نام اعداد بزرگ
نامگذاری شماره‌های بزرگ نسبتاً آسان است. دو راه اصلی برای نامگذاری یک عدد وجود دارد:
- نماد علمی
- گروه‌بندی
- کوته‌نوشت
نامگذاری اعداد ازطریق گروه‌بندی
گروه‌بندی اعداد، خود با دو مقیاس انجام می‌شود:
- مقیاس کوچک (آمریکایی)
- مقیاس بزرگ (اروپایی)
تفاوت دو روش نام‌گذاریِ اروپایی و آمریکایی عمدتاً به‌دلیل نظام مالیِ آمریکاست. مقیاس کوچک براساس هزار، و مقیاس بزرگ براساس میلیون است. به همین دلیل، در مقیاس کوچک، «یک بیلیون» برابر با یک‌هزار میلیون (۱۰۹) است، اما در مقیاس بزرگ برابر با یک میلیون میلیون (۱۰۱۲) است. امروزه در اکثر کشورهای انگلیسی‌زبان از مقیاس کوچک استفاده می‌شود.
امروزه در ایران، مقیاس آمریکایی به کار می‌رود؛ ولی با این تفاوت که تنها «میلیارد (بیلیون)» از مقیاس اروپایی بوده، اما پس از آن، از ترتیب آمریکایی، پیروی می‌شود: میلیون، میلیارد (بیلیون)، تریلیون، کوادریلیون…؛ با این حال درین باره، به‌طور رسمی، چیزی گفته نشده و برخی، مقیاس اروپایی را پیشنهاد می‌کنند.
شیوه نام گذاری در ایران قدیم
در ایران به صورت آکادمیک روشی برای خواندن اعداد بزرگ انتخاب نشده‌است؛ ولی ظاهراً برای بیان اعداد بزرگ از مقیاس کوچک استفاده می‌شود که نمونه آن را می‌توان در واژه هزاری که پس از میلیارد به کار می‌برند مشاهده کرد. مانند سه هزار میلیارد یا هفتصد هزار میلیارد.
همچنین در متون کلاسیک فارسی از رسته تواریخ کهن فارسی، عدد «یک‌میلیون» را «یک‌هزار هزار» نوشته‌اند.
جدول نام‌ها
| نماد علمی |
مقیاس کوچک |
مقیاس بزرگ |
پیشوند اس آی |
نماد اس آی |
|---|---|---|---|---|
| ۱۰۰ | یک | یونی | u | |
| ۱۰۱ | ده | دکا | da | |
| ۱۰۲ | یکصد | هکتو | h | |
| ۱۰۳ | یک‌هزار | کیلو | k | |
| ۱۰۴ | ده هزار | |||
| ۱۰۵ | یکصد هزار | |||
| ۱۰۶ | میلیون | مگا | M | |
| ۱۰۹ | بیلیون | میلیارد | گیگا | G |
| ۱۰۱۲ | تریلیون | بیلیون | ترا | T |
| ۱۰۱۵ | کوآدریلیون | بیلیارد | پتا | P |
| ۱۰۱۸ | کوینتیلیون | تریلیون | اگزا | E |
| ۱۰۲۱ | سکستیلیون | تریلیارد | زِتا | Z |
| ۱۰۲۴ | سپتیلیون | کوآدریلیون | یُتا | Y |
| ۱۰۲۷ | اکتیلیون | کادریلیارد | اگزونا | X |
| ۱۰۳۰ | نانیلیون | کوینتیلیون | وکا | V |
| ۱۰۳۳ | دسیلیون | کوانتینیارد | مکا | Me |
| ۱۰۳۶ | آندسیلیون | سکستیلیون | ||
| ۱۰۳۹ | دیودسیلیون | سکستیلیارد | ||
| ۱۰۴۲ | تریدسیلیون | سپتیلیون | ||
| ۱۰۴۵ | کواتیوردسیلیون | سپتیلیارد | ||
| ۱۰۴۸ | کویندسیلیون | اکتیلیون | ||
| ۱۰۵۱ | سکسدسیلیون | اکتیلیارد | ||
| ۱۰۵۴ | سپتدسیلیون | نانیلیون | ||
| ۱۰۵۷ | اُکتودسیلیون | نانیلیارد | ||
| ۱۰۶۰ | نومدسیلیون | دسیلیون | ||
| ۱۰۶۳ | ویجینتیلیون | دسیلیارد | ||
| ۱۰۶۶ | آنویجینتیلیون | آندسیلیون | ||
| ۱۰۶۹ | دویجینتیلیون | آندسیلیارد | ||
| ۱۰۷۲ | ترسویجینتیلیون | دودسیلیون | ||
| ۱۰۷۵ | کوادرویجینتیلیون | دودسیلیارد | ||
| ۱۰۷۸ | کوینکاویجینتیلیون | تریدسیلیون | ||
| ۱۰۸۱ | سیسویجینتیلیون | تریدسیلیارد | ||
| ۱۰۸۴ | سپتمویجینتیلیون | کوادردسیلیون | ||
| ۱۰۸۷ | آکتوویجینتیلیون | کوادردسیلیارد | ||
| ۱۰۹۰ | نومویجینتیلیون | کویندسیلیون | ||
| ۱۰۹۳ | تریویجینتیلیون | کویندسیلیارد | ||
| ۱۰۹۶ | آنتریویجینتیلیون | سیدسیلیون | ||
| ۱۰۹۹ | دوتریویجینتیلیون | سیدسیلیارد | ||
| ۱۰۱۰۰ | گوگول | |||
| ۱۰googol = ۱۰۱۰۱۰۰ | گوگول پلکس | |||
| ۱۰googolplex = ۱۰۱۰۱۰۱۰۰ | گوگول پلکسیان | |||
چند مثال
| عدد | نماد علمی | گروه‌بندی |
|---|---|---|
| ۶۰۰ ۰۰۰ ۰۰۰ ۰۰۰ ۰۰۰ ۰۰۰ ۰۰۰ ۰۰۰ ۰۰۰ | ۶ * ۱۰۲۶ | ۶۰۰ سپتیلیون (کوادریلیون) |
| ۷۶۵ ۴۷۶ ۲۵۰ ۰۰۰ ۰۰۰ | 7.6547625 X 10۱۴ | ۷۶۵۰۰۰ بیلیون و ۴۷۶ میلیارد، ۲۵۰ میلیون |
| ۱۴۵ ۰۰۰ | ۱٫۴۵ * ۱۰۵ | ۱۴۵ هزار |
جستارهای وابسته
منابع
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Names for large numbers». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۴ آوریل ۲۰۱۱.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Unit prefix». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۳ فروردین ۱۳۹۱.