محمدحسین کازرونی

به فاصله کوتاهی از قیام تنباکو، و با توجه به تجربه موفق این نهضت در اصفهان، وی با حمایت نورالله نجفی اصفهانی[2] و با مشارکت تجار تنباکوی اصفهان در سال ۱۳۰۹ قمری شرکت مسعودیه را تأسیس کرد.[3][4] این شرکت با هدف حمایت از کشاورزان و تجار توتون و تنباکو که در آن عصر بسیار مورد اقبال عامه بود تأسیس گردید و تا سال ۱۳۳۶ قمری فعال بود.

به دنبال حمایت‌های نورالله نجفی اصفهانی[5] و آقا نجفی اصفهانی و رکن الملک[6] در پنجشنبه ۲۶ شوال ۱۳۱۶ شرکت اسلامیه کار خود را آغاز کرد.[7][8] در جلسه‌ای که در منزل سلیمان خان رکن الملک برگزار شد؛ نورالله نجفی اصفهانی با خرید سهام شرکت، دیگران را ترغیب به خرید سهام کرد و محمد حسین کازرونی به عنوان رئیس کل شرکت اسلامیه و میرزا علی ادیب التجار به عنوان مدیرعامل انتخاب شدند.[9][10]

تحریم کالاهای خارجی به دست نورالله نجفی و شرکت اسلامیه اصفهان، به حدی برای خارجی‌ها گران تمام شد که دولت روس به وزیر امور خارجه ایران، در مورد تحریم معاملات تجاری با شرکت‌های خارجی، توسط روحانیون اصفهان اعتراض کرد و چنین تقاضا نمود که در صورتی که نورالله نجفی در تحریم کالاهای خارجی مداومت نماید، او را از اصفهان تبعید کنند. در نامه محرمانه کاردار سفارت انگلیس در تهران به وزیر امور خارجه وقت انگلیس نیز، به نقش نورالله نجفی و برادرش آقا نجفی، در تهیه مقدمات تحریم کالاهای خارجی اشاره شده‌است.[11][12] جریده مشهور الهلال چاپ مصر گزارشی از شرکت اسلامیه ارائه می‌دهد و از حاج آقانورالله نجفی اصفهانی به عنوان مؤسس یاد و از اهداف ضدبیگانه تجلیل می‌کند.[13] یکی از روزنامه‌های انگلیس، گسترش این شرکت را سکته به منافع انگلیس در تمام منطقه خلیج فارس می‌خواند.[14] تأسیس این شرکت با حمایت علمای نجف همراه می‌شود به نحوی که حاجی میرزا محمدحسین نوری(محدث نوری)،[15] آیت الله صدراصفهانی، آیت الله شیخ طه عرب مقیم نجف، آیت الله آقا میرزا محمدهاشم چارسویی[16] آیت الله حاج میرزا حسین طبرسی (محدث نوری)[17] شخصاً به حاج آقا نورالله نجفی اصفهانی نامه نوشتند و از وی تشکر نمودند. شرکت به جز تهران در نوزده شهر مهم ایران نمایندگی داشت. علاوه بر این در انگلستان، هندوستان، عثمانی و روسیه نیز نمایندگی‌هایی داشت.[18] همچنین علمای بزرگ و مراجع تقلید آن زمان، یعنی سید اسماعیل صدر، علامه فقیه آقا شیخ مرتضی ریزی، حاج میرزا حسین، حاج میرزا خلیل، سید محمدکاظم طباطبایی یزدی، محمد غروی شربیانی، آخوند ملا محمدکاظم خراسانی، محمدحسن ممقانی، حاج میرزا حسین نوری و میرزا فتح‌الله اصفهانی شیخ الشریعه، بر رساله شرکت اسلامیه تقریظ نوشتند و کمک به این شرکت را مساوی مبارزه با نیروی کفر دانستند.[11]

مدرسه علیه و ایتام جزو اولین مدارس نوین و بزرگترین مدرسه دوران مشروطیت در اصفهان بود که توسط حاج محمدحسین کازرونی و دیگر مردان آزادی خواه اصفهان در ۳۱ شهریور ۱۲۸۶ (۱۵ شعبان ۱۳۲۵) تاسیس شد [19] [20]