قلعه بالا (شاهرود)

روستای قلعه بالا در 140 کیلومتری جنوب شرق شاهرود چون نگینی است که در دل کویر شهرستان شاهرود می‌درخشد.[1] همجواری این روستا با پارک ملی توران، گردشگران ایرانی و خارجی بسیاری را به روستای قلعه بالا می‌آورد. با توجه به قرارگیری روستا بر روی دامنه‌های کوه، قسمتی از خانه‌های روستا و زمین‌های زراعی به صورت پلکانی ساخته شده‌اند که بر جذابیت‌های روستا می‌افزاید.آب کشاورزی روستا از قنات است و در مظهر آن که در گذشته محل تأمین آب شرب روستا بوده با وجود چنارهای کهنسال نمای بسیار دلنشینی را به وجود آورده است.

تاريخ اين روستا با روستاي بيارجمند گره خورده و اولين بار در كتابي به نگارش مقدسي در قرن چهارم از آن ياد شده است. در كتاب نوشته شده است اين شهر داراي دژ، بارو و پر از مزارع و تاكستان بوده است[2]

شاید با دیدن خانه‌های کاهگلی روستای قلعه بالا به یاد روستای پلکانی ماسوله در استان گیلان و بافت تاریخی و پلکانی مُجِن در شاهرود بیافتید.کوهپایه ای بودن این روستا سبب شده تا ساخت و ساز مناطق مسکونی و زمین های زراعی و باغات به صورت پلکانی در آید[3]

برای بازدید از پارک ملی توران و حیواناتی چون یوزپلنگ، زاغ بور و گور ایرانی به روستای قلعه بالا بیایید و شبی را در اقامتگاه بوم‌گردی روستا تجربه کنید، غذاهای محلی و آش ترش را بچشید. اقامتگاه بوم‌گردی همان خانه‌های کاهگلی و سنتی روستاست که پس از مرمت به مکانی برای اقامت گردشگران تبدیل می‌شود و آماده ارائه خدمات به شما مهمان‌های عزیز است. شما اینجا می‌توانید با یک شب اقامت، زندگی روستایی را از نزدیک لمس و تجربه‌های بسیاری را کسب کنید. اینجا بوی دیوارهای کاهگلی فضا را عطرآگین می‌کند و حوض آب میان حیاط، طراوت را به اهالی خانه هدیه می‌دهد. در پارک ملی توران گونه‌های جانوری و گیاهی بسیاری زندگی می‌کنند که دیدن آن‌ها را به شما پیشنهاد می‌دهیم. در این روستا هنوز هم به آداب و رسوم خود پایبند هستند به طوری‌که در مراسم عروسی شاهد رقص‌ها و آوازهای محلی هستیم، آوازهایی که نسل به نسل و سینه به سینه از پدران به پسران منتقل شده است.[4] بهترین زمان سفر به روستای قلعه بالا فصول پاییز و زمستان است که هوا خنکای مطبوعی دارد. .[5]و همچنین همجواری با پارک ملّی توران و وجود حیوانات و پرندگان وحشی نظیر یوز پلنگ آسیایی، گور خر آسیایی، زاغ بور و … گردشگران و طبیعت گردان بسیاری را به این روستا جذب می کند.[6]

قلعه بالا به دلیل ارتفاع بیشتر از روستاهای مجاور چشم انداز کامل بر دشت بیارجمند داشته و از این جهت می توان قلعه بالا را نگین سبز توران نامید.[7]

مهمترین سوغاتی روستای قلعه بالا فلفل، زیره سبز، انار، کنجد و گیاهان دارویی می باشد و فصل های بهار و پاییز بهترین وقت سفر به قلعه بالا و منطقۀ خوارتوران در خطۀ شاهوار (شاهرود) است .[8]

1. mehrnews.com/xsc72
2. https://villagemanagement.ir/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87%20%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7
3. http://mirassemnan.ir/fa-IR/DouranPortal/1/news/view/14484/526/Staging
4. https://www.isna.ir/news/semnan-36723/
5. https://hamgardi.com/fa/Place/9489-%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7
6. https://www.yjc.ir/00PDf3
7. www.irna.ir/photo/83474188/
8. https://hamgardi.com/fa/Place/9489-%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7