موشک با سوخت مایع
موشک با سوخت مایع به موشکی گفته میشود که به وسیله گازهای گرم حاصل از ترکیب سوخت با یک مایع اکسیدکننده طبق قانون سوم نیوتون جلو رانده میشود. طراحی و ساختمان این موشکها پیچیده تر از موشک با سوخت جامد است. با این وجود برخی از مزایا از جلمه امکان کنترل نرخ سوزش باعث کاربرد وسیع این نوع موشکها در عرصههای مختلف گشته است.
اجزای موشکهای با سوخت مایع
موشکهای با سوخت مایع دارای قسمتهای عمدهای به شرح زیر میباشند:
مخازن، سیستم سوخت رسانی، اتاقک احتراق، ساز و کار خنککننده، اگزوز یا نازل.
مخازنبه محفظههایی گفته میشود که سوخت و اکسیدکننده در آنها نگهداری میشوند. محفظههای مذکور باید نسبت به واکنش و خوردگی در مقابل مایع محتوی خود مقاومت داشته و بتوانند فشارهای ناشی از انتقال سوخت در سیستمهای سوخت رسانی تحت فشار را تحمل کنند.
سیستم سوخت رسانیبه مجموعهای از لولههای و پمپها و سوخت فشانها اطلاق میشود که کار انتقال سوخت را از محفظههای نگهداری سوخت به اتاقک احتراق بر عهده دارند. برای انتقال سوخت از مخازن از دو روش پمپاژ یاانتقال تحت فشار استفاده میشود. در روش اول یک پمپ کار انتقال پیشران را بر عهده دارد، در حالی که در روش دوم فشار یک گاز مانند هلیوم یا نیتروژن باعث حرکت پیشرانها از مخازن به اتاقک احتراق میشود.
اتاقک احتراقمحفظهای از جنس سوپرآلیاژهای مانند اینکونل بسیار محکم است که عمل ترکیب پیشرانها و احتراق در آن صورت میگیرد.
سیستم خنککنندهبه مجموعه تمهیداتی اطلاق میشود که جهت جلوگیری از ذوب یا خراب شدن اتاقک احتراق و اگزوز به علت گرمای زیاد ناشی از احتراق به کار گرفته میشود. در برخی از ساز و کارهای خنککننده لولههای حاوی پیشران قبل از ورود به اتاقک احتراق از کنار محلهای مورد نیاز عبور داده میشوند. استفاده از مواد مقاوم نسبت به گرما مانند سرامیک نیز یکی دیگر از روشهای خنکسازی است.
اگزوز یا نازلمجرایی است که وظیفه انتقال گازهای گرم حاصل از احتراق را به خارج بر عهده دارد. در طراحی نازل عوامل مختلفی نظیر سرعت گازها، جنس نازل و عوامل دیگر باید لحاظ شوند. نازلها به دو دسته واگرا و همگرا تقسیم میشوند. نازلهای واگرا دهانه خروجی گشادتر از دهانه ورودی است، در حالی که در نازلهای همگرا دهانه خروجی تنگتر است.[1]
جستارهای وابسته
منابع
- راکت و موشکهای استراتژیک جهان، فیروز اصلانی، تهران: ارتش جمهوری اسلامی ایران، نیروی هوایی، انتشارات عقیدتی سیاسی، - ۱۳۷۷، شابک 964-6297-12-9، ج 1