. عشق و محبت در مکتب اهل بیت (ع) - دانشکده ادبیات شیراز- 1395 ه. ش

9. مبانی اندیشه عرفانی شیخ محمد بهاری - مصلای همدان- 1379 ه. ش

10. عرفان و سیاحت در اندیشه امام خمینی کنگره محمود آباد مازندران - دانشکده نفت 1374 ه.ش

11. عشق در اندیشۀ حافظ - همایش حافظ و دولت قرآن – مرکز اسناد شیراز- 1398 ه. ش

12. برنده لوح معرفت در سومین جشنواره بین المللی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی -1394 ه. ش

13. بهداشت روان در اندیشه و آموزه‌های عرفانی علامه حسن‌زاده آملی- دانشگاه علوم پزشکی - 1393 ه. ش

14. ولایت‌مداری در اندیشه سید حیدر آملی و امام خمینی(ره) - همایش سید حیدر آملی - 1379 ه.ش

15. راهبردهای فرهنگی در گفتمان مهدویت- مؤسسه بین المللی اسرا قم- 1395 ه.ش

16. رابطه هنر و فلسفه و عرفان- دانشگاه هنر تهران - 1396 ه.ش

• http://haraznews.com/117684/منصوری-لاریجانی-بعد-از-جنگ-سرتیپ2-شدم-6س/
• https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/42071/26/text

[1]

• وب سایت شخصی دکتر «اسماعیل منصوری لاریجانی»

1. کتاب زندگی نامه دکتر منصوری لاریجانی/زمستان۹۹