شرکت برق منطقه‌ای تهران

شهر بزرگ تهران از حدود دو قرن پیش پایتخت بوده‌است و به سبب نقش و موقعیت اداری و جغرافیای برجسته اش اولین مولد برق در تهران به قدرت تقریبی ۳ کیلو وات حدود ۱۵ سال پیش در سال ۱۲۶۴ هجری شمسی درست سه سال بعد از مؤسسه برق تجاری توماس ادیسون که برای تأمین روشنایی بخشی از یکی از خیابان‌های شهر نیویورک ایجاد شده بود، به منظور تأمین روشنایی بخشی از کاخ سلطنتی ناصرالدین شاه قاجار، برای نخستین بار در این شهر مورد بهره‌برداری قرار گرفت. در این سال‌ها به تدریج با آگاهی یافتن و علاقمند شدن بخش خصوصی به مزایای برق، رفته رفته شرکت‌های خصوصی برای تولید، توزیع و فروش برق ایجاد شد. در همین دوران برخی از کارخانه‌های صنعتی جدیدالتأسیس هم دارای مولد برق اختصاصی شدند. در سال ۱۳۱۰ برای نخستین بار، شبانه‌روزی کردن برق در تهران در میان دولتمردان آن زمان مطرح گردیده و اقدامات اولیه برای تحقق آن صورت گرفت تا آنکه بعد از گذشت ۶ سال بالاخره در تاریخ ۲۵/۶/۱۳۱۶ یک نیروگاه بخاری ساخت کارخانه اشکودا از چکسلواکی با ۴ واحد ۱۶۰۰ مگاواتی جمعاً به قدرت ۶۴۰۰ کیلو وات در محل کنونی شرکت برق منطقه ای تهران واقع در میدان شهدا نصب گردیده و زیر نظر شهرداری تهران بهره‌برداری از آن آغاز گرید.

به علت افزایش تقاضا، کمبود برق در تهران روز به روز بیشتر احساس می‌شد اما در طی سال‌های جنگ جهانی دوم به سبب اشغال ایران از سوی متفقین و آشفتگی اوضاع سیاسی داخلی و عدم امکان ساخت تجهیزات نیروگاهی در داخل ایران و مشکلات حمل قطعات نیروگاه‌ها از خارج ایران، امیدی به نصب نیروگاه‌های جدید وجود نداشت تا آنکه پس از پایان جنگ و پیش از خروج متفقین از ایران ۴ دستگاه مولد ۲۰۰۰ کیلو واتی جمعاً به ظرفیت ۸۰۰۰ کیلو وات ساخت کارخانه (وستینگهاوس) از ارتش آمریکا خریداری گردیده و در ضلع شمالی مولدهای اشکودا نصب شد و بهره‌برداری از آنها در مهرماه سال ۱۳۲۷ آغاز گردید. احداث این نیروگاه‌ها و حتی استفاده از برق مازاد کارخانه‌های دولتی از جمله سیمان، سیلو، دخانیات، سلطنت آباد و راه‌آهن نیز تکافوی پاسخگویی به نیازهای برق تهران را نمی‌کرد. چنان‌که در زمستان سال ۱۳۲۸ کمبود نیروی برق در تهران به‌طور کامل محسوس شد و به همین خاطر پس از مطالعات و بررسی‌های به عمل آمده مسؤولان ذیربط در طی سال‌های ۱۳۳۲ و ۱۳۳۳ اقدام به خرید ۳ دستگاه مولد دیزلی هر یک به قدرت ۱۳۰۰ کیلو وات و در مجموع به قدرت ۳۹۰۰ کیلو وات، از کارخانه (نردبرگ) آمریکا نمودند. این مولدها هم در ضلع شمال غربی مولدهای اشکودا نصب شده و در طی سال‌های ۱۳۳۴ و ۱۳۳۵ مورد بهره‌برداری قرار گرفتند.

در قانون تأسیس وزارت آب و بر مصوب ۲۶/۱۲/۱۳۴۲ به وزارت مزبور اجازه داده شده بود که برای اداره تأسیسات برق و نظارت بر نحوه استفاده از نیروی برق شرکت‌هایی را که به صورت شرکت سهامی عام و بر اساس اصول بازرگانی اداره خواهند شد ایجاد کنند. طبق این مجوز به غیر از سازمان آب و برق خوزستان که از سال ۱۳۳۹ مشغول به کار بود، اساسنامه هفت شرکت برق منطقه ای از جمله شرکت برق منطقه ای تهران تدوین گردید و در آذرماه ۱۳۴۳ به تصویب مجلسین شورای ملی و سنا رسیده و به اجرا گذاشته شد. هدف از تشکیل این شرکت‌ها در ماده ۴ اساسنامه ذکر گردیده بود عبارت بود از تولید، انتقال و توزیع نیروی برق و خرید و فروش نیروی برق به‌طور عمده در منطقه. یک سال بعد در ۱۷ آذر ماه سال ۱۳۴۴ با اصلاح ماده ۴ اساسنامه، وظیفه توزیع برق نیز به این شرکت‌ها محول گردید. شرکت برق منطقه ای تهران از همان سال با زیر پوشش قرار دادن مشترکان برق‌های شرکت‌های خصوصی در تهران و تحویل گرفتن مدیریت برق شهرستان‌های استان‌های تهران، مرکزی، سمنان و زنجان به عنوان یکی از بزرگترین شرکت‌های برق منطقه ای ایران کار خود را آغاز کرد. این شرکت با تحویل گرفتن کلیه نیروگاه‌هایی که زیر نظر شهرداری‌ها اداره می‌شدند و با احداث شبکه‌های جدید فشار قوی و فشار ضعیف و احداث ایستگاه‌های انتقال، فوق توزیع و توزیع نیروی برق، برای تحویل برق با کیفیت مطلوب به مشترکان، اقدامات اساسی به عمل آورد.[1]

• معاونت برنامه‌ریزی و تحقیقات

1. مطالعات بار، پیشبینی و برنامه‌ریزی جهت احداث، تقویت و توسعه شبکه انتقال و فوق توزیع
2. تعیین اولویت و هماهنگی بودجه و ابلاغ پروژه‌های جدیدالاحداث، شبکه و دیسپاچینگ و غیره
3. نظارت و هماهنگی در توسعه سیستم‌های اطلاعات مکانی (GIS)

• معاونت بهره‌برداری

1. بهره‌برداری بهینه از کلیه تجهیزات سیستم تولید و انتقال برق
2. اجرای طرح‌ها و پروژه‌های اجرایی بهینه‌سازی بخش خطوط، پست‌ها و دیسپاچینگ
3. تنظیم برنامه‌های مرتبط با امور بازار برق

• معاونت طرح و توسعه

1. بررسی جامع پروژه‌های ساخته شده یا در دست احداث و اصلاح و بهینه‌سازی آنها
2. اقدامات مربوط به تأمین بودجه و اعتبارات طرح‌ها و پروژه‌های مجریان

• معاونت منابع انسانی

1. انجام بررسی جهت طراحی مناسبترین ساختار سازمانی متناسب با وظائف واحدهای مختلف شرکت
2. تدوین استراتژی‌های کلان و انجام ارزیابی‌های عملکرد واحدها و کارکنان
3. جذب و استخدام کارکنان و برنامه‌ریزی آموزشی کلیه پرسنل

• معاونت مالی و پشتیبانی

1. اجرای صحیح کلیه مقرارت و دستورالعمل‌های مالی
2. نحوه نگهداری حساب‌های بانکی، دفاتر، روزنامه کل و معین
3. برگزاری صحیح مناقصات شرکت و انعقاد قراردادهای مربوط

• دفاتر حوزه مدیرعامل

• سید علی خان نصر (سال ۱۳۱۵)
• غلامعلی فریور (۱۳۱۵–۱۳۱۷)
• ابوالحسن خدابنده لو سالهای ۱۳۱۷–۱۳۱۹)
• محمود خلیلی سالهای ۱۳۱۹–۱۳۲۴)
• ناصر معتمد (۱۳۲۴–۱۳۲۵)
• ناصر مسعود انصاری (۱۳۲۵–۱۳۲۶)
• علی اکبر شروقی (۱۳۲۶–۱۳۲۷)
• علی اکبر نجم (۱۳۲۷–۱۳۳۳)
• احمد آجودانی (۱۳۳۳–۱۳۳۹)
• تقی اسکندانی (۱۳۳۹–۱۳۴۳)
• مصباح جالینوس (۱۳۴۳–۱۳۴۸)
• حمید صالحی (۱۳۴۸–۱۳۵۱)
• فضل‌الله محمودیان (۱۳۵۱–۱۳۵۵)
• حسن فیروزآبادیان (۱۳۵۵–۱۳۵۸)
• حمدعلی هادیزاد (۱۳۵۸–۱۳۵۹)
• علی اکبر فیلچیان (۱۳۵۹–۱۳۶۰)
• احمد شادرام (۱۳۶۰–۱۳۶۳)
• غلامرضا ناصح (۱۳۶۳–۱۳۶۸)
• محمود مقدم (۱۳۶۸–۱۳۷۲)
• محمود جنتیان (۱۳۷۲–۱۳۸۴)
• میر فتاح فتاح قره باغ (۱۳۸۴–۱۳۸۹)
• سید زمان حسینی (۱۳۸۹–۱۳۹۴)
• غلامرضا خوش خلق (۱۳۹۴-1398)
• آرش کردی (1399-تاکنون)

• https://web.archive.org/web/20181205202501/http://www.trec.co.ir/

۱. تاریخ صنعت برق در ایران، محمد صادق حامد و منوچهر حبیبی، شرکت تحقیقات، آموزش و بهره‌وری برق تهران، سال چاپ ۱۳۷۹، انتشارات برق تهران

1. وبسایت وزارت نیرو https://web.archive.org/web/20190712142822/http://www.moe.gov.ir/
2. وبسایت توانیر https://web.archive.org/web/20030409115923/http://www.tavanir.org.ir/
3. وبسایت برق تهران https://web.archive.org/web/20181205202501/http://www.trec.co.ir/