پادشاهی کردستان غربی
پادشاهی کردستان غربی دولتی کوتاه مدت بود که به جز شاهنشاهی ایران، هیچ دولتی آن را به رسمیت نمی‌شناخت و پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی در شهر سلیمانیه در پایتخت آن برپا شد. منطقه رسماً تحت صلاحیت عراق تحت قیمومت بریتانیا بود.
.svg.png.webp)
پادشاهی کردستان غربی Keyaniya Kurdistanê Rojava شانشینی کوردستان ڕۆژئاوا Kingdom of Kurdistan | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱۹۲۲–۱۹۲۴ | |||||||||
Flag | |||||||||
 | |||||||||
| وضعیت | حکومت کوتاه مدت شناخته نشده | ||||||||
| پایتخت | سلیمانیه | ||||||||
| زبان(های) رایج | زبان‌های کردی | ||||||||
| دین(ها) | سنی (صوفی قادریه) | ||||||||
| حکومت | پادشاهی | ||||||||
• شاه | محمود برزنجی | ||||||||
• جانشین | قدیر برزنجی | ||||||||
| دوره تاریخی | دوره میان‌دوجنگ | ||||||||
| ۱۰ اوت ۱۹۲۰ | |||||||||
• اعلام استقلال | September ۱۹۲۲ | ||||||||
| ۲۴ ژوئیه ۱۹۲۳ | |||||||||
• انحلال و برچینش | ژوئیه ۱۹۲۴ | ||||||||
| واحد پول | Kurdish notes | ||||||||
| |||||||||
تاریخ
در جریان فروپاشی امپراتوری عثمانی، کردهای عراق (کردهای سورانی) تلاش کردند یک کشور مستقل از نژاد عرب و ترک ایجاد کنند. آنها حداقل در یک فرصت موفق شدند و به رهبری شاه محمود برزنحی، کشور شاهی کردستان غربی را تشکیل دادند که از سپتامبر ۱۹۲۲ تا ژوئیه ۱۹۲۴ ادامه داشت.[2]
در ۱۰ اکتبر ۱۹۲۱، بیانیه ای در سلیمانیه، پایتخت شاهی کردستان غربی، برای تأسیس دولت شاهی کردی صادر شد. شاه محمود برزنجی خود را به عنوان شاه کردستان غربی اعلام کرد.[3]
پس از پیمان سور که برخی مناطق را آباد کرد، سلیمانیه همچنان تحت کنترل مستقیم کمیساریای عالی انگلیس باقی ماند. پس از نفوذ بعدی گروه «اوزدمیر» ترک به منطقه، انگلیسی‌ها سعی کردند با تعیین مجدد فرمانداری شاه محمود، در سپتامبر ۱۹۲۲، مقابله کنند. شاه محمود دوباره قیام کرد و در ماه نوامبر خود را شاه کردستان غربی اعلام کرد. اعضای کابینه وی شامل:[4]
- شیخ قادر حافید - نخست‌وزیر
- عبدالکریم آلاکا، کرد مسیحی - وزیر دارایی
- احمد بگی کیف فتح - وزیر گمرک
- حاجی ملا سعید کرکوکلی - وزیر دادگستری
- هما عبدالله آقا - وزیر کار
- مصطفی پاشا یامولکی - وزیر آموزش و پرورش[5]
- شیخ محمد غریب - وزیر کشور
- زکی صاحبقران - وزیر دفاع ارتش شاهی کردستان غربی
شاه محمود در ژوئیه ۱۹۲۴ از انگلیس شکست خورد و در ژانویه ۱۹۲۶، اتحادیه ملل با پیش‌بینی حقوق ویژه کردها، این قلمرو را به عراق بازگرداند. در سالهای ۱۹۳۰–۱۹۳۱، شاه محمود برزنجی آخرین تلاش ناموفق خود را انجام داد.
فرماندهی نیروی هوایی سلطنتی انگلیس در عراق به نمایندگی از دولت عراق در بغداد نقش مهمی در پایان دادن به شاهی کردستان غربی داشت.
موارد دیگر
منابع
- «Archives Drakhshan HafidIRK9220174PBW». kurdistan.photoshelter.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۲.
- Prince, J. (1993), "A Kurdish State in Iraq" in Current History, January.
- Fatah, R. (2005) Mustafa Pasha Yamolki: his life and role in the Kurdish nationalist movement بایگانی‌شده در ۲۰۱۴-۰۳-۳۰ توسط Wayback Machine
- Fatah, R. (2006) The Kurdish resistance to Southern Kurdistan annexing with Iraq بایگانی‌شده در ۲۰۱۴-۰۴-۱۹ توسط Wayback Machine
- Mustafa Paşa bir müddet sonra Süleymaniye'de İngiliz destekli bir hükümet olan Şeyh Mahmud Berzenci hükümetinde Eğitim Bakanlığı görevine getirilmiştir. (Ferudun Ata, Süleymaniyeli Nemrut Mustafa Paşa: Bir İşbirlikçinin Portresi, Temel, 2008, شابک ۹۷۸۹۷۵۴۱۰۱۰۰۳, p. 103.)