گوهردشت (کرج)

گوهردشت یا رجایی‌شهر محله‌ای در شمال شهر کرج است. در گذشته در نزدیکی این مکان وَهرجِرد (ورگرد) قرار داشته است.[1]

نمایی از پارک ششم در خیابان اصلی گوهردشت

این محله از شمال به شهرکهای آسمان و بهارستان و رشته‌کوه‌های البرز، از سمت غرب به بلوار اشتراکی و باغستان منطقه۶ ، از شرق به شهرک اوج و حسن‌آباد و جهانشهر و از جنوب به خیابان بهشتی (خیابان قزوین) و زمین‌های دامپروری منتهی می‌گردد. زندان گوهردشت در نزدیکی این محله و منطقه وسیع در (شمال منطقه)واقع شده‌است.

جای نام شناسی(وجه تسمیه) وهرگرد: نام وهرگرد از ترکیب دو کلمه «وهر» و «گرد» تشکیل شده است. در زمان ساسانیان برخی شهرها با پسوند «گرد» نامیده شده اند همانند: سوسنگرد، بروگرد (بروجرد)، دارابگرد و دستگرد. پسوند گرد در اینجا نه به معنای گردی(دایره ای) بلکه به مفهوم اثر، ساخته، قلعه و دژ است. در مورد معنی کلمه «وهر» در لغتنامه ها چنین آمده است: وهر. [ وَ هََ ] (ع اِمص ) افروختگی پرتو آفتاب بر زمین چنانکه اضطراب آن همچو بخار نمایان گردد. (از اقرب الموارد) (منتهی الارب) (آنندراج ). وهر. [ وَ ](ع مص) در کاری دشوار انداختن کسی را که راه رهایی ندارد. (از اقرب الموارد) (آنندراج ) (منتهی الارب). وهر. [وَ ] (اِخ) نام ولایتی است. (برهان) (انجمن آرا) (آنندراج). وهره. ظاهراً نام ناحیتی است مذکور در شاهنامه ٔفردوسی. در شاهنامه فردوسی چند بار کلمه «وهر» آمده است: چغانی و شکنی و چینی و وهر از این کینه در دل ندارند بهر. ویا این بیت: ز چین و ز سقلاب و از هند و وهر همه گنج داران گیرنده شهر و یا در بخشی از داستان خاقان چین آمده است که: وگر نامداری ز ایران سترگ بپرسیدی از گوهر و نام من بدل دیگر آمد ترا کام من مرا کوه گوشست نام ای دلیر پدر بوسپاسست مردی چو شیر من از وهر با این سپاه آمدم سپاهی بدین رزمگاه آمدم[2] بر این اساس می توان گفت که در زمان ساسانیان «وهر» نام ناحیه ای وسیع و یا حایز اهمیت بوده است. حال می توان چند فرضیه را پیرامون نام «وهرگرد» مطرح کرد: نخست آنکه اگر همچون ترکیب سیاوشگرد که از ترکیب نام یک فرد با «گرد» ساخته شده است در ترکیب وهرگرد نیز «وهر» نام فرد باشد آنگاه وهرگرد به معنای آبادی وهر یا آبادی است که به دستور و یا برای گرامیداشت وهر ساخته شده است. فرضیه دوم آن است که وهر نام ناحیه وسیعی بوده است و بعدها عده ای از این ناحیه به محدوده فعلی وهرگرد کوچ کرده و نام آن را وهرگرد به معنایی آبادی که توسط افرادی از وهر، آباد شده نامیده اند. فرضیه سوم را می توان با توجه به آثاری از نوعی سازه که به شکل قلعه یا پادگان در وهرگرد بوده و قدیمی ترهای وهرگرد آن را به یاد می آورند مطرح کرد و گفت که وهرگرد در واقع نام قلعه یا پادگانی در وهر است و یا قلعه ای است که وهریها در آنجا اسکان داده شده اند. بر این اساس ناحیه فعلی وهرگرد در واقع یک محدوده نظامی بوده است که برای تامین امنیت این حدود ایجاد شده است و یا قلعه ای است که در آن وهری ها جا داده شده اند. فرضیه چهارم: وهر در اینجا بیشتر معنای گرما( محل تابش آفتاب و نور ) می باشد، به معنای جایگاه ( شهر، مکان، محله ...) پر نور کما اینکه در نزدیکی همین منطقه ، دو مکان ؛خور و خوروین را داریم . که خور هم همان خورشید. گرد و جرد، پسوند مکان هستند که معرب آن ، جرد شده است. با گذشت زمان کلمه گرد معرب شده و به صورت «جرد» در آمده و لذا امروزه بیشتر از نام «وهرجرد»استفاده می شود اولین مالک زمینهای وهرگرد کربلایی یونس نوجانی بوده است. ایشان این زمین‌ها را در دوران ناصرالدین شاه قاجار خریداری نموده بود. ایشان این زمین‌ها را به حاج صادق صوفی آبادی می فروشد. از دیگر مالکین وهرگرد می توان به حاج فرج صراف اشاره[3] کرد. سپس زمینهای این منطقه به حاجیان پور فروخته می شود. در دهه۴۰شمسی حاجیان پور این زمین‌ها را به لطف الله ترقی می فروشد. و ترقی در این زمین‌ها منطقه مسکونی گوهردشت را می سازد. [4]

میدان رستاخیز، گوهردشت

گوهردشت

اطلاعات کلی
کشور	ایران
استان	البرز
شهرستان	کرج
بخش	بخش مرکزی
نام محلی	ورگرد
نام‌های دیگر	وهرجرد
نام‌های قدیمی	وهرگرد
اطلاعات روستایی
پیش‌شمارهٔ تلفن	۰۲۶

نقشه مناطق اصلی کرج