محمدمهدی شمس‌الدین
محمدمهدی شمس‌الدین (زاده ۱۵ شعبان ۱۳۵۴، نجف – درگذشته ۲۱ دی ۱۳۷۹، بیروت) ، فقیه اصولی و مجتهد شیعی و رئیس سابق مجلس اعلای شیعیان لبنان بود.[1][2]
| شناسنامه | |
|---|---|
| نام کامل | محمدمهدی شمس‌الدین |
| تاریخ تولد | ۱۳۵۳ |
| زادگاه | نجف  عراق |
| محل تحصیل | نجف |
| محل زندگی | عراق، لبنان |
| تاریخ مرگ | ۱۴۲۱ ـ ۲۱ دی ۱۳۷۹ |
| شهر مرگ | بیروت،  لبنان |
| مدفن | مسجد امام صادق بیروت |
| اطلاعات آموزشی | |
| تالیفات | حرکة التاریخ عند الامام علی دراسات فی نهج‌البلاغة الامام علی و الفلسفة الزمنیة شرح عهد الاشتر السلم و قضایا الحرب عند الامام علی ارزیابی انقلاب امام حسین علیه السلام از دیدگاه جدید و ... |
خانواده
او در خانواده‌ای لبنانی الاصل در نجف متولد شد. نسب خانوادگی او به شهید اول محمد بن مکی عاملی می رسد.[3]
تحصیل
او از ۱۲ سالگی تحصیل در علوم دینی را در حوزه علمیه نجف آغاز کرد.[3] در حوزه نجف از محسن غراوی، عبدالمنعم فرتوسی، سید محمد روحانی، سید یوسف حکیم، سید محسن حکیم طباطبایی، سید ابوالقاسم خویی[4] و سید علی علامه فانی اصفهانی درس آموخت.[5] در سال ۱۳۸۹ به لبنان رفت.[6]
آثار
- حرکة التاریخ عند الامام علی
- دراسات فی نهج‌البلاغة
- الامام علی و الفلسفة الزمنیة
- شرح عهد الاشتر
- السلم و قضایا الحرب عند الامام علی
- الغدیر[7]
- ثورة الحسین ظروفها الاجتماعیة و آثارها الانسانیة
- ثورة الحسین فی الواقع التاریخی و الوجدان الشعبی(واقعه کربلا فی وجدان الشعب)[8]
- الامام الحسین قصة حیاته و ثورته
- انصار الحسین الرجال و الدلالات
- الامام و السیاسته و الولایة عند صدر المتألهین
- عاشوراء
- نظام الحکم و الادارة فی الاسلام
- بین الجاهلیة و الاسلام
- التحقق الوجودی فی الاسلام
- محاضرات فی‌التاریخ الاسلامی
- دراسات و مواقف فی‌الفکر و السیاسة و المجتمع
- عقاید الشیعة الامامیة
- رسالة الحقوق الامام زین‌العابدین
- مع الامام رضا فی ذکری وفاته
- مطارحات فی‌الفکر المادی و الفکر الدینی
- العلمانیة هل تصلح حلا لمشاکل کل لبنان
- فی‌الاجتماع السیاسی الاسلام
- مسائل الحرجة فی فقه المرأة
- الاجتهاد و التقلید
- تفسیر آیات‌الصوم
- الاحتکار فی الشریعة الاسلامیة
- اسلام و تشکیل خانواده در مقایسه با دیگر مذاهب
- ولایة الامة علی نفسها
- شرح لمعه در ۱۰ مُجلّد
- الاقرار
- الوصایة
- و الضمان
آثار ترجمه شده به فارسی
- ارزیابی انقلاب امام حسین علیه السلام از دیدگاه جدید[9]
فعالیت‌های اجتماعی
در عراق
- تأسیس «جماعة العلماء»[10][11]
- انتشار مجله «الاضواء الاسلامیة» در نجف
- انتشار مجله «النجف و الایمان»
- انتشار سلسله کتاب‌های «من هدی النجف»
- انتشار جزوات «الیراع الهادف»[12]
- مجموعه «من هدی النجف»[13]
- تأسیس جمعیت «منتدی النشر» در سال ۱۳۷۳[14]
- تأسیس «کلیة الدین»[15]
- تأسیس کتابخانه‌ای در شهر دیوانیه عراق[16]
تاسیس بانک خون و مبارزه با قمه زنی
شمس الدین مرکزی به نام بانک خون را در نجف تأسیس کرد تا شیعیان در روز عاشورا به این مرکز مراجعه کرده و به جای قمه زنی خون خود را به بیماران و کسانی که نیاز مبرمی به خون دارند، اهدا کنند.[3][19]
پیوند عاشورا به فلسطین
در خصوص انقلاب حسین بن علی، بحث عدالت در قیام حسینی توسط وی عنوان گردید. با تلاش‌های موسی صدر، محمد حسین فضل الله و شمس الدین در لبنان، مجالس عزاداری حسین بن علی با مسایل اساسی امت اسلامی پیوند خورده است.[20]
وفات
شمس‌الدین در تاریخ چهارشنبه ۱۵ شوال ۱۴۲۱ (قمری) برابر با ۲۱ دی ۱۳۷۹ به علت ابتلا به سرطان ریه، در سن ۶۸ سالگی در بیروت درگذشت.
پانویس
- «درباره محمد مهدی شمس‌الدین». بنیاد دعبل خزاعی. دریافت‌شده در ۴ اسفند ۱۳۹۴.
- «گقتگوی دکتر وحید یامین‌پور با دکتر حسین شیخ الاسلام در برنامه «شاهدعینی»». رجانیوز. دریافت‌شده در ۴ اسفند ۱۳۹۴.
- «دین و زندگی»، ماهنامه همشهری آیه، بهمن ۱۳۹۴، ص. ۶۹
- از او اجازه اجتهاد گرفته‌است.
- مصاحبه با محمدمهدی شمس‌الدین، مجله حوزه، ش ۶۶، ص ۲۱ و ۲۲.
- آیینه پژوهش، ش ۶۷، ص ۱۲۸.
- پژوهشی سیاسی و اجتماعی در باره حکومت اسلامی بعد از رحلت رسول اکرم.
- «تاریخ عزاداری برای امام حسین(علیه السلام)». جام جم. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ دسامبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۴ اسفند ۱۳۹۴.
- «كتاب‌‌شناسی توصيفی امام حسين عليه‌السلام». امامت. دریافت‌شده در ۴ اسفند ۱۳۹۴.
- نخستین تشکل بین روحانیون حوزه علمیه نجف بود و در سال ۱۳۷۸ ه.ق تأسیس شد.
- «پایان فقیه فتواهای جنجالی». فرارو. دریافت‌شده در ۴ اسفند ۱۳۹۴.
- حاوی مقالات دانش‌آموزان دبیرستان «منتدی النشر» در نجف اشرف
- حاوی آثار قلمی مهم‌ترین روحانیان حوزه علمیه نجف
- در سوگ غروب شمس در لبنان، قسمت اول، شریعتمدار، روزنامه اطلاعات، ضمیمه ش ۲۲۱۰۹، ص ۶.
- دانشکده اصول دین.
- مجله حوزه، ش ۶۶، ص ۲۱.
- مفاخراسلام، ج ۴، ص ۳۱۳؛ جنگ داخلی لبنان، ص ۱۶۵؛ امام موسی صدر امید محرومان، ص ۱۱۹، پاورقی.
- عزت شیعه، محسن کمالیان و ...، ص ۲۴۶.
- «محمد مهدی شمس الدین (آیت الله شمس الدّین)». فرهیختگان تمدن شیعی. دریافت‌شده در ۴ اسفند ۱۳۹۴.
- «عاشورا در لبنان و جلوه‌هایی از پیروزی خون بر شمشیر». خبرگزاری ایرنا. دریافت‌شده در ۴ اسفند ۱۳۹۴.
منابع
- جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم. گلشن ابرار. ج ۳، چ ۱، نشر معروف، قم: ۱۳۸۲.