همدم الملوک
همدم السلطنه دختر امیر کبیر از زن دوم او عزت‌الدوله بود و به امر ناصرالدین شاه به عقد مسعود میرزا ظل‌السلطان پسر ناصرالدین شاه درآمد. فرزندان او سلطان حسین میرزا جلال‌الدوله و کوکب‌السلطنه و شوکت‌السلطنه و عزیزالسلطنه بودند. وی در جوانی به سال ۱۲۹۶ قمری درگذشت.
| همدم السلطنه | |
|---|---|
| شاهزاده قاجاری | |
| زاده | ١٢٦٥ |
| درگذشته | ۱۲۹۶ (قمری) اصفهان |
| آرامگاه | |
| همسر | |
| فرزند(ان) | سلطان حسین میرزا جلال‌الدوله کوکب‌السلطنه شوکت‌السلطنه عزیزالسلطنه |
| دودمان | قاجار |
| پدر | میرزاتقی خان امیر کبیر |
| مادر | عزت‌الدوله |
| دین و مذهب | اسلام |
کوکب‌السلطنه با جعفرقلی‌خان جلال‌الملک ازدواج کرد و شوکت‌السلطنه و عزیزالسلطنه به ترتیب به ازدواج قهرمان میرزا سردار اعظم و خان بابا خان پسران بانو عظمی درآمدند.[1]
همدم السلطنه در جوانی و آنطور که بر سنگ قبرش آورده شده بر اثر بیماری درگذشت و او را در محله حسن آباد اصفهان و در جوار امامزاده احمد در مقبره‌ای زیبا پر از نقاشی و گچبری‌های دلپذیر دفن کردند. این آرامگاه خلوتگاه ناصرالدین شاه بوده و در کنار او دو قبر دیگر با ارتفاع ۷۰ سانتی متر مربوط به عزیزالسلطنه و ابوالفتح خان صارم الدوله وجود دارد.[2] که یکی از آنها به عزیزالسلطنه (دختر همدم‌الملوک) تعلق دارد، و دیگری که در پایین دو قبر فوق‌الذکر قرار گرفته، مدفن ابوالفتح خان صارم‌الدوله شوهر خواهر ظل‌السلطان است.[3]
آخرین نواده امیرکبیر
در دی ماه سال ۱۳۹۱ گزارشی در خبرگزاری‌های ایران منتشر شد که زنی صدساله را در یکی از خانه‌های سالمندان شهر کرج به عنوان آخرین نوهٔ زندهٔ امیرکبیر معرفی می‌کرد. این شخص به نام قمرالملوک اعتماد قاجار معرفی شده بود.[4] حدود یک سال بعد، در اسفندماه سال ۱۳۹۲ گزارشی دیگر از فوت این شخص در تنهایی و فقر در همان خانه سالمندان خبر داد.[5] هرچند بعدها معلوم شد نام واقعی او قمرتاج اعتمادی و نام پدرش محمدحسن اعتمادی بوده است.[6] محمدحسن اعتمادی پسر دوم کوکب‌السلطنه (دختر همدم‌الملوک) و جعفرقلی‌خان معین‌السلطان می‌باشد، که به این ترتیب نه خود قمرتاج، بلکه مادربزرگ او نوهٔ دختری امیرکبیر بوده است. براساس گزارشی که بعدها منتشر شد، قمرتاج اعتمادی در سال ۱۲۹۰ و حدودا ۶۰ سال پس از قتل امیرکبیر به دنیا آمد، و به مدت ۲۱ سال کارمند بیمه مرکزی ایران بود، تا در سال ۱۳۵۵ بازنشسته شد. او سال‌های پایانی عمرش را در هتل لاله و سپس در چند سرای سالمندان در تهران و کرج سپری کرد، و سرانجام در ۲۱ آبان ۱۳۹۲ در سن ۱۰۱ سالگی درگذشت و در کرج به خاک سپرده شد.[6]
جستارهای وابسته
منابع
- Eskandari Qajar, Manouchehr M. Children and Descendants of Mass'oud Mirza Zell-e Soltan. Qajar Pages (visited: June 2, 2018)
- پوریا صبور. «مقبره همدم الملوک». ایران تراول.
- فروغی، نگین (۱ خرداد ۱۳۹۶). «تاریخ مقبره دختر امیرکبیر در اصفهان بی‌دفاع در مقابل تحریف». تسنیم. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۴ آوریل ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۴ آوریل ۲۰۲۰.
- غفاری، سپیده (۲۷ دی ۱۳۹۱). «قمرالملوک تنها بازمانده خاندان امیرکبیر/ یک روز با نوه صدر اعظم ایران». خبرگزاری مهر. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۴ آوریل ۲۰۲۰.
- «نوه صد ساله امیرکبیر در سرای سالمندان کرج فوت کرد». خبرآنلاین. ۱۰ اسفند ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۴ آوریل ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۴ آوریل ۲۰۲۰.
- حبیبی، نیلوفر (۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۳). «گزارش خواندنی از جزئیات مرگ نوه دختری امیرکبیر در کرج». تیتر یک. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۴ آوریل ۲۰۲۰.
- از کتاب میرزا تقی خان امیرکبیر بزرگمرد اندیشه وعمل تاریخ معاصر ایران زمین نویسنده مریم نژاد اکبری مهربان