علیرضا زمانی

زمانی از دوران کودکی علاقه‌مند به طبیعت و موجودات زنده بوده، ولی از آن میان عنکبوت‌ها همواره برایش جذابیت بیشتری داشتند.[7][8] به خاطر این علاقه، از دوران کودکی اقدام به جمع‌آوری نمونه‌های مختلف و نگهداری از آن‌ها می‌کرد؛ تا این که در دوره دبیرستان به‌طور اتفاقی گونه‌ای از عنکبوت‌ها را پیدا نمود که از نظر پزشکی دارای گزشی خطرناک بوده و گزارشی از حضور آن در ایران وجود نداشت. پیدا کردن این‌گونه به‌خصوص و تشویق‌های دبیر زیست‌شناسی‌اش باعث شد که برای مطالعه جدی پراکنش و طبقه‌بندی عنکبوت‌های ایران، وارد رشته زیست‌شناسی جانوری در دانشگاه تهران شود.[9] او در اضافه شدن بیش از ۲۵۰ آرایه (خانواده، جنس و گونه) به سیاههٔ عنکبوت‌های ایران همکاری داشته (از جمله ۲ گونهٔ واجد اهمیت پزشکی عنکبوت منزوی مدیترانه‌ای و عنکبوت بیوهٔ مدور)[10][11][12][13][14][15][16][17] و تعدادی گونهٔ ناشناخته برای علم را توصیف کرده‌است،[13][18][19][20][21][22] که از میان آن‌ها دو گونه به نام بازیگران نقش مرد عنکبوتی، توبی مگوایر و اندرو گارفیلد، و گونه دیگری به نام آراگوگ، عنکبوت افسانه‌ای سری کتاب‌های هری پاتر نامگذاری شده بودند.[23][24][25][26] همچنین، زمانی در قسمت ۳۰ از فصل سوم برنامهٔ خندوانه از نامگذاری یک گونهٔ جدید از عنکبوت‌ها به افتخار رامبد جوان به نام عنکبوت میرشکار رامبد جوان توسط وی و همکارانش خبر داد.[27] پیش از این در سال ۲۰۱۴، یک گونه عنکبوت بومی انحصاری ایران، توسط عنکبوت شناسان روس، یوری ماروسیک و میخائیل اوملکو به افتخار وی به نام عنکبوت قیف تنک زمانی، با نام علمی Tegenaria zamanii نام گذاری شده بود.[28] زمانی، علاوه بر تألیف دو کتاب و چندین مقاله با داوری همتا،[15][29][30][31] مسئول هماهنگ کنندهٔ بانک اطلاعاتی ایران در پروژهٔ کاتالوگ عنکبوت‌های جهان واقع در موزهٔ تاریخ طبیعی برن (سوئیس) بوده[32] و در مدیریت بانک اطلاعاتی عنکبوت‌های ایران نیز همکاری دارد[33]؛ همچنین، زمانی برای مدت کوتاهی در موزهٔ ملی جانورشناسی واقع در مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور به انتظام نمونه‌های عنکبوتیان پرداخته‌است.[34] علاوه بر عضویت در انجمن‌های بین‌المللی متعدد، زمانی عضو هیئت مدیرهٔ گروه جانورشناسان فلات پارس، انستیتو مجازی تاکسونومی عنکبوت‌ها و بورد علمی دو ژورنال بین‌المللی نیز می‌باشد.[35][36][37][38] از تألیفات ایشان می‌توان به کتاب راهنمای میدانی عنکبوت‌ها و عقرب‌های ایران اشاره نمود؛ این اثر نخستین کتاب راهنمای میدانی عنکبوتیان در خاورمیانه بوده، که در نخستین دوره جایزه ملی کتاب سال جوانان به عنوان اثر برگزیده بخش زیست‌شناسی معرفی و تقدیر شد.[39][40]

• وب‌گاه شخصی
• وب‌گاه گروه جانورشناسان فلات پارس
• وب‌گاه کاتالوگ عنکبوت‌های جهان
• وب‌گاه کاتالوگ عنکبوت‌های ایران
• نمایهٔ علیرضا زمانی در ZooBank