پلی‌اتیلن گلیکول
پلی‌اتیلن گلیکول (به انگلیسی: Polyethylene glycol) یک ترکیب اتر با انواع استفاده‌های صنعتی و پزشکی است.
 | |
| نام آیوپاک | poly(oxyethylene) {structure-based}, poly(ethylene oxide) {source-based} |
|---|---|
| شمارهٔ CAS | 25322-68-3 |
| فرمول شیمیایی | C2nH4n+2On+1 |
| جرم مولی (گرم بر مول) | متغیر |
| موارد مصرف | یبوست |
| راه استعمال | خوراکی |
| اشکال دارویی | ساشه |
کاربرد در پزشکی
پلی‌اتیلن‌گلیکول (PEG) به عنوان ملین در درمان یبوست بکار می‌رود، همچنین قبل از اعمال جراحی روده و کولونوسکوپی جهت پاک کردن روده استفاده می‌شود. قطرهٔ چشمی آن نیز کاربرد دارد. اخیراً اسپری‌های ترمیمی و ضد دردی با ترکیب پلی‌اتیلن‌گلیکول ساخته شده‌اند که موفقیت‌آمیز بوده است. به عنوان حلال در محصولات دارویی تزریقی نیز بکار می‌رود.
کاربردهای صنعتی
- مواد آرایشی، بهداشتی
پلی‌اتیلن گلایکول‌ها ترکیباتی خنثی، بی‌بو، جاذب رطوبت، غیر فرار، بدون ایجاد خواص تحریک‌کننده و سوزش به عنوان ترکیب محلول در آب، روان‌کننده و نرم‌کننده در رنج وسیعی از محصولات آرایشی، بهداشتی و بهداشت فردی از قبیل کرم‌ها، لوسیون‌ها، چوب‌ها، کیک‌ها، پودرها و ژله‌ها به کار برده می‌شود.
- شوینده‌ها
صابون‌ها، جلا دهندهها و تمیز کننده‌ها کاربرد اصلی پلی‌اتیلن گلایکول‌ها است. به این دلیل که این محصولات محلول در آب و بی‌اثر با فراریت و سمیت پایین هستند و نیز به عنوان حلال و یا کمک حلال نیز استفاده می‌شوند.
- چسب و نساجی
پلی‌اتیلن گلایکول‌ها به طور گسترده در صنایع چسب و نساجی به عنوان عامل پلاستیسایزر، روان‌کننده، نرم‌کننده، آنتی‌استاتیک و افزایش‌دهنده زمان خشک شدن در چسب‌ها استفاده می‌شوند.
- رنگ و پوشش
از پلی‌اتیلن گلایکول‌ها به عنوان حد واسط در تهیه رزین‌های آلکید و پلی‌استر برای افزایش پخش‌شدگی در آب استفاده می‌شود.
- کشاورزی
به عنوان ترکیب محلول در آب و حل‌کننده در حشره‌کش‌های آلی به کار برده می‌شوند.
- کاغذسازی
در صنایع کاغذسازی به عنوان عامل انعطاف‌پذیری و براقی کاغذ، پایدارکنندهٔ رنگ و نرم‌کنندهٔ کاغذ کاربرد دارد.
- کاشی و سرامیک
از پلی‌اتیلن گلایکول‌ها به طور گسترده در صنایع کاشی و سرامیک به عنوان عامل قالب‌پذیر (نرم کردن)، روان‌کننده، حامل و متصل‌کننده استفاده می‌شود. همچنین در فرمولاسیون روغن‌های چاپ روی کاشی در مراحل مختلف پخت کاربرد دارد که باعث می‌شود چاپ به خوبی و بدون جوش زدن روی سطوح کاشی انجام شود.