غزال ایرانی

غزال ایرانی (نام علمی: Gazella subgutturosa) نوعی آهوی بومی آسیای میانه و جنوب غربی آسیاست. گونه‌ای است از تیرهٔ گاویان و راستهٔ جفت‌سم‌سانان با بدن قهوه‌ای روشن که به سمت شکم تیره‌تر می‌شود و نواحی زیرین بدن آن سفید و دم آن سیاه است.

غزال ایرانی
نر
ماده، بیابان گبی
وضعیت بقا
کمترین نگرانی  (IUCN 3.1)
آرایه‌شناسی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
راسته:	جفت‌سم‌سانان
تیره:	گاوسانان
زیرخانواده:	شاخ‌درازیان
سرده:	آهو
گونه:	G. subgutturosa
نام علمی
Gazella subgutturosa گلدن‌اشتات، ۱۷۸۰

این حیوان در صحرای گبی، بلوچستان پاکستان، جنوب شرق ترکیه، شمال آذربایجان و بخش‌هایی از ایران، عراق و افغانستان زندگی می‌کند. بزرگترین زیستگاه آهوی ایرانی درپناهگاه حیات وحش موته (استان اصفهان شهرستان میمه) می‌باشد. زیر گردن جنس نر این حیوان در فصل باد کرده و برآمدگی مشخصی پیدا می‌کند و به همین دلیل به آهوی گواتردار نیز معروف شده‌است. غزال ایرانی مثل دیگر آهوها سرعت بالایی دارد اما برخلاف غزال‌های دیگر بدون جهش می‌دود. به‌طور تاریخی مهمترین دشمن طبیعی این جانور یوزپلنگ بوده‌است که اکنون فقط در بخش‌هایی از ایران باقی‌مانده‌است.

غزال ایرانی در کنار جبیر یکی از دو گونه آهو (یا غزال) است که در ایران زندگی می‌کند (آهوی کوهی تنها در جزیره فارور حضور دارد). تفاوت اصلی آهو با جبیر اینست که جنس ماده آهو شاخ ندارد اما در جبیر هر دو جنس شاخ دارند. همچنین جبیر کمی کوچکتر و لاغرتر است و زیستگاه‌های خشکتر و بیابانی‌تر را انتخاب می‌کند.

چهار زیرگونه از غزال ایرانی معرفی شده‌است:

• آهوی ایرانی (Gazella (subgutturosa) subgutturosa) بومی ترکیه، آذربایجان، سوریه، شمال و شرق عراق، ایران، جنوب افغانستان و غرب پاکستان
• آهوی ترکمنی (Gazella (subgutturosa) gracilicornis) ترکمنستان، تاجیکستان و شرق قزاقستان تا دریاچه بالخاش
• آهوی یارکندی (Gazella (subgutturosa) yarkandensis) شمال و شمال غربی چین، مغولستان
• آهوی شنی (Gazella (subgutturosa) marica) عربستان سعودی، جنوب بلوچستان جنوب سوریه، جنوب غربی عراق، امارات، عمان و جزایر خلیج فارس - پیشنهاد شده که این نوع یک گونه مستقل محسوب شود