پژوهشکده سامانه‌های فضانوردی

سابقهٔ این پژوهشکده به سال ۱۳۷۵ و ایجاد پژوهشکدهٔ هوافضا برمی‌گردد. فعالیت عمدهٔ این پژوهشکده توسعهٔ کاوشگرهای فضایی بود و در سال ۱۳۸۳ به پژوهشگاه هوافضا تغییر نام داد و از سال ۱۳۹۰، در قالب پژوهشگاه فضایی ایران و به عنوان یکی از پژوهشکده‌های آن ادامهٔ فعالیت داد. در سال ۱۳۹۴ این پژوهشکده پس از جداشدن از سازمان فضایی ایران بار دیگر در قالب یکی از پژوهشکده‌های پژوهشگاه هوافضا (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) تداوم فعالیت می‌دهد.[2]

این پژوهشکده در دوران اوج برنامهٔ ایران برای اعزام فضانورد به فضا از سال ۱۳۸۸ تا سال ۱۳۹۳ پروژه‌های متعددی را در زمینهٔ فضانوردی و علوم و فناوری زیست‌فضایی به انجام رساند.[3][4][5] بزرگترین دستاورد این پژوهشکده طراحی، ساخت و پرتاب کپسول‌های زیستی به فضا و بازگشت سالم آنها بود. نقطهٔ شروع این برنامه اعزام سلول، موش، کرم و لاک‌پشت به فضا توسط کاوشگر ۳ در سال ۱۳۸۸ بود. گام بعدی اعزام موجودات زنده انسان‌نما (میمون‌های پیشگام و فرگام[6][7]) توسط کاوشگر پیشگام و کاوشگر پژوهش به فضا و بازگشت سالم آنها بود. ایران پنجمین کشوری بود که پس از روسیه (شوروی سابق)، ایالات متحده آمریکا، فرانسه و چین موجودات زنده پیچیده را سالم از فضا به زمین بازگرداند. آخرین دستاورد این پژوهشکده پیش از تغییرات گستردهٔ ساختاری در آن رونمایی از پیکرنمای فضاپیمای زیرمداری برای اعزام فضانورد به فضا در مراسم روز ملی فناوری فضایی سال ۱۳۹۳ بود.[8][9]

این پژوهشکده در زمینه‌های علمی مربوط به دانش فضانوردی نیز مطالعاتی انجام داده و برنامه‌ای برای اعزام محموله‌های علمی به همراه کاوشگرها در دستور کار خود داشت.[10] از دیگر برنامه‌های مدنظر این پژوهشکده طراحی و ساخت فضاپیماهای کوچک مدارگرد بود.[11]

حسن شفتی از ۱۳۷۵ تا ۱۳۷۹
محسن بهرامی از ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۸
حمید فاضلی از ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۰
محمد ابراهیمی از ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۳[12]
فتح‌اله امی از ۱۳۹۴ تاکنون[13]

در حدود ۱۵۰ نفر عضو هیئت علمی و پژوهشگر در رشته‌های مهندسی هوافضا، مکانیک، رایانه، مخابرات، برق و … در این پژوهشکده فعالیت می‌کنند.

• «پژوهشکده سامانه‌های فضانوردی». پژوهشگاه فضایی ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ آوریل ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۳.

• «کاوشگرهای فضایی ایران». پژوهشکده سامانه‌های فضانوردی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۹ مرداد ۱۳۹۴.