صدرالدین زاهد

صدرالدین زاهد (زادهٔ ۱۳۲۵ در جهرم[1])بازیگر، مترجم و کارگردان تئاتر ایرانی است.[2][3][4][5][6][7][8][9] او در دهه پنجاه شمسی کار خود را به عنوان بازیگر تئاتر شروع کرد و سپس در نمایش پیتر بروک، کارگردان انگلیسی، در جشن هنر شیراز با نام «اورگاست»، در زمینه تئاتر مدرن نیز فعالیت کرد.[10][7][11][12][13][14][15][16][9][17][18][19] نماش «ببر» دارای تلفیق تکنیک های تئاتر ایرانی و طنز است.[9]

صدرالدین زاهد
زمینه فعالیتبازیگر
تولد ۱۳۲۵
جهرم
ملیت ایرانی
پیشه بازیگر تئاتر، مترجم و کارگردان تئاتر

زندگی و تحصیلات

صدرالدین زاهد پس از انقلاب به فرانسه مهاجرت کرد و در دانشگاه سوربن تحصیل کرد.[2][3] او از این دانشگاه فوق لیسانس گرفت.[20]

فعالیت‌های هنری

صدرالدین زاهد پس از تحصیل در دانشگاه سوربن یک گروه تئاتری فرانسوی تشکیل داد و کارهای هنری‌اش در زمینه تئاتر را به زبان فرانسه ادامه داد. او همچنین در زمینه تئاتر فارسی فعالیت دارد و در نمایش «زهره و منوچهر» به کارگردانی شاهرخ مشکین‌قلم اقتباس شده از اثر ایرج میرزا بازی کرده‌است. از دیگر کارهای هنری زاهد که به کارهای نمایشی صادق هدایت نیز علاقه‌مند بوده‌است کارگردانی بعضی از آثار او روی صحنه بوده‌است. در واقع او علاوه بر آنکه به عنوان کارگردان آثاری از صادق هدایت را-هم به فارسی و هم به فرانسوی، هم در ایران و هم در فرانسه- روی صحنه برد، چندین سال از زندگی‌اش را صرف پژوهش دربارهٔ آثار این نویسنده کرد. آخرین کار نمایشی او ترجمه نمایشنامه «افسانه ببر» از داریو فو نمایشنامه‌نویس ایتالیایی و کارگردانی و اجرای آن در شهرهای مختلف اروپا بوده‌است.[7][8]

صدرالدین زاهد در تئآتر «تراستِوِره» با نمایش «برصیصا، اسطوره بزرگ» در سال ۱۹۸۱ در رم به صحنه رفت. سپس به سال ۱۹۸۳ در تئآتر شهر پاریس نمایش «مارگریت و استاد» را به کارگردانی آندره شربان بازی کرد و با کارگردانی سه نمایش کوتاه از (مارک کولمار، هلن کونتی و استاماتیس گارگالینوس) به صحنه تئآتر «اوورت، ژاردن دی وِر» ۱۹۸۶ راه یافت. در همان سال برای «مرکز تجربیات تئآتری» رم، نمایش «داستانهای کوتاه ایرانی» را کارگردانی و بازی کرد.[20]

زاهد از از این دیدگاه در آثارش به مرگ نویسنده نگاه می‌کند که «گزینش مرگ هم عصیانی است علیه خودکامگی و به جای زندگی در دروغ دنیای واقعی مرگ را گزیدن.» اگرچه در شهر لندن دو اثر از هدایت به کارگردانی ایرج امامی اجرا شده‌است که در پژوهش زاهد دیده نمی‌شود. این دو کار عبارتند از «درد دل میرزا یدالله» که با عنوان «محلل» شناخته شده‌تر است و نیز نمایش «مرده‌خورها».[13]

فستیوال تئاتر ایرانی کلن

صدرالدین زاهد یک کارگاه نمایش تئوری و اجرایی را در سال ۱۹۹۳ در فستیوال تئاتر ایرانی کلن عرضه کرد.[4]

کتابشناسی

ترجمه

اژدها (افسانه ای در سه پرده). یوگنی شوارتس. برگردان: صدر الدین زاهد، س. هوسپیان. تهران: انتشارات ایران، ۱۳۵۸.

یادداشت‌های روزانهٔ تمرینات «واقعهٔ کارمن» به کارگردانی پیتر بروک. میشل روستن. تهران: نیلا، ۱۳۸۹. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۱۲۲-۰۲۱-۰

افسانه ببر. داریو فو. پاریس: ناکجا، ۲۰۱۲. شابک 978-2-36612-150-6[9][7]

گروه بازیگران شهر

صدرالدین زاهد به همراهه عده از بازیگران گروهی به نام «گروه بازیگران شهر» دایر کرد. [5][6] که بخشی از نمایش‌های این گروه را آربی اُوانسیان و بیژن مفید کارگردانی کردند. ازجمله این نمایش‌ها این موارد است: یک قطعه برای گفتن پیتر هانتکه، طلبکارها اثر استریندبرگ، باغ آلبالو اثر چخوف، ناگهان اثر عباس نعلبندیان، کالیگولا اثر کامو، انسان،حیوان و تقوا اثر پیر آندلو، جان نثار اثر بیژن مفید، ترس و نکبت رایش سوم اثر برشت، روزهای خوش اثر بکت، سهراب، اسب و سنجاقک اثر بیژن مفید.[20]

دیدگاه‌ها

برخی از دیدگاه‌های صدرالدین زاهد:

  • « تعزیه کمدی در دسترس بود و متنی وجود داشت که ارتباط شمس و مولانا را با استفاده از شیوه تعزیه به تصویر می‌کشید. ممنوعیت‌ها جلوی رشد طبیعی نمایش‌های آیینی ایرانی را گرفت و همین عامل در مورد روحوضی و سیاه‌بازی و دیگر اشکال نیز تکرار شد.»[3]
  • «این مرکز (کارگاه نمایش ایران) برای توسعه تئاتر ایران و معرفی تئاتر ایرانی به تئاتر جهان بوسیله تلویزیون ملی ایران آغاز بکار کرد. همچنین کارگاه مرکزی شد تا تئاتر ایرانی را با تولیدات خود به جهان بشناساند.»[20]
  • «تئاتر یک امر انسانی است و با تماشاگر رودررو می‌شود و این رودررویی انسان‌ها در یک محل همواره ایجاد نگرانی می‌کند. شما ببینید بیان کشدار یک کلمه روی صحنه یا کوتاهی و بلندی سکوت بین دو کلمه معنایی از زمین تا آسمان متفاوت را تداعی می‌کند. در نتیجه همواره سر راه تئاتر و نمایشگری اشکال‌تراشی شده و مسیر مستقیم و ممتدی را طی نکرده است.»[3]

منابع
  1. «صدرالدین زاهد». ناکجا.
  2. سایت رادیو فردا، بازدید ۱۳۹۶
  3. سایت روزنامه اعتماد، بازدید ۱۳۹۶
  4. سایت دویچه‌وله، سال انتشار ۱۳۹۳
  5. سایت شهروند، بازدید ۱۳۹۶
  6. سایت بی‌بی‌سی، سال انتشار ۱۳۹۲
  7. «کلم‌پلو برای داریو فو در مهمانی صدرالدین زاهد». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۱-۲۲.
  8. سایت روزنامه اطلاعات، بازدید ۱۳۹۶
  9. آروین مؤذن زاده (۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۵). «تخفیف «افسانه ببر» به دانشجویان و هنرجویان». خبرگزاری مهر.
  10. هنری، محمد عبدی منتقد. «روایت صدرالدین زاهد از تئاتر پیش از انقلاب و همکاری با پیتر بروک در ایران». بی‌بی‌سی. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۱-۲۲.
  11. «gooya news :: politics: آخن (آلمان): دو شب با صدرالدین زاهد، پیش‌کسوت تئاتر ایران، سخنرانی و اجرای نمایش، یکم و دوم فوریه». گویانیوز. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۱-۲۲.
  12. سایت کیهان لندن، ۱۳۹۶
  13. «پژوهش صدرالدین زاهد دربارهٔ آثار تئاتری صادق هدایت». کیهان لندن. ۲۶ تیر ۱۳۹۶.
  14. شریفیان، علی. «یک کمدی پرتحرک و بازتابی از ایرانِ امروز / گفتگوی هفته با صدرالدین زاهد، بازیگر با سابقه و برجسته تئاتر / به مناست اجرای نمایش «افسانه ببر» در مونترال». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۱-۲۲.
  15. بابک احمدی. «با صدرالدین زاهد از کارگاه نمایش تا 38 سال زندگی در فرانسه». روزنامه اعتماد. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۱-۲۲. بیش از یک پارامتر |نویسنده= و |نام خانوادگی= داده‌شده است (کمک)
  16. سایت خبرگزاری مهر، ۱۳۹۵
  17. سایت رادیو فرانسه، سال انتشار ۱۳۹۶
  18. سایت روزنامه فرهیختگان، بازدید ۱۳۹۶
  19. روزنامه اعتماد، شماره ۳۹۲۴، سال انتشار ۱۳۹۶
  20. سایت هفته، بازدید ۱۳۹۶

پیوند به بیرون

به عبارت دیگر: صدرالدین زاهد (گفتگو با عنایت فانی در بی‌بی‌سی فارسی)

اندیشه ادبی، اندیشه تئاتری، سایت ناکجا نوشتهٔ صدرالدین زاهد

گفتگو با صدرالدین زاهد به انگیزه اجرای نمایش کمدی «افسانه ببر» در کانادا، سایت شهروند

پیتر بروک به روایت صدر الدین زاهد، سایت اس‌بی‌اس

شعرها و صداها، صدرالدین زاهد، سایت احمد شاملو (شعر کیفر از احمد شاملو)

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.