گوشت سوسمار

گوشت سوسمار که از گونه‌ای سوسمار[1] بومی از خانواده سوسمارهای خاردُم که در خاورمیانه و آفریقای شمالی زندگی می‌کند به دست می‌آید.

این گوشت در دستور آشپزی برخی کشورهای حوزه خلیج فارس مانند عربستان سعودی[2] مصرف می‌شود.

غذاهای تهیه شده از این گوشت از زمان‌های قدیم مصرف داشته است. به‌طور نمونه جهانگردان انگلیسی در سده نوزدهم در نوشته‌های خود بدان اشاره کرده‌اند[3]

تحقیر قومیتی

این قضیه توسط برخی شاعران ایرانی برای تحقیر قوم و نژاد عرب مورد اشاره قرار گرفته است. چنان‌که ابراهیم بن ممشاد اصفهانی ملقب به المتوکلی خطاب به خلیفه عباسی المعتمد که از بنی هاشم بود گفته است:[4]

...
فقل لبنی هاشم اجمعینهلموا الی الخلع قبل الندم
...
فعودوا الی ارضکم بالحجاز لاکل الضباب و رعی الغنم

پس بنی‌هاشم را همگی گو: به برکناری خویشتن پیش از پشیمانی برخیزید… پس به سرزمینتان در حجاز برای خوردن سوسمار و چراندن گوسپند بازگردید. این شعر به دستور یعقوب لیث سروده شده بود.

در برخی از نسخه‌های جدید و غیر معتبر شاهنامهٔ فردوسی، در بیان پاسخ خسرو پرویز به محمد و در برخی دیگر در بخش رجزخوانی رستم فرخزاد (خطاب به سردار عرب) به این موضوع اشاره می‌شود:[5][6][7][8][9]

ز شیر شتر خوردن و سوسمارعرب را به‌جائی رسیدست کار
که تاج کیانی کند آرزوتفو بر تو ای چرخ گردون تفو

[10]

جلال خالقی مطلق، که شاهنامه را زیر نظر احسان یارشاطر تصحیح کرده است، با مقایسه نسخ موجود این دو بیت را جعلی می‌داند که احتمالاً برای تسلی غرور زخم خورده ایرانیان توسط دیگران به نسخه‌های جدیدتر شاهنامه افزوده گشته است.[11] نظر به اینکه تاج کیانی توسط فتحعلی شاه ساخته شده و شاهنامه سالها قبل توسط فردوسی سروده شده احتمال جعلی بودن این شعر بسیار است.

همچنین برخی عرب‌ستیزان در ایران از عبارت «اعراب سوسمار خوار» برای تحقیر اعراب استفاده می‌کنند.

جستارهای وابسته

منابع
  1. دهخدا در لغتنامهٔ خود از «ضب» با واژهٔ معادل «سوسمار» نیز یاد کرده است
  2. لحم الضب.. أکلة سعودیة بنکهة صحراویة، مذاقات
  3. Notes on the Bedouins and Wahábys: Collected During His Travels in the East. By John Lewis Burckhardt. Published by H. Colburn and R. Bentley, 1831. Original from Harvard University. Digitized Nov 15, 2005 p.222
  4. یاقوت الحموی، معجم‌الادباء←إبراهیم بن ممشاذ أبو إسحاق المتوکلی الأصبهانی
  5. به نقل از لغتنامه دهخدا زیر عنوان «سوسمار» مراجعه شود
  6. Near East/North Africa Report. by United States Joint Publications Research Service pp.20
  7. A Taste of Persia: An Introduction to Persian Cooking. Najmieh Batmanglij. Published by I.B.Tauris, 2007. ISBN 1-84511-437-X pp.13
  8. The Image of Arabs in Modern Persian Literature. Joya Blondel Saad. Published by University Press of America, 1996. Original from the University of Michigan. Digitized May 13, 2008. ISBN 0-7618-0329-7 pp.7
  9. The Iranians: Persia, Islam and the Soul of a Nation. Sandra Mackey, W. Scott Harrop. 1996. pp.63
  10. شاهنامه فردوسی، ص۵۴۰ - نامه رستم به سعد وقاص و پاسخ آن
  11. http://azargoshnasp.net/Iran/iranyaddasht/iran_y22.htm ایران در گذشت روزگاران، خالقی
  • فردوسی، ابوالقاسم (۲۵۳۷ شاهنشاهی برابر ۱۳۵۷ خورشیدی)، شاهنامه، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر، ص. ۵۴۰ تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.