قلعه خمب
قلعهٔ خُمب (به فارسی تاجیکی: Қалъаи Хумб) شهرکی در جمهوری تاجیکستان است که در شرق ولایت مختار کوهستان بدخشان جای دارد و مرکز ناحیه درواز است.
افغانستان و 
تاجیکستان بر فراز رود پنج که دو پایتخت درواز تاریخی، یعنی قلعه خمب و *نسی را به هم پیوند می‌کند.| قلعهٔ خمب | |
|---|---|
| اطلاعات کلی | |
| نام رسمی : | قلعهٔ خمب |
| کشور : | تاجیکستان |
| استان : | |
| شهرستان : | درواز |
| نام محلی : | قلعهٔ خمب |
| نام‌های قدیمی : | قلعهٔ خمب |
| مردم | |
| جمعیت | ۱۹۰۹ نفر |
| زبان‌های گفتاری: | فارسی تاجیکی |
| مذهب: | سنی |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع از سطح دریا : | ۱۴۵۲ متر |
| اطلاعات شهری | |
| پیش‌شماره تلفنی : | ۳۵۵۲ |
تاریخچه
قلعهٔ خمب در گذشته پایتخت پادشاهی مستقل درواز بود. در پایان سال ۱۸۷۷ و آغاز ۱۸۷۸ م. پادشاهی درواز مورد حملهٔ لشکر منغوت‌های بخارا قرار گرفت. پس از نبردهای شدید لشکر شاه درواز از قلعهٔ خمب به روستای کیوران عقب نشست.
جنگ سرنوشت‌ساز برای پادشاهی درواز در کیوران صورت گرفت و پس از این جنگ شاه و شاه‌زادگان که در میان آنها ابوالفیض‌خان با پسر خردسالش محمدولی‌خان نیز بودند به فرغانه مهاجرت نمودند. محمدولی‌خان دروازی، بعداً از دیپلومات‌های برجسته افغانستان شد.
امروزه گورستانی به نام «قبرستان شهیدان» در کنار دیودره روستای کیوران مدفن سربازان قشون شاهان درواز است.
امروزه جادهٔ زِغَر - قلعهٔ خمب بخشی از جادهٔ بین‌المللی دوشنبه - قلمه در مرز چین است و شرکت ایرانی سابیر نیز در راه‌سازی قطعهٔ سوم این راه فعالیت دارد.[1]
منابع
- مختصات و ارتفاع
- پیش‌شماره
- بخش تاریخچه بر پایهٔ:
متن سخنرانی قاسم‌شاه اسکندر (تاجیکستان) در همایش بین‌المللی ۲۳ و ۲۴ اوت زیر عنوان «کنفرانس بین‌المللی پیرامون نقش محمود طرزی و محمدولی‌خان دروازی در اساس‌گذاری دیپلوماسی مدرن افغانستان» در: فراتر از مرزها، بازدید: دسامبر ۲۰۰۸.
- ایرنا، بازدید: دسامبر ۲۰۰۸.
