میرزا احمدخان معتضدالدوله

میرزا احمد خان معتضدالدوله وزیری (۱۲۴۸– ۱۳۰۰) از آزادی‌خواهان معروف تاریخ استان کرمانشاه هستند.

برای دیگر افراد ملقب به معتضدالدوله، معتضدالدوله را ببینید.

خانواده و زندگی

معتضدالدوله در یک خانواده اشرافی کرمانشاهی به دنیا آمد. جد او میرزا مهدی خان استرآبادی بود که وزیر و مشاور نادرشاه بود.

در آن زمان هر استانی دارای یک استاندار یا حکمران از خاندان سلطنتی قاجار بود و در کنار او یک وزیری بود که مدیریت اقتصاد و دارایی استان را بر عهده داشت. خانواده وزیری از آغاز حکومت سلسله قاجار وزرای ارثی کرمانشاهان بودند که یکی از ۱۲ دولت‌های آن زمان بود. نام پدر معتضدالدوله میرزا ابوالقاسم وزیر بود، پدر او میرزا باقر مستوفی، پدر او میرزا احمد مستوفی، پدر او میرزا بزرگ وزیر، پدر او میرزا مهدی خان استرآبادی و پدر او میرزا نصیر استرآبادی. معتضدالدوله در ادامه‌ی راه اجداد خود، وزیر و مسئول اقتصاد و دارایی دولت کرمانشاهان گردید.

خدمات به کرمانشاهان و ایران

معتضدالدوله در سال ۱۲۸۶ همراه با هم فکرانش مدرسه حقوق کرمانشاه را تأسیس کرد.

در سال ۱۲۸۸ صنعت چاپ را از هندوستان به کرمانشاه به ارمغان آورد و اولین چاپخانه استان را تأسیس کرد.

بدین وسیله او اولین روزنامه استان را به چاپ رساند. در این روزنامه که «روزنامه کرمانشاه» نام داشت، مسائل مهم اجتماعی آن روزگار از جمله رویدادهای مهم مشروطه نوشته می‌شد. میرزا احمد خان به دلیل فعالیت‌های سیاسی اش در نهضت مشروطه و طرفداری از آزادی خواهان و بیان خواسته‌ها و اقدام‌های آنان در روزنامه کرمانشاه مورد غضب محمد علی شاه قاجار بود و به دستور محرمانه وی توسط صارم السلطان دولتشاهی، حاکم وقت کرمانشاهان، دستگیر و زندانی شد.البته اندکی بعد به دلیل نفوذ خاندان معتضدی(معتضدالدوله) و پا درمیانی خاندان فرمانفرما و همچنین مرگ صارم السلطان دولتشاهی، میرزا احمد خان از زندان آزاد گردید.

نخستین مدرسه خصوصی کرمانشاه نیز به کوشش معتضد الدوله بنیانگذاری شده‌است. وی مدرسه «ملی شرافت» را که مدرسه‌ای پیشرفته و نوین بود، در سال ۱۲۹۷ تأسیس کرد و اداره آن را به برادرش، میرزا محمد خان وزیری، سپرد.

انقلاب مشروطیت

میرزا احمد خان در دوران انقلاب مشروطه به تهران رفت و متحد با عبدالحسین میرزا فرمانفرما و دیگر آزادی خواهان تهران شد. در آن هنگام که او به یاری مشروطه خواهان به تهران رفته بود، سالارالدوله و دیگر مخالفین جنبش مشروطه به کرمانشاه آمدند، میرزا علی خان - برادر معتضد الدوله - را به قتل رساندند و چاپخانه را نیز بستند. میرزا احمد خان پس از آگاهی از ماجرا به سرعت به کرمانشاه بازگشت و چاپخانه را بازگشایی کرد.

خیرات

در سال های قحطی کرمانشاه معتضدالدوله انبار گندم خود را با موجودی بیش از ۱۵۰۰ خروار گندم در بین مردم تقسیم کرد. از خانه معتضدالدوله وزیری واقع در محله قدیمی برزه دماغ در منطقه وزیری کرمانشاه آثاری به جا مانده که به ثبت تاریخی رسیده‌است.

نمایندگی در اولین مجلس ایران

معتضدالدوله در دوره چهارم مجلس شورای ملی به نمایندگی کرمانشاهان انتخاب شد.


درگذشت

وی سرانجام در سال 1300 شمسی در تهران بر اثر سکته قلبی درگذشت. پیکر او در حرم حضرت عبدالعظیم به خاک سپرده شد. از خانه او واقع در محله قدیمی برزه دماغ در منطقه وزیری کرمانشاه آثاری به جا مانده که به ثبت تاریخی رسیده است. در تاریخ مفصل کرمانشاه درباره او چنین آمده است: میرزا احمد خان معتضدالدوله وزیری یکی از رجال برجسته و خوشنام و از آزادی خواهان راستین در نهضت مشروطیت بود که در راه اعتلای آزادی اجتماعی و سیاسی کرمانشاهان و ترقی مراتب فرهنگی و ترویج اندیشه‌های متعالی قدم‌های مثبت برداشته است و خدمات او چون ستاره‌ای درخشان بر تارک تاریخ معاصر می‌درخشد.

منابع

https://web.archive.org/web/20170411121945/http://ostani.hamshahrilinks.org/Ostan/Iran/Kermanshah/Contents/%D9%85%D8%B9%D8%AA%D8%B6%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%87%D8%9B-%D8%A7%D8%B2-%D8%B1%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%DA%86%D8%A7%D9%BE%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%AA%D8%A7-%D8%B1%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%85?magazineid=128492

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.