سیر حکمت در اروپا

سیر حکمت در اروپا کتابی از محمدعلی فروغی است که جلد اول آن در سال ۱۳۱۰ منتشر شد. جلد دوم و سوم به ترتیب در سال‌های ۱۳۱۸ و ۱۳۲۰ انتشار یافت. این کتاب نخستین اثر دقیق و منظم از فلسفه غرب در ایران است.

در مقدمه سیر حکمت در اروپا، فروغی انگیزه خود را از تالیف این کتاب اینگونه توضیح میدهد: « ملاحظه فرمایید كه در مشرق‌زمین و ممالك اسلامی از چندین قرن به این‌طرف جریان امور معارفی كاملاً مانند اوضاع اسكولاستیك اروپا بوده است و این حالت بیشتر ازاین‌جهت شگفت‌آور است كه شرع مقدس اسلام بنیاد احكام و كلیه‌ی امور را بر عقل گذاشته و تعلیمات هیچ حكیم و فیلسوفی را ضروری دین نشمرده است. بااین‌همه، فضلای ما هم جمود و ركورد اصحاب اسكولاستیك را داشته‌اند و نتیجه یك‌سان بوده است و عجیب‌تر اینكه مردم كشور ما در علم و حكمت نسبت به اروپائیان پیش‌قدم بودند و مغربیان اسكولاستیك را برچیده، وارد مراحل جدید شده، هفت شهر علم را گشتند و ما هنوز اندر خم یك كوچه‌ایم.» در همین مقدمه فروغی میگوید که « کوشیده‌ام تا افكار اروپایی را به شیوه‌ی بیان ایرانی ارائه دهم و اصطلاحاتی را كه در زبان و بیان ما سابقه نداشته است، از نو بسازم. اگر قصوری رفته ما را معذور دارند كه در این راه پیش از ما كسی قدم نگذاشته و جاده كوبیده نشده بود.»[1]

محتویات کتاب

این کتاب شامل سه جلد و یک ضمیمه‌است.[2]

  • جلد اول
    • دیباچه
    • فصل اول / حکمای پیش از سقراط
    • فصل دوم / سقراط و افلاطون و ارسطو
    • فصل سوم / متأخرین از حکمای قدیم
    • فصل چهارم / حوزهٔ علمی اسکندریه و دورهٔ رومیان
    • فصل پنجم / علم و حکمت در اوایل قرون وسطی
    • فصل ششم / اسکولاستیک
    • فصل هفتم / تجدید حیات علم و ادب
    • فصل هشتم / فرنسیس بیکن
    • فصل نهم / دکارت
    • پیوست / گفتار در روش درست راه بردن عقل و طلب حقیقت در علوم (کلام دکارت)
  • جلد دوم
    • دیباچه
    • مقدمه
    • فصل اول / حکمای فرانسه در سدهٔ هفدهم
    • فصل دوم / اسپینوزا
    • فصل سوم / لایبنیتس
    • فصل چهارم / حکمای انگلیس در سدهٔ هفدهم
    • فصل پنجم / حکمای انگلیس در سدهٔ هیجدهم
    • فصل ششم / حکمای فرانسه در سدهٔ هیجدهم
    • فصل هفتم / کانت
  • جلد سوم
    • دیباچه
    • مقدمه
    • باب نخستین / حکمای اروپا در نیمهٔ اول سدهٔ نوزدهم
    • باب دوم / حکمای اروپا در نیمهٔ دوم سدهٔ نوزدهم

نقد و نظر

فروغی فایدهٔ تألیف سیر حکمت در اروپا را دو چیز می‌داند که یکی آشنایی دانش‌اندوزان با افکار حکمای باختر است و «دیگر این‌که مفتاح و روش نگارش فلسفهٔ جدید را به زبان فارسی امروزی به دست» می‌دهد.[3]

پانویس

  1. سیر حکمت در اروپا، مقدمه.
  2. فروغی، محمدعلی (۱۳۹۳). سیر حکمت در اروپا. تهران: زوار. شابک ۹۶۴ - ۴۰۱ - ۰۰۶ - X.
  3. نصری ع. رویارویی با تجدد. تهران. نشرعلم. ۱۳۸۶ ج۲. ص ۲۱
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.