گتو
در شهرها یا مناطق دیگر به محلهای که ساکنان آن غالباً از یک قوم یا از یک مذهب باشند گِتو (به انگلیسی: ghetto) گفته میشد و امروزه در کل به مناطق فقیر شهری که بیشتر، مهاجران یا اقلیتها در آن ساکنند گتو گفته میشود.
گتو از نظر تاریخی در اروپا به محلههایی که اقلیت یهودی در آن ساکن بودند گفته میشد. در ایران برای بیان این معنی گاه واژه «جهودمحله» بکار میرفته و امروزه در معنی امروزیاش بیشتر از آن به عنوان پدیده حاشیهنشینی یاد میشود.
در سال ۱۵۳۶ به دستور پاپ اعظم یهودیان را مجبور ساختند در محله بستهای در شهر ونیز زندگی کنند که در کنار یک ریختهگری بزرگ چدن (چدن به ایتالیایی getto نامیده میشود که در گویش عامی ghèto تلفظ میشود) قرارداشت. به این خاطر این محله را گتو مینامیدند.
از گتوهای اجباری معروف و یهودینشین گتوی ورشو بود. در زمان آلمان نازی گتوسازی گستردهای برای ایزوله کردن اجباری یهودیان در اروپا انجام گرفت. نمونه این سیاست از سوی دولت اسرائیل در مناطق اشغالی فلسطین نیز اجرا شدهاست.
در اروپای شرقی به شهرک و محله هایی که یهودیان در آن زندگی میکردند، اشتتل می گفتند.[1]
در شهرهای ایالات متحده آمریکا معمولاً حاشیهنشینانی از اقلیت سیاهپوست یا مکزیکی گتوهای فقیری را به وجود آوردهاند. گتونشینان در فرانسه بیشتر از عربهای مراکشی و الجزایری و همچنین سیاهپوستان هستند. به گتوهای یهودینشین در مراکش «مِلاح» گفته میشود.
در ایران از قدیم در برخی شهرها گتوهایی وجود داشته که با نامهایی مانند عربمحله، عربخانه، یهودیه (مثلاً در اصفهان)، قزاقمحله (در گرگان)، گرجی محله (بهشهر)، محله یهودیان بوشهر و غیره نامیده شدهاست.
گتوهای معروف یهودینشین
محلههای یهودینشین معروف:
- یوزفوف (پراگ)
- لو ماره (پاریس)
- گتوی رمی (رم)
- گتوی ونیز
منابع
- کتاب دین یهود، اثر دان کوهن شربوک، نشرمرکز، صفحهی ۳۷.
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ گتو موجود است. |
- دانشنامه ادیان. ترجمه شده به آلمانی. Gruppo Editoriale Fabbri Bompiani Sonzogno Etas S. p. A.۱۹۹۰ Enzyklopädie der Religionen بنگاه نشر. صفحهٔ ۱۰۹
- با تکیه بر ویکیپدیای انگلیسی.