قلدری رایانهای
قلدری مجازی، قلدری سایبری یا آزار رایانهای (به انگلیسی: Cyberbullying) نوعی قلدری است که از راه دستگاههای دیجیتالی مانند تلفنهای همراه، رایانهها و تبلتها صورت میگیرد. قلدری مجازی میتواند به وسیلهی ارسال ایمیل، پیامک یا به اشتراکگذاری محتوایی نادرست و غیرواقعی در انجمنهای اینترنتی و شبکههای اجتماعی، با هدف تخریب، تحقیر یا فشار به اشخاص از سوی فرد یا گروهی انجام شود. در برخی موارد این قلدری موجب رفتارهای غیرقانونی و جنایتکارانه نیز میشود.[1]
استفاده از فناوری برای آزار اصلاً چیز جدیدی نیست. پیشتر، برقرار کردن تماس تلفنی بدون حرف زدن یک روش معمول اذیت و آزار دیگران بود و امروز، فناوری دیجیتال امکان روشهای موثرتر و متنوعتری را برای مزاحمان اینترنتی و قربانیانشان فراهم آوردهاند. اینگونه آزار، گاه بهطور مکرر ادامه یافته و حالت خصمانه به خود میگیرد و بهطور فزایندهای در جوامع به ویژه در میان جوانان رخ میدهد.
با گسترش رسانههای اجتماعی و انجمنهای دیجیتال؛ نظرات، عکسها، پستها و محتوای به اشتراک گذاشته شده توسط افراد، علاوهبر آشنایان توسط غریبهها نیز قابل مشاهده است. محتوایی که یک فرد به شکل آنلاین به اشتراک میگذارد (شامل محتوای خصوصی افراد یا هرگونه محتوای منفی و آسیبزا در مورد آنها) باعث ایجاد نوعی سابقهی عمومی دائمی در اینترنت میشود که ممکن است برای مدارس، محلهای کار، کالجها، باشگاهها و سایر افرادی که ممکن است اکنون یا در آینده در مورد آن فرد تحقیق کنند، در دسترس باشد. قلدری مجازی میتواند به آبروی آنلاین افراد درگیر در ماجرا آسیب برساند. این مورد نهتنها شامل فرد مورد قلدری قرار گرفته، بلکه به افرادی که زورگویی میکنند یا در آن مشارکت میکنند نیز میشود.
برای مقابله با قلدری و آزار مجازی قوانین مختلفی تصویب شده و کارزارهای اطلاعرسانی گوناگونی برپا شدهاست. قلدری مجازی در دنیا بیشتر از تصور رایج وجود دارد[2] و در ایران هم رایج است و بیشتر دخترانی که عکس، فیلم یا متنی در دست طرف مقابل دارند در ایران قربانی زورگیری مجازی هستند.[3] زورگیری میتواند با تبدیل کردن زندگی قربانی به یک شرایط آکنده از ترس همیشگی، باعث آسیبهای روحی موقت و حتی دائمی شود.[4]
قلدری مجازی باعث ایجاد نگرانیهایی میشود که از میان آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
مداوم بودن: دستگاههای دیجیتال توانایی برقراری ارتباط فوری و مداوم در طول شبانه روز را دارند، بنابراین افرادی که در معرض قلدری مجازی هستند ممکن است به سختی از آن رها شوند.
دائمی بودن: بیشتر اطلاعاتی که به شکل الکترونیکی در معرض عموم قرار می گیرد، در صورت عدم گزارش و حذف، دائمی و عمومی خواهند بود. پس شهرت منفی آنلاین، از جمله برای کسانی که قلدری میکنند، میتواند در اساسیترین مسائل از جمله پذیرش دانشگاه، اشتغال و سایر زمینههای زندگی تاثیر بگذارد.
تشخیص دشوار: معلمان و والدین ممکن است از زورگویی و آزار سایبری به موقع مطلع نشوند و تشخیص کودک مورد قلدری قرار گرفته دشوار خواهد بود. [5]
فضاهایی که قلدری مجازی عموما در آنها اتفاق میافتد
- شبکههای اجتماعی مثل توییتر، فیسبوک، اینستاگرام و...
- اپلیکیشنهای پیامرسان مثل واتساپ، تلگرام و...
- اتاقهای گفتگو و انجمنهای اینترنتی
- ایمیل و پیامک
- انجمنهای بازیهای آنلاین[6]
روشهای قلدری مجازی
- ارسال نظرات یا شایعات مربوط به افراد به صورت آنلاین، ناپسند، آزاردهنده یا شرم آور.
- تهدید فرد به صدمه زدن یا گفتن اینکه خودشان را بکشند.
- ارسال یک تصویر یا فیلم آسیبرسان.
- تظاهر به هویتی دیگر در فضای آنلاین به منظور دریافت یا ارسال اطلاعات شخصی یا نادرست.
- ارسال نامها، نظرات یا محتوای نفرت انگیز درباره هر نژاد، مذهب، قومیت یا سایر خصوصیات شخصی به صورت آنلاین.
- ایجاد یک صفحه وب آسیب رسان در مورد یک شخص.
- افشای اطلاعات خصوصی افراد شامل آدرسها، شمارههای تلفن، کارت اعتباری، آدرس شبکههای اجتماعی آنها و سایر دادههای خصوصی. [7]
جستارهای وابسته
پانویس
- https://www.stopbullying.gov/cyberbullying/what-is-it
- http://www.asriran.com/fa/news/380730/زورگیری-سایبری-و-تقلب-مشکلاتی-ورای-تصورات-ما
- شاه قاسمی، احسان (۱۳۹۳) هویتهای گمنام فضای مجازی و ضربات جبرانناپذیر وارده بر پیکر جامعه. خبرگزاری ایکنا
- احسان شاه قاسمی (۱۳۹۱). اینترنت و کودکان، دومین همایش محتوای ملی در فضای مجازی. کتابخانه ملی ایران.
- https://www.stopbullying.gov/cyberbullying/what-is-it
- https://www.stopbullying.gov/cyberbullying/what-is-it
- https://www.stopbullying.gov/cyberbullying/what-is-it
منابع
- Keith, S. & Martin, M. E. (2005). Cyber-bullying: Creating a Culture of Respect in a Cyber World.Reclaiming Children & Youth, 13(4), 224–228.
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ قلدری رایانهای موجود است. |