کپک مخاطی
کپک مخاطی (انگلیسی: Slime mold) نام غیررسمی برای انواع گوناگون جانداران یوکاریوت است که میتوانند آزادانه به شکل تک سلولی زندگی کنند اما گرد هم میآیند و ساختاری چندسلولی و تناسلی میسازند. کپکهای مخاطی در گذشته در دستهٔ قارچها طبقهبندی میشدند اما اکنون دیگر در آن فرمانرو طبقهبندی نمیشوند.[1] هرچند که این جانداران از یک نوع نیستند، هنوز هم گاه در گروه نافراگیر آغازیان طبقهبندی میشوند.
بیش از ۹۰۰ گونه کپک مخاطی در سراسر جهان وجود دارد.
گروه | سرده | مورفولوژی |
---|---|---|
آمیبوزوا > کنوسا > میستوزوآ |
رده کپک مخاطی پلاسمودیومی شامل Cribraria, Lycogala, Tubifera, Echinostelium, Fuligo, Lepidoderma, Physarum, Comatricha, Stemonitis, Arcyria, Trichia |
کپکهای مخاطی پلاسمودیومی یا Syncytial |
رده Dictyostelia شامل Dictyostelium, Polysphondylium, Acytostelium |
کپک مخاطی سلولی | |
رده Protostelia شامل Planoprotostelium, Protostelium |
بین myxomycetes و dictyostelids, ولی بسیار کوچکتر، بدنههای میوهدهنده تنها یک یا چند اسپور میدهند. | |
ریزاریا > دنبیزیان > Endomyxa | رده Phytomyxea شامل Lignieria, Membranosorus, Octomyxa, Phagomyxa, Plasmodiophora, Polymyxa, Sorodiscus, Sorosphaera, Spongospora , Tetramyxa, Woronina | آغازیان انگلی که میتوانند موجب بماری ریشه کلم شوند. آنها coenocytes تشکیل میدهند اما انگل داخلی گیاهان هستند. |
برونکافتگان > Percolozoa > Heterolobosea | راسته Acrasida شامل Acrasis | کپک مخاطی سلولی که چرخه زندگی شبیه dictyostelidها دارند، اما رفتار آمیبیشان متفاوت است، دارای eruptive pseudopodia. |
حبابچهداران رنگی > ناجورتاژکان > توریهای لغزنده | راسته توریهای لغزنده شامل Labyrinthulids, Labyrinthula, Thraustochytrids, Aplanochytrium, Labyrinthuloides, Japonochytrium, Schizochytrium, Thraustochytrium, Ulkenia, Diplophryids, Diplophrys | سبدهای کپکی که دریایی هستند و تشکیل شبکههای هزارتویی از لولهها میدهند که آمیبها میتوانند در آنها بدون پای کاذب حرکت کنند. |
پشتتاژکان > Holomycota > Fonticulida | Fonticula | کپک مخاطی سلولی که یک بدنهٔ میوه دهنده به شکل آتشفان تشکیل میدهد. |
پلاسمودیا
کپک مخاطی پلاسمودیومی گروهی از آمیبها هستند که به صورت کپک مخاطی مشاهده شده و در مجموع یک پلاسمودیوم تولید میکنند. این جانداران در حین حرکت، باکتریها و مواد آلی را میبلعند. کپک مخاطی پلاسمودیومی هستههای متعدد دارد؛ اما این هستهها توسط دیواره سلولی از یکدیگر جدا نشدهاند.[2]
اگر پلاسمودیوم تحت خشکی یا گرسنگی قرار گیرد، به تودههای متعددی تقسیم میشود. هر توده ساقهای تولید میکند که در نوک آن کپسولی است که در آن، هاگهای هاپلوئید میرویند و به سلولهای هاپلوئید تبدیل میشوند که ممکن است آمیبی شکل یا تاژکدار باشند. این سلولهای هاپلوئید قادرند به یکدیگر ملحق شده و زیگوتهای دیپلوئید ایجاد کنند. این زیگوتها به نوبه خود با تقسیم میتوز، پلاسمودیمهای جدیدی ایجاد میکنند.[2]
منابع
- "Introduction to the "Slime Molds"". University of California Museum of Paleontology. Archived from the original on 31 July 2014. Retrieved 2009-04-04.
- گروه مولفان. «فصل ۱۰:آغازیان». در زیستشناسی دورهٔ پیشدانشگاهی. چاپ یازدهم. تهران: شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی ایران، ۱۳۹۱. صفحه ۲۴۰
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Slime mold». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۵.