نصرالله ناصح‌پور

نصرالله ناصح پور در سال ۱۳۱۹ در محله اونچی میدان اردبیل، متولد شد و از همان دوران کودکی، در خانواده‌ای موسیقی‌شناس پرورش یافت.در محیط موسیقی اردبیل ، پدرش آقاشکور از نوازندگان ساز قارمون و مادرش نوازنده ساز دایره (ساز) (دایره آذری) بودند.

او در این باره میگوید:

• پدرم صدای خوبی داشت و در برخی محافل خصوصی گارمان می‌نواخت و آواز می‌خواند. همچنین پسرعمه‌ام آقا قدرت صدای رسایی داشت و مقام‌های آذری را به زیبایی اجرا می‌کرد و همین امر سبب علاقه‌مندی بنده به آواز شد.
• از کودکی با موسیقی آشنا بودم و این علاقه وانگیزه پیش‌تر درمحیط خانواده در من شکل گرفته بود. البته درکنار موسیقی، تحصیلات هم مورد توجه پدر و مادرم بود. دوره متوسطه را در دبیرستان صفوی (در شهر اردبیل) و در رشته ریاضی گذراندم و دیپلم گرفتم. در آن سال‌ها زبان خارجی که در مدارس آموزش داده می‌شد زبان فرانسه بود و بعد از دوره ما، زبان انگلیسی را جایگزین کردند که تا به امروز هم ادامه دارد درواقع من آخرین نسلی هستم که با زبان فرانسه دیپلم گرفتم. بعد از فارغ‌التحصیلی به تهران عزیمت کردم، آن زمان تقریباً ۱۹ سالم بود و تصمیم داشتم ادامه تحصیل بدهم بنابراین در امتحان ورودی دانشکده افسری شرکت کردم و اتفاقاً با نمره بالایی هم قبول شدم اما به‌دلیل مخالفت مادرم، از ادامه تحصیل در این دانشکده صرف نظر کردم و پس‌از مدتی کوتاه توانستم درآزمون بانک تجارتی ایران و هلند شرکت کنم و خوشبختانه قبول شدم و کارم را در همان بانک شروع کردم.[2]

نصرالله ناصح پور، با عزیمت به تهران، بیشتر اوقات خود را مصروف فراگیری موسیقی سنتی ایران کرد و پس از آشنایی با محمود کریمی، به هنرستان آزاد موسیقی ملی راه یافت و مشغول تحصیل شد. در آنجا، آشنایی با مطالب و نکته‌های شفاهی در کلاس درس علی اکبر خان شهنازی، این امکان را ایجاد کرد که در محفل هنری امیر قاسمی نیز، با روح و حس ساز سعید هرمزی و دیگر استادان حاضر در هنرستان محشور گردد. پس از آن موفق به طی نمودن دوره عالی ردیف عبدالله دوامی را به همراه محمود کریمی، فاخره صبا، مرضیه، خاطره پروانه، الهه (خواننده) و هما شدند.[3] پس از تشکیل کلاس‌های مرکز حفظ و اشاعه موسیقی، از راهنمایی‌ها، آموزش و توصیه‌های نورعلی برومند بهره‌مند شد. وی از جلسات شناخت موسیقی و کلام و تلفیق شعر و موسیقی نیز، بهره‌های فراوان جست و سپس جهت فراگیری ردیف عالی موسیقی سنتی و آموزش تصنیف و ضرب آهنگ مربوط به آن، به کلاس عبدالله دوامی راه یافت. او همچنین حدود ده سال به تدریس «جواب آواز» در دانشکده موسیقی دانشگاه هنر مشغول بود. جمشید عندلیبی (در زمینهُ ردیف و جواب آواز)، محمود مخدوم، صدیق تعریف،[4] پری ملکی، محسن نامجو، محمد ملاآقایی روزبهانی[5](همگی در رشتهُ آواز) از شاگردان او بوده‌اند.[6] پس از طی دوره های عالی موسیقی به همراه محمدرضا لطفی در کانون فرهنگی و هنری چاووش به عنوان عضو شورای عالی فعالیت خود را ادامه داد.او در این گروه به همراه محمدرضا شجریان و شهرام ناظری به اموزش موسیقی مشغول گردید.

نصرالله ناصح پور در بیست و یکمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر در سال ۱۳۸۴ مورد تقدیر قرار گرفت.[7]

وی بیشتر اوقات خود را صرف امر آموزش موسیقی سنتی ایران و تربیت خوانندگان نمود که میتوان به جمشید عندلیبی (در زمینه ردیف و جواب آواز)، محمود مخدوم، صدیق تعریف، ودود موذن، سعیده سعیدی، بهرام باجلان، محمد ملاآقایی روزبهانی، عذرا زالی، پانته آ الوندی‌پور، ناصر مهرورز، رضا شاکری، محسن نامجو و احمد بیرانوند (در رشته آواز) اشاره نمود.[8]

• آلبوم سرودهای آذربایجانی به آهنگسازی حسین علیزاده در شهریور ۵۹
• آلبوم به یاد درویش خان با تک‌نوازی سه‌تار محمدرضا لطفی و به همراهی تنبک ناصر فرهنگ فر در آذر ۶۲
• آلبوم نوبانگ کهن به سرپرستی آقای حسین علیزاده
• همکاری مشترک با گروه شیدا به مناسبت یادواره استاد نورعلی برومند [9]
• تالیف کتاب رساله موسیقی از دره التاج لغره الدباج[10]

• خواننده شهرام ناظری:

آشنایی من با استاد نصرالله ناصح پوربه سال های خیلی قبل برمی گردد و با تأسیس کانون فرهنگی و هنری چاووش این دوستی و آشنایی شکل نزدیک تر و صمیمی تری به خود گرفت .درآغاز تأسیس این کانون، سه کلاس براى آموزش رشته آواز دایر شد که در این سه کلاس استادان ناصح پور و محمدرضا شجریان و بنده مدرس آواز آن بودیم.آقای ناصح پورازشاگردان قدیمی و باصلاحیت استاد عبدالله دوامی بودند. ایشان بخش زیادی ازعمر ارزشمند خود را درراه تدریس آواز ایرانی به طور صحیح به هنرآموزان صرف کرد .[11]

• نوازنده کمانچه هادی منتظری:

آشنایی من با استاد نصرالله ناصح پوربه سال ۵۴ برمی گردد، آن زمان به تازگی جذب گروه شیدا شده بودم و این ارتباط و دوستی شکل گرفت، البته پیش از آن در رادیو فعالیت داشتم و نام شریف آقای ناصح‌پور را از آقای محمدرضا لطفی شنیده بودم. زنده یاد لطفی از دوستان و یاران قدیمی آقای ناصح پوربود.تا آنکه واقعه ۱۷ شهریوردرسال ۵۷ رخ داد و بسیاری از هنرمندان از رادیو استعفا دادند و گروه شیدا فعالیت پنهانی خود را در منزل استاد لطفی ادامه داد و آثار بسیار درخشان و ماندگاری ساخته شد. بعد از انقلاب آقای لطفی با همراهی دوستانی چون آقای هوشنگ ابتهاج کانون چاووش را تشکیل دادند. استاد ناصح‌پور در کانون چاووش حضور بسیار پررنگی داشت و به‌دلیل اینکه از کارمندان عالی رتبه بانک بود و عشق به فرهنگ و هنر ایران و همچنین دوستی قدیمی با آقای لطفی، بدون دریافت وجهی انجام کارهای حسابداری چاووش را برعهده گرفت و بعد از آن آرام آرام کلاس‌های آموزشی در چاووش تشکیل شد و من به تدریس کمانچه و آقای لطفی تار و آقایان شجریان، ناظری و ناصح‌پور آواز تدریس کردند. استاد ناصح پورطی سال‌ها فعالیت هنری خود با مهر و عشق به تربیت شاگردان بسیاری پرداخته است، اگرچه بعد از تعطیلی کانون چاووش این ارتباط‌ها کمتر و کمرنگ شد اما خاطرات خوش آن دوران پر مهر و هنرمندان نازنینی همچون استاد ناصح‌پور را فراموش نخواهیم کرد و برایشان آرزوی سلامتی دارم.[12]

• خواننده محمد ملاآقایی روزبهانی:

از بیش از ۳۰ سال گذشته افتخارشاگردی درمحضراستاد نصرالله ناصح پوررا داشته‌ام و از قدیمی‌ترین شاگردان استاد هستم که توانسته‌ام سه دوره ردیف آوازی ابتدایی، متوسطه وعالی را نزدشان بیاموزم و درپایان کار مفتخر و موفق به دریافت دست خط از آقای ناصح‌پور شده‌ام با این عنوان که ردیف عالی به‌طور کامل گذرانده شده است. استاد ناصح پوردرکناراخلاق حرفه‌ای و بزرگ منشی که در زندگی شخصی شاگردانش بسیار تأثیرگذار بود، در آموزش موسیقی بسیار جدی وسختگیر بودند و به هیچ عنوان اجازه نمی‌دادند هنرجو روش تدریس را ضبط کند چرا که براین نظر بود ضبط مباحث آموزشی بر سر کلاس توجه هنرجو را کمتر می‌کند و نمی‌تواند مفاهیم درسی را بدرستی متوجه شود و همین امر موجب شد ردیف‌های آقای ناصح‌پور را هیچ گاه فراموش نکنیم و در ذهنمان ثبت شود. اما نکته‌ای که باید درهنرو بخصوص در موسیقی آوازی به آن توجه شود نقش تأثیرگذار استادان و مدرسین در تربیت خواننده است اما متأسفانه دربین هنرمندان بیشتر مجری‌ها مورد توجه قرار گرفته‌اند و جامعه هنری به استادان و مدرسان بزرگی همچون آقای ناصح‌پور بی‌مهری و بی‌توجهی داشته‌اند و می‌باید برای چنین معلمان بزرگی، بزرگداشت‌های بیشتری برگزار می‌کردند و قدر و منزلت آنها بیشتر نگاه داشته شود. من این افتخار را داشته‌ام به غیر از آموزش ردیف استاد دوامی، مرکب خوانی و اوزان شعر و موسیقی را هم درمحضر استاد ناصح‌پور تلمذ کنم و از وجود ایشان بهره‌های بسیاری برده‌ام و وجودشان برای من غنیمت و دوست داشتنی است و برایشان آرزوی سلامتی دارم.[13]

• مصاحبه روزنامه ایران با نصرالله ناصح پور خواننده و ردیف دان پیشکسوت موسیقی سنتی ایران
• پژوهشی در موسیقی اردبیل از برنامه عندلیب رادیو ایران به مورخه ۲۱ دی ماه ۱۳۹۹

• گفتگو با نصرالله ناصح پور
• وبگاه نصرالله ناصح پور
• پیام ویدئویی محسن نامجو و بهرام باجلان به مناسبت نکوداشت ناصح پور
• سه قطعه از نصرالله ناصح پور با همراهی گروه شیدا