فعل گذرا
فعل‌های گذرا[1] (به عربی: مُتِعَدی) (به انگلیسی: Transitive verb) فعل‌هایی هستند که برای کامل شدن معنی، علاوه بر نهاد، نیازبه مفعول یا مسند یا متمم دارند. مانند: آوردن (پرویز [نهاد] گل [مفعول] را [نشانه مفعولی] آورد [فعل].) فعل‌هائی که تنها به نهاد نیاز داشته و به مفعول نیازی نداشته باشند فعل‌های ناگذرا نامیده می‌شوند. مانند آمدن (پرویز [نهاد] آمد [فعل])
| گذرایی و ظرفیت |
|---|
| گذرایی |
|
فعل ناگذرا فعل گذرا فعل دوگذرا |
| افزایش ظرفیت |
|
علتی اعمالی سودمندی مفعولی |
| کاهش ظرفیت |
|
فعل مجهول ضدمجهول مجهول غیرشخصی |
| بازتابی‌ها و وارون‌ها |
|
ضمیر فاعلی (مسندالیه) فعل بازتابی وارون (دستور زبان) ضمیر وارون |
 درگاه زبان‌شناسی |
فعل گذرا بر سه گونه است:
- گذرا به مفعول: فعل علاوه بر نهاد به مفعول نیاز دارد. مثال: دانش‌آموزان مطالب کتاب را یاد می‌گیرند.
- گذرا به مسند: فعل علاوه بر نهاد به مسند نیاز دارد. مثال: هوا سرد شد.
- گذرا به متمم: فعل علاوه بر نهاد به متمم نیاز دارد. مثال: دلاوران ما با دشمن جنگیدند.
زیرگونه‌های ترکیبی:
- گذرا به مفعول + متمم. مثال: آن مرد فرزانه و دانا مطلب مهمی به من یاد داد.
- گذرا به مفعول + مسند. مثال: علی دوست خوب را قهرمان بزرگی می‌دانست.
- گذرا به متمم + مسند. مثال: مردم روستا به او دکتر می‌گفتند.
- گذرا به مفعول + مفعول. مثال: او فقرا را لباس پوشانید.
منابع
- «فعل گذرا، فعل متعدی» [زبان‌شناسی] هم‌ارزِ «transitive verb»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر دوازدهم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۱۴۳-۶۶-۸ (ذیل سرواژهٔ فعل گذرا، فعل متعدی)
- زبان فارسی۲- چاپ ۱۳۹۴. صفحات ۱۷ و ۱۹
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.