منطقه آزاد تجاری-صنعتی کیش
منطقه آزاد تجاری - صنعتی کیش یکی از مناطق هفتگانه آزاد ایران است که در استان هرمزگان قرار دارد. منطقه آزاد کیش شامل جزایر کیش، هندرابی، فارور بزرگ و فارور کوچک است و اداره امور آن برعهده سازمانی است که مسئولیتهایش از سوی شورای عالی مناطق آزاد تجاری - صنعتی کشور تهیه و تصویب شدهاست.[1][2]
کیش اولین منطقه آزاد ایران و شهرت اصلیاش برای تفریحی بودن آن است. این جزیره، یکی از مقاصد اصلی گردشگران ایرانی است.[3]
این جزیره به شکل بیضی با طول ۱۵ کیلومتر و عرض ۷ کیلومتر و با مساحتی حدود ۹۱ کیلومتر مربع از لحاظ وسعت، دومین جزیره بزرگ خلیجفارس پس از قشم است. کیش از لحاظ تاریخی دارای سوابق بازرگانی است به طوری که مرکز ارتباطات بازرگانی بین هندوستان، ایران و بینالنهرین بهشمار میآمدهاست. عمده تجارت جزیره کیش در گذشته، مروارید بودهاست.[4]
در حال حاضر ایران ۷ منطقه آزاد تجاری-صنعتی دارد که عبارت است از: کیش، قشم، چابهار، ارس، انزلی، اروند و ماکو.[4]
مأموریت
مأموریت تعریف شده برای منطقه آزاد کیش در زمینه توریسم و گردشگری، تمرکز خدمات فرهنگی-رفاهی، صنایع پیشرفته، فناوری اطلاعات، ایجاد بورس خدمات تجاری نفت و کالاهای نفتی و مرکزیت یافتن در زمینه نمایشگاهها و همایشهای بینالمللی و منطقهای است.[3]
حملونقل
منطقه آزاد تجاری - صنعتی کیش در فاصله ۱۸ کیلومتری ساحل جنوبی ایران (۳۰۰ کیلومتری غرب بندرعباس) قرار گرفته و راه اصلی ارتباطی آن با داخل و خارج از کشور از مسیر هوایی است. فرودگاه بینالمللی کیش یکی از فرودگاههای مجهز کشور بوده و روزانه علاوه بر پروازهای داخلی هواپیماهای زیادی مسافران ایرانی و خارجی را از این جزیره به مقصد کشورهای دور و نزدیک خارج یا از کشورهای دیگر به این جزیره وارد میکنند.[3]
علاوه بر آن از بندرگاه کیش نیز روزانه کشتیهای متعددی به سه مقصد بندر چارک، بندر آفتاب و بندرلنگه دررفتوآمد هستند.[5] یکی از راههای سفر به جزیره کیش، سفر با خودرو شخصی است اما در کنار پرداخت هزینه سوختی که باید متحمل شوید این موضوع را نیز باید در نظر داشت باشید که برای ورود خودرو خود به کیش نیاز است که با لنج آن را وارد جزیره کنید. در واقع همه این مشکلات باعث شده که بیشتر مسافری که به این جزیره سفر می کنند پس از مستقر شدن از خدمات کرایه خودرو در کیش استفاده کنند. استفاده از ماشین های اجاره ای این امکان را به شما می دهد تا با هزینه ی کمتری برای هر تعداد روزی که می خواهید خودروی مورد نظر خود را اجاره کنید.
تاریخچه
دوران پهلوی
از سالهای ۱۳۳۰ به بعد به دلیل تهیه طرحهایی در جهت رونق اقتصادی کشور و افزایش تجارت خارجی، بنادر ایرانی در خلیج فارس مورد توجه قرار گرفت. اما بنادر ایران در آن زمان توانایی و امکانات لازم برای توسعه صادرات و واردات را نداشتند.[4]
در سال ۱۳۳۴ مقالهای تحت عنوان «اشکالات حمل و نقل کالا به خاورمیانه» در مجلهای انگلیسی به چاپ رسید که به مسئولین خارجی خاطر نشان میکرد که چگونه میتوانند ظرفیت واردات و صادرات کالای خود را از طریق منطقه بازرگانی که ارتباط آزادتری با جهان تجارت دارند، افزایش دهند. سرانجام با اعتراض تجار ایرانی همراه با افزایش هزینه صادرات و واردات کالا، دولت مجبور شد توجه بیشتری را به تنوع بخشیدن به مبادی حمل و نقل کالا و بنادر معطوف کند و در تیرماه ۱۳۳۵ مدیر کل گمرک در رابطه با مشکلات ایجاد شده، به بندرعباس رفته و برای اولین بار از منطقه آزاد تجاری «دبی» در آن سوی خلیج فارس نام میبرد که چگونه از راه مبادله کالاهای ایرانی با سایر نقاط جهان و بلعکس، از رونق و اعتبار برخوردار شدهاست.
با تشکیل وزارت گمرکات و انحصارات در سال ۱۳۳۶، آمادگی تأسیس اولین بندر آزاد تجاری رسماً اعلام میگردد. در دی ماه ۱۳۳۶ بندرعباس به عنوان مرکز واردات و صادرات کالا توسط دولت اعلام شد و برنامههایی برای فعالیتهای جدید طی چند سال آینده اعلام گردید.[6]
بهطور کلی تفکر ایجاد منطقه آزاد در ایران به اواخر دهه ۴۰ شمسی میرسد که دولت وقت از کنفرانس بینالمللی تجارت و توسعه وابسته به سازمان ملل (UNCTAD) درخواست کرد که جهت ایجاد بنادر آزاد در ایران تحقیق و بررسی نماید، آنکتاد این بررسی را به شرکت مشاوره و مدیریت و سازمان توسعه فرودگاه آزاد شانون محول کرد. این سازمان نتیجه کار خود را به صورت گزارشی همراه با ضمائم در سال ۱۳۵۰ به کنفرانس مذکور ارائه داد.
در این گزارش بندرعباس به عنوان بندر آزاد اعلام شده بود ولی عملاً این انتخاب صورت نگرفت و فقط به تصویب تخفیف هزینههای بندری در آن اکتفا شد. در سال ۱۳۴۹ جزیره کیش به عنوان مرکز بینالمللی توریستی-تجاری انتخاب میشود و در سال ۱۳۵۱ سازمان عمران کیش در راستای ایجاد منطقه آزاد در جزیره، راهاندازی شد و بالاخره مرکز بینالمللی جزیره کیش در سال ۱۳۵۶ بهطور رسمی شروع به کار کرد.
پس از انقلاب اسلامی
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، لایحه واردات کالا با استفاده از معافیت گمرکی به جزیره کیش در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۵۸ به تصویب شورای انقلاب رسید و در نهایت در سال ۱۳۶۸ براساس تبصره ۱۹ قانون برنامه اول توسعه به دولت اجازه داده شد که در سه نقطه مرزی کشور شامل کیش، قشم و چابهار اقدام به تأسیس منطقه آزاد تجاری نماید.
چگونگی اداره این مناطق در ۷ شهریور ۱۳۷۲ به تأیید مجلس شورای اسلامی رسید و در تاریخ ۲۱ شهریور ۱۳۷۲ مورد تأیید شورای نگهبان قرار گرفت.[1][3][7]
مدیران عامل منطقه آزاد کیش
- حسین وفائی برومند (۱۳۷۱)
- محمدرضا یزدانپناه (۱۳۷۹–۱۳۷۲)[7][8]
- حسن قاسمی (۱۳۸۴–۱۳۷۹)[7][9]
- مجید شایسته (۱۳۸۷–۱۳۸۴)[10][11]
- داوود مددی (۱۳۸۸–۱۳۸۷)[12]
- اسدالله کریمی (۱۳۸۸)[13][14]
- محمدعلی محبی (۱۳۸۹–۱۳۸۸)[15]
- علیرضا عامری (۱۳۹۲–۱۳۸۹)[16][17]
- علیاصغر مونسان (۱۳۹۶-۱۳۹۲)[18]
- محمدابراهیم انصاری لاری (۱۳۹۶-۱۳۹۷)[19]
- غلامحسین مظفری (۱۳۹۹-۱۳۹۷)[20]
محدوده منطقه آزاد کیش
منطقه آزاد کیش شامل جزایر کیش، هندرابی، فارور بزرگ و فارور کوچک است.[21]
جمعیت
جمعیت جزیره کیش، بر پایهٔ سرشماری همگانی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، برابر با ۴۱۲۵۸ نفر بودهاست که عمدتاً در شهر کیش ساکن هستند. براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵، جمعیت جزیره هندرابی نیز ۱۹۱ نفر بودهاست.[22] جزایر فارور بزرگ و کوچک نیز در حال حاضر غیرمسکونی هستند.[23][23]
گردشگری
جاذبههای تاریخی
جاذبههای تفریحی
- پارک دلفینها و باغ پرندگان
- درخت سبز
- اسکله بزرگ تفریحی کیش
- تم پارک آبی اوشن
- پارک هنر
- ساحل مرجانی
- سواحل ماسهای-مرجانی
- باغ وحش، آکواریوم
- دلفیناریوم
- پارک کیبل اسکی
- بانجی جامپینگ
- کلوپ دریایی
- کشتی کروز
بازارها و مراکز خرید
بازار پردیس یک، بازار پردیس دو، بازار مرکز تجاری کیش، بازار مروارید، بازار زیتون، بازار مریم، بازار پانیذ، بازار ونوس، بازار مرجان، بازار پارس خلیج، بازار میرمهنا (عربها)، مرکز خرید پدیده کیش، مرکز خرید هایپرمارکت، بازار دامون، بازار شارستان، بازار پادنا، بازار دیپلمات، بازار هرمز، بازار سارینا ۱، بازار میکا، بازار بهکیش، مجتمع خدماتی حافظ، مرکز خرید صدف، مرکز خرید گلستان، مرکز خرید شقایق[24][25][26]
جستارهای وابسته
منابع
- «مرکز پژوهشها - اساسنامه سازمان منطقه آزاد تجاری - صنعتی کیش». rc.majlis.ir. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۸.
- «پایگاه اطلاعرسانی سازمان منطقه آزاد کیش». news.kish.ir. بایگانیشده از اصلی در ۱۸ آوریل ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۸.
- «دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و وِیژه اقتصادی> مناطق آزاد> معرفی مناطق آزاد». www.freezones.ir. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۸.
- «مناطق آزاد، بسترهای رشد». freena.ir. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۸.
- «نسخه چاپی - وبسایت گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش». tourism.kish.ir. بایگانیشده از اصلی در ۶ آوریل ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۹.
- پارسینه، Parsine com | پایگاه خبری-تحلیلی (۱۳۹۳/۰۸/۱۵–۰۳:۰۴). «چگونه مناطق آزاد در ایران شکل گرفتند؟». fa. دریافتشده در 2019-04-09. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - آفتاب (۱۳۹۴/۰۲/۲۳–۱۷:۲۷). «٥٤ مدیرعامل در ٢٢سال فعالیت مناطق آزاد/از دولت هاشمیرفسنجانی تا دولت تدبیر و امید روحانی». fa. دریافتشده در 2019-04-08. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - «مرکز پژوهشها - تنفیذ تصویبنامه مورخ 72.11.13 شورای عالی مناطق آزاد تجاری - صنعتی راجع به انتخاب اعضای هیئت مدیره برای هر یک از مناطق آزاد تجاری - صنعتی». rc.majlis.ir. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۸.
- «مرکز پژوهشها - تصویبنامه راجع به تعیین عضو هیئت مدیره سازمان منطقه آزاد کیش». rc.majlis.ir. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۸.
- «مرکز پژوهشها - تعیین آقایان مجید شایسته، نظام الدین طباطبایی و مهرداد کارگری به مدت سه سال به عنوان اعضای هیئت مدیره سازمان منطقه آزاد کیش». rc.majlis.ir. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۸.
- «مدیرعامل جدید کیش معرفی شد». روزنامه دنیای اقتصاد. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۸.
- «مددی مدیر عامل سازمان منطقه آزاد کیش شد». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۰۸-۰۴-۲۲. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۸.
- «مرکز پژوهشها - تصویبنامه درخصوص تعیین آقای اسداله کریمی و حامد کرمانیون به عنوان اعضای هیئت مدیره سازمان منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی کیش». rc.majlis.ir. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۸.
- «"اسدالله کریمی" مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش شد». ایسنا. ۲۰۰۹-۰۷-۲۱. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۸.
- «خبرگزاری فارس - مدیرعامل جدید سازمان منطقه آزاد کیش منصوب شد». خبرگزاری فارس. ۲۰۱۰-۰۴-۰۶. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۸.
- «مرکز پژوهشها - تصویبنامه در خصوص تعیین آقای علیرضا عامری برای مدت سه سال به عنوان عضو غیرموظف هیئت مدیره سازمان منطقه آزاد کیش». rc.majlis.ir. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۸.
- Behnegarsoft.com. «ابهام در دستگیری یکی از مدیران دولت دهم هنگام فرار». پایگاه خبری الف. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۸.
- «مرکز پژوهشها - تصویبنامه در مورد تعیین اعضای هیئت مدیره سازمان منطقه آزاد کیش». rc.majlis.ir. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۸.
- «پایگاه اطلاعرسانی سازمان منطقه آزاد کیش | بازدید دکتر انصاری لاری از دو واحد تولیدی دانش بنیان جزیره کیش». news.kish.ir. بایگانیشده از اصلی در ۱۸ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۸.
- «مدیرعامل منطقه آزاد کیش منصوب شد- اخبار اقتصادی - اخبار تسنیم - Tasnim». خبرگزاری تسنیم - Tasnim. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۸.
- «مرکز پژوهشها - قانون الحاق جزایر هندورابی و فارور کوچک و بزرگ به محدوده منطقه آزاد کیش». rc.majlis.ir. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۸.
- «جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری سال 1395 - فایل اکسل». مرکز آمار ایران.
- «تصاویری دیدنی از جزایر فارور بزرگ و کوچک». fa.alalamtv.net. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۹.
- «وبسایت گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش». tourism.kish.ir. بایگانیشده از اصلی در ۹ آوریل ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۸.
- «وبسایت گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش». tourism.kish.ir. بایگانیشده از اصلی در ۲۴ آوریل ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۸.
- «وبسایت گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش». tourism.kish.ir. بایگانیشده از اصلی در ۲۴ آوریل ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۸.