سپیدار
سپیدار، سفیدار، کبوده (نام علمی: Populus alba)[1] درختی است از راسته مالپیگیالس (Malpighiales)، تیرهٔ بیدیان (Salicaceae). نام آن به انگلیسی White Poplar است.
| سپیدار | |
|---|---|
 | |
| سپیدار سفید، Populus alba | |
| آرایه‌شناسی | |
| فرمانرو: | گیاهان |
| راسته: | مالپیگی‌سانان |
| تیره: | بیدیان |
| سرده: | سپیدار |
| گونه: | P. alba |
| نام علمی | |
| Populus alba | |
سپیدار درختی برگریز است با شاخه‌های گسترده و فرم باز و ارتفاع زیاد که گاهی به ۲۵ متر نیز می‌رسد. پوست تنهٔ آن سفید مایل به خاکستری و شاخه‌هایش سفید مایل به سبزند. شاخه‌ها و جوانه‌ها با پرزهای سفید و نرم پوشیده شده‌است. ریشه‌های سطحی و با رشد افقی و بسیار قوی و نفوذگر هستند.
برگ
برگ‌ها ساده و متناوب به طول ۴ تا ۱۵ سانتی‌متر و عرض ۴ تا ۹ سانتی‌متر، دندانه‌دار و دارای ۵ لوب عمیق است. سطح فوقانی سبز تیره براق و سطح زیرین آنها سفید مات و پوشیده از کرک‌های نرم می‌باشد. سطح زیرین برگ‌های سپیدار دارای کرک‌های سفیدی است و سطح فوقانی برگ‌ها سبز تیره است و همین اختلاف رنگ زیاد سبب می‌شود هنگام تکان خوردن برگ‌ها، به نظر برسد درخت برق می‌زند. به غیر از سطح زیرین برگ‌ها، جوانه‌ها و دانه‌های این درخت نیز با کرک‌های سفید پوشیده شده‌است. به همین دلیل به آن سپیدار (سپید+دار) یا درخت سپید گفته می‌شود. پیش از ریزش برگ‌ها رنگ طلائی روشن تا زرد به خود می‌گیرند.
گل
گل‌ها در گل آذین دم گربه‌ای و فاقد ارزش زینتی ظاهر می‌شوند. میوه: میوه سپیدار ارزش زینتی ندارد. سیستم ریشه: سطحی، گسترده و تهاجمی است.
سرعت رشد
درختی سریع‌الرشد است.
آب و هوا
مقاوم به گرما و سرما، سازش پذیر. شرایط ساحلی و همچنین بادهای متوسط را تحمل می‌کند ولی شاخه‌ها در بادهای شدید می‌شکند و درخت واژگون می‌شود.
خاک
در هر نوع خاکی به خوبی رشد می‌کند. خاک‌های مرطوب و خشک را تحمل می‌کند. در تابش مستقیم نور خورشید و نیم‌سایه خوب رشد می‌کند.
هرس: هرس‌های سنگین را قبول می‌کند. نهال جوان نیاز به هرس فرم دارد. مناسب‌ترین زمان برای هرس، فصل پاییز می‌باشد زمان هرس معمولاً در اوایل زمستان انجام می‌گیرد.
نفع و زیان: از چوب این درخت برای ایجاد سایبان، کنترل فرسایش خاک و در صنایع کاغذسازی و جعبه‌سازی استفاده می‌شود. از عیب‌های این گیاه این است که به دلیل ریشه‌های تهاجمی‌اش بهتر است حداقل ۹ متر دورتر از تأسیسات و لوله‌ها کشت شود. همچنین تنه جوش‌های زیادی نیز تولید می‌کند. از جمله آفات این گیاه شته‌ها، سوسک چوبخوار و از بیماری‌های این گیاه فتیله نارنجی است.
در یک اشتباه رایج عامیانه، درختان تبریزی و سپیدار را برخی درگفتار صنوبر می‌گویند. از نیمهٔ دوم سدهٔ چهاردهم بدین سو این اشتباه به برخی کتابها نیز راه یافته است.
پانویس
منابع
- زاهدی، دکتر اسمعیل، واژه‌نامه گیاهی، نام علمی گیاهان به انگلیسی-فرانسه-آلمانی-عربی-فارسی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوّم، ۱۳۷۳.
- معین، دکتر محمد، فرهنگ زبان فارسی.
- مظفریان، ولی‌الله (۱۳۷۵). فرهنگ نام‌های گیاهان ایران: لاتینی، انگلیسی، فارسی. تهران: فرهنگ معاصر. شابک ۹۶۴-۵۵۴۵-۴۰-۴.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Populus alba». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۴..
http://en.wikipedia.org/wiki/Populus_alba http://fa.wikipedia.org http://hamshahrionline.ir/details/151547 http://www.noandishaan.com
