کارت گرافیک
کارت گرافیک (به انگلیسی: graphics card) (با نام‌های کارت ویدئو، کارت نمایشگر، آداپتور نمایشگر، آداپتور گرافیک و برد گرافیک شناخته می‌شود) یک کارت توسعه است که تصاویر خروجی را برای نمایشگر تولید می‌کند. اکثر کارت‌های گرافیک، توابع مختلفی مانند شتاب دهندهٔ رندر صحنه‌های سه‌بعدی و دوبعدی، رمز گشایی کردن MPEG-2/MPEG-4، خروجی تلویزیون یا قابلیت اتصال چند مانیتور را ارائه می‌کنند.
اکثر کارت‌های گرافیک به نمایش ساده صفحه نمایش محدود نمی‌شوند. پردازنده گرافیکی مجتمع (GPU) که هسته کارت گرافیک است، می‌تواند پردازش‌های اضافی را نیز انجام دهد، تا بار محاسباتی اضافه را از پردازنده مرکزی رایانه (CPU) حذف کند. به عنوان مثال، در ابتدا شرکت‌های Nvidia و (AMD (ATi که کارت‌های گرافیکی را تولید می‌کنند، محاسبات نرم‌افزاری OpenGL و DirectX را بر روی سطح سخت‌افزاری کارت گرافیک ارائه می‌دهند تا از میزان اطلاعات پردازشی توسط CPU بکاهند. در اواخر سال‌های ۲۰۱۰ نیز، تمایل به استفاده از قابلیت‌های محاسباتی پردازنده گرافیکی (GPU) برای حل وظایف غیر گرافیکی به وجود آمد.
معمولا کارت گرافیک به شکل یک صفحه مدار چاپی (کارت توسعه) ساخته شده‌است و به شکاف‌های توسعه(AGP، PCI Express) متصل می‌شوند. بعضی از آن‌ها با استفاده از محفظه‌های اختصاصی ساخته شده‌اند که از طریق کابل به کامپیوتر متصل می‌شوند.
کارت گرافیک اختصاصی یا ادغام شده
به عنوان یک روش جایگزین برای استفاده از یک کارت گرافیک، می‌توان سخت‌افزار آن را به مادربرد یا واحد پردازنده مرکزی منتقل کرد. به هر دو روش ادغام کردن گرافیک "integrated" می‌گویند. پیاده‌سازی‌های مبتنی بر مادربرد گاهی اوقات به نام "گرافیک on-board " نامیده می‌شود. در حالی که پیاده‌سازی‌های مبتنی بر واحد پردازنده مرکزی "APU" نامیده می‌شوند. تقریباً تمام مادربردهای دسکتاپ با گرافیک ادغام شده اجازه میدهد تا تراشه گرافیکی ادغام شده در بایوس غیرفعال شوند. این مادربوردها دارای یک اسلات مخصوص کارت گرافیک از نوع PCI یا (PCI Express (PCI-E برای اضافه کردن کارت گرافیک با کارایی بالا به جای گرافیک ادغام شده هستند.
در برخی موارد وقتی کارت گرافیک on-board در مادربورد از کار می‌افتد ما می‌توانیم با اتصال کارت گرافیک اختصاصی به مادربورد مشکل عدم نمایش تصویر را حل کنیم. گاهی اوقات هر دو گرافیک ادغام شده و کارت گرافیک اختصاصی می‌توانند به‌طور همزمان برای نمایش روی مانیتورهای جداگانه استفاده شوند. مزایای اصلی گرافیک ادغام شده شامل هزینه، فشرده سازی، سادگی و مصرف انرژی کم است؛ و ضعف آن عملکرد ضعیف گرافیک ادغام شده‌است زیرا پردازنده گرافیکی منابع سیستم را با CPU به اشتراک می‌گذارد. یک کارت گرافیک اختصاصی حافظه دسترسی تصادفی (VRAM)، سیستم خنک‌کننده مخصوص خود و تنظیم کننده‌های برق اختصاصی با تمام اجزای طراحی شده مخصوص برای پردازش تصاویر ویدئویی دارد. ارتقاء به یک کارت گرافیک اختصاصی از بار محاسبات پردازنده و حافظه مصرفی سیستم (RAM) می‌کاهد، بنابراین پردازش گرافیکی نه تنها سریعتر خواهد بود بلکه عملکرد کلی کامپیوتر نیز بهبود می‌یابد.
ویدئو رم
ویدئو رم Video RAM (VRAM) یک حافظه مخصوص است که کارت گرافیک از آن برای ذخیره‌سازی و دسترسی به داده‌های گرافیکی استفاده می‌کند.[1]
GDDR SDRAM
در حافظه‌های GDDR تراشه‌های حافظه و پردازنده‌ی گرافیکی هر دو به یک PCB (برد مدار چاپی یا Substrate) متصل شده است و مسیرهای ارتباطی نازکی با تعداد مشخص (کانکشن‌ها) از هر تراشه به GPU رفته و باعث ایجاد ارتباط میان پردازنده و حافظه‌ی گرافیکی می‌شود.[2]
HBM
حافظه با پهنای باند بالا high-bandwidth memory که به اختصار HBM خوانده می شود. HBM فناوری تولید شده توسط AMD که چندین سال قبل ابداع و به ایده نابی برای حافظه های ویدئویی مبدل گشت. HBM هفت برتری نسبت به تراشه های GDDR5 و البته نقاط ضعفی نیز دارد. اما مهمترین نقطه قوت آن پهنای باند بالا است.
DLSS
DLSS در لغت مخففی از عبارتِ Deep Learning Super Sampling به مفهومِ نمونه برداریِ تصاویر با کمکِ یادگیریِ عمیق در واحدِ هوش مصنوعی است.[3]
SLI
لینک رابط مقیاس پذیر Scalable Link Interface به اختصار SLI، یک قابلیت و تکنولوژی‌ای است که در اختیار شرکت انویدیا (NVidia) بوده و توسط آن می‌توان چندین کارت گرافیک با واحد پردازنده گرافیکی (GPU) یکسان را به یکدیگر وصل کرد و از قدرت پردازشی همه آن‌ها بصورت یک خروجی واحد بهره برد.[4]
کراس فایر
کراس فایر نام یک فناوری معرفی شده توسط شرکت کانادایی ATI می‌باشد که توسط این فناوری امکان استفادهٔ هم زمان از چند کارت گرافیکی توسط یک مادربرد به کاربران داده می‌شود. به واسطهٔ این فناوری، یک چیپست کنترل کننده بر روی برد اصلی نصب می‌شود و وظیفهٔ کنترل کانال‌های واسطه و ادغام اطلاعات آن‌ها برای نمایش بر روی صفحهٔ نمایشگر بر عهدهٔ این چیپست می‌باشد.
هش ریت
هش ریت (Hashrate) قدرت پردازشی که هر کارت گرافیک برای ماینینگ در اختیار شما قرار میدهد با واحدی به نام هش ریت یا هش پاور سنجیده می شود
نوسان‌ساز کریستال
نوعی نوسان‌ساز الکترونیکی است که از قانون تشدید (Resonance) و اثر پیزوالکتریک (Piezoelectric) در کریستال کُوارتز استفاده می‌کند. این نوسان‌ساز برای زمان‌بندی (Timing) و تولید سیگنال ساعت (Clock signal) در مدارهای الکترونیک استفاده می‌شود.
جستارهای وابسته
منابع
- «VRAM چیست و چه مقدار از آن برای گیمینگ لازم است؟». ویجیاتو. ۲۰۲۰-۰۸-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۷.
- «بررسی جامع استانداردهای حافظه GDDR و HBM؛ تفاوت‌ها و ویژگی‌ها». زومیت. ۲۰۱۹-۰۵-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۷.
- «کارکرد DLSS در کارت‌های گرافیک RTX انویدیا». زومجی. ۲۰۱۸-۰۹-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۷.
- نصیری، امیررضا (۲۰۱۶-۰۱-۲۵). «قابلیت SLI در کارت گرافیک انویدیا چیست؟». بایت گیت. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۷.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Video card». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۴ ژوئن ۲۰۱۲.