سیر حکمت در اروپا

سیر حکمت در اروپا کتابی از محمدعلی فروغی است که جلد اول آن در سال ۱۳۱۰ منتشر شد. جلد دوم و سوم به ترتیب در سال‌های ۱۳۱۸ و ۱۳۲۰ انتشار یافت. این کتاب نخستین اثر دقیق و منظم از فلسفه غرب در ایران است.

در مقدمه سیر حکمت در اروپا، فروغی انگیزه خود را از تالیف این کتاب اینگونه توضیح میدهد: « ملاحظه فرمایید كه در مشرق‌زمین و ممالك اسلامی از چندین قرن به این‌طرف جریان امور معارفی كاملاً مانند اوضاع اسكولاستیك اروپا بوده است و این حالت بیشتر ازاین‌جهت شگفت‌آور است كه شرع مقدس اسلام بنیاد احكام و كلیه‌ی امور را بر عقل گذاشته و تعلیمات هیچ حكیم و فیلسوفی را ضروری دین نشمرده است. بااین‌همه، فضلای ما هم جمود و ركورد اصحاب اسكولاستیك را داشته‌اند و نتیجه یك‌سان بوده است و عجیب‌تر اینكه مردم كشور ما در علم و حكمت نسبت به اروپائیان پیش‌قدم بودند و مغربیان اسكولاستیك را برچیده، وارد مراحل جدید شده، هفت شهر علم را گشتند و ما هنوز اندر خم یك كوچه‌ایم.» در همین مقدمه فروغی میگوید که « کوشیده‌ام تا افكار اروپایی را به شیوه‌ی بیان ایرانی ارائه دهم و اصطلاحاتی را كه در زبان و بیان ما سابقه نداشته است، از نو بسازم. اگر قصوری رفته ما را معذور دارند كه در این راه پیش از ما كسی قدم نگذاشته و جاده كوبیده نشده بود.»[1]