کیست گانگلیون

هرچند گانگلیون از نظر ریشه لغوی به برجستگی‌های زیر پوست بدن گفته می‌شود،[1] ولی کاربرد آن در پزشکی بیشتر به عنوان گانگلیون عصبی متداول می‌باشد شاید «کیست سینوویال» نام درست تری برای این ضایعه برجسته در دست و پا باشد، زیرا همیشه یک لایه سلول ترشحی در داخل آن وجود دارد.

شایع‌ترین محل به‌وجود آمدن آن در پشت دست و مچ دست است ولی در مچ پا و زانو نیز دیده می‌شود. در بند انتهایی انگشتان نیز شایع است.[2]

خاستگاه کیست از لایه سینوویوم غلاف تاندون یا مفصل است و به صورت فتق از لایه‌های پوشاننده مفصل و تاندون خارج و بطرف زیر پوست متمایل می‌گردد و با تحریک موضعی، مایع ترشحی سینوویوم افزایش یافته و کیست بزرگتر می‌شود.[2]

کیست معمولاً برجستگی به اندازه ۲ سانتی‌متر و با قوام سفت استخوانی است که بعلت غلظت زیاد محتویات ژلاتینی داخل آن است. محل شایع آن در پشت دست و اطراف مچ دست است. با فشار دادن پر و خالی نمی‌گردد و معمولاً متحرک نیست. اکثراً درد کمی ایجاد می‌کند ولی کیست‌هایی که نزدیک عروق یا اعصاب سطحی باشند می‌توانند دردهای انتشاری، ایجاد کنند.

تشخیص کیست‌ها با معاینه بالینی توسط پزشک می‌باشد و به ندرت ممکنست برای تشخیص کیست‌های نهفته از ام‌آرآی استفاده شود.[2]

بسیاری از کیست‌های کوچک یا کیست‌های بدون درد نیازی به درمان ندارند. درمان کیست به دو روش انجام می‌شود بعضی از آن‌ها که قوام نرم دارند و مایع داخل آن آبکی و شل است با روش تخلیه با سوزن (Aspiration) و آن‌هایی که سفت و بزرگ هستند نیاز به جراحی و خارج کردن تمام کیست را دارند.[3]

درمان‌های خانگی مثل ضربه زدن برای ترکاندن کیست یا گذاشتن جسم سخت روی آن و بستن با فشار، توصیه نمی‌گردد و ممکنست با عوارض همراه باشد.[4]