گاو بال‌دار

گاو بالدار یا لاماسو (به اکدی: 𒀭𒆗، lamassu) در اساطیر کهن یک خدای محافظ بوده‌است، که معمولاً با گاو نر، بدن شیر، بال عقاب و سر انسان نشان داده شده‌است.[1] در فرهنگ‌های مختلف به نام‌ها و شکل‌های گوناگون وجود دارد. از جمله این فرهنگ‌ها می‌توان به پارسی-آشوری، هندی، یونانی و مصری نام برد همچنین نمونه‌هایی از آن‌ها در برخی از فرهنگ‌های اروپایی نیز وجود دارد. در برخی از نوشته‌ها آن را به صورت یک خدای زن به تصویر کشیده‌اند.[2] نام کمتر استفاده شده شدو (اکدی: 𒀭𒆘‎ šēdu)[3] اشاره به همتای مرد لاماسو دارد.[4]

نگهبان های بالدار (دروازه ملل - بنای تاریخی پارسه)

پیکرنگاری

در هنر، لاماسو به شکل گاو بالدار یا به شکل شیر با سر انسان مذکر به تصویر کشیده شده‌است. چهره‌هایی از لاماسو هنوز در بنای پارسه (تخت جمشید) و نقش برجسته‌ها و مجسمه‌های موجود در موزه‌ها به ویژه در موزه بریتانیا لندن، موزه لوور پاریس، موزه ملی عراق بغداد، موزه متروپولیتن نیویورک، موزه پرگامون در برلین و مؤسسه خاورشناسی دانشگاه شیکاگو باقی‌مانده‌اند. این آثار معمولاً به آشوریان باستان نسبت داده شده‌اند. لاماسو را در ورودی شهر قرار می‌دادند تا هرکسی که وارد شهر می‌شود بتواند آن را ببیند. لاماسو از جلو ایستاده و از کنار در حال راه رفتن به نظر می‌رسد. از این حالت برای قدرتمند نشان دادن لاماسو استفاده می‌شده‌است. لاماسو در زندگی واقعی بسیار بلند بوده‌است، از همین رو از آن به عنوان نمادی از قدرت استفاده می‌کردند.[5]

گاوهای بال‌دار بین‌النهرین

گاوهای بال‌دار بین‌النهرین بر خلاف اسفنکس‌های یونانی و برخی اسفنکس‌هایی که شبیه مصری‌ها هستند با سر مرد توصیف شده‌اند. یعنی بر خلاف اسفنکس‌های یونانی که زن هستند.

گاوهای بال‌دار بین‌النهرین ترکیبی از ۴ مخلوق هستند که در بسیاری از حکاکی‌های باستانی نمایان است و به سمبل ۴ مخلوق بابلی تبدیل شده‌است. آن‌ها دارای بدن و دم شیر یا گاو نر و سر یک انسان (مرد) و بال‌هایی مانند عقاب هستند.

این مخلوقات همچنین نمایانگر ۴ جهت و ۴ عنصر سنتی هستند.[6][7]

نگارخانه
  • سر انسان و بدن گاو نر بالدار. در غیر این صورت به نام shedu شناخته می‌شود
  • یک گاو بالدار در کاشی‌کاری‌های عیلامیان
  • گاوهای بالدار در سردرب ورودی قصرهای آشور در عراق
  • یک گاو بالدار در موزه لوور پاریس «آثار باستانی بین النهرین»

جستارهای وابسته

پانویس
  1. Livius.org
  2. «The Pennsylvania Sumerian Dictionary». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ ژوئیه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۱.
  3. سومری: d-alad، آرامی: שידא، سریانی: ܫܐܕܐ‎ šēḏā، واژهٔ فارسی شیدا به معنی «دیوانه» یا «عاشق» برگرفته از این واژهٔ آرامی است. معنی این واژه در آرامی متأخر به «دیو» تغییر یافته بود.
  4. جرمی بلک و آنتونی گرین (۲۰۰۳)، An illustrated dictionary, Gods, Demons and Symbols of Ancient Mesopotamia.، The British Museum Press، شابک ۰-۷۱۴۱-۱۷۰۵-۶
  5. History - Mesopotamia بی‌بی‌سی
  6. «Persian Mythology». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۸ آوریل ۲۰۲۰.
  7. Sphinx

منابع
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.