سنگ‌نبشته اشکانی

پهلوی اشکانی (پارتی) کتیبه ای خطی است که برای نوشتن زبان اشکانی روی سکه‌های پارتی از زمان ارشک یکم اشکانی (۲۵۰ پیش از میلاد) استفاده می‌شده‌است. همچنین در کتیبه‌های اشکانیان (عمدتاً بر روی قطعات خشتی) و متعاقباً دوره ساسانیان (بیشتر در کتیبه‌های رسمی) استفاده شده‌است.

پارتی کتیبه ای
سنگ نبشتهٔ شاپور بر کعبهٔ زرتشت
نوعابجد
زبان‌هازبان پارتی
دورهٔ زمانی۲۵۰ پیش از میلاد
سامانهٔ مادر
الفبای آرامی
ایزو ۱۵۹۲۴Prti, 130
جهتراست به چپ
مخفف یونیکدInscriptional Parthian
دامنه یونیکدU+10B40–U+10B5F

دیپ (خط) پهلوی اشکانی از راست به چپ نوشته می‌شده و در آن حروف به صورت منفصل (جدا از هم) هستند.

اشکانی (بالا) به همراه یونانی (زیر) و پارسی میانه در کتیبه‌های نخستین شاهان ساسانی مورد استفاده قرار می‌گرفت. کتیبه شاپور در نقش رجب

پارتی کتیبه ای ۲۲ حرف دارد:[1]

نام [A] تصویر متن IPA[2](آوانویسی) نام تصویر متن IPA

(آوانویسی)

 نام تصویر متن IPA

(آوانویسی)

الف 𐭀 / a /، / ā / تت 𐭈 / ṭ / تت 𐭐 / p / , / b /
بِث 𐭁 / b /, / w / یود 𐭉 / j /، / ē̆ /، / ī̆ / ساذ 𐭑 / t͡ʃ /
گیمِل 𐭂 / g /, / y / کاف 𐭊 / k / قاف 𐭒 / s /
دالث 𐭃 / d / , / y / لامِذ 𐭋 / l / ریش 𐭓 / R /
ه 𐭄 / h / مِم 𐭌 / m / شین 𐭔 / ʃ /، / ʒ /
واو 𐭅 / w /، / ʿ /، / r / نون 𐭍 / n / تاو 𐭕 / ti / , / d /
زَین 𐭆 / z / سامِخ 𐭎 / s /
حِث

(خِث)

 𐭇 / h / , / x / اَین 𐭏 / ʕ /
  1. ^ Letter names are based on the corresponding Imperial Aramaic characters[1]

پیوندها

پارتی کتیبه ای با استفاده از هفت استاندارد لیگچر:[1]

لیگامنت توالی
تصویر متن
𐭂𐭅 𐭂 (جیمل) + 𐭅 (واو)
𐭇𐭅 𐭇 (حِث) + 𐭅 (واو)
𐭉𐭅 𐭉 (یوذ) + 𐭅 (واو)
𐭍𐭅 𐭍 (نون) + 𐭅 (واو)
𐭏𐭋 𐭏 (اَین) + 𐭋 (ل)
𐭓𐭅 𐭓 (رِش) + 𐭅 (واو)
𐭕𐭅 𐭕 (تاو) + 𐭅 (واو)

حروف ساد (𐭑) و نون (𐭍) پرتوی دم و حروف دیگر را در بر می‌گیرند به شکل زیر:[1]

لیگامنت توالی
تصویر متن
𐭍𐭍 𐭍 (نون) + 𐭍 (نون)
𐭍𐭃 𐭍 (نون) + 𐭃 (دالِث)

اعداد

پارتی کتیبه ای اعداد شمارشی خاص خود را داشت:

ارزش ۱ ۲ ۳ ۴ ۱۰ ۲۰ ۱۰۰ ۱۰۰۰
امضا کردن تصویر
متن 𐭘 𐭙 𐭚 𐭛 𐭜 𐭝 𐭞 𐭟

اعداد از راست به چپ نوشته می‌شدند. اعداد بدون عدد مربوطه افزودنی هستند. به عنوان مثال، ۱۵۸ به این شکل نوشته می‌شد: 𐭞𐭝𐭝𐭜𐭛𐭛 ‎ + 20 + 20 + 10 + 4 + 4).[1]

یونیکد

بلوک یونیکد برای سنگ نبشته پارتی U + 10B40 – U + 10B5F است.

منابع
  1. Everson, Michael; Pournader, Roozbeh (2007-08-24). "L2/07-207R: Proposal for encoding the Inscriptional Parthian, Inscriptional Pahlavi, and Psalter Pahlavi scripts in the SMP of the UCS" (PDF).
  2. Daniels, Peter T.; Bright, William, eds. (1996). The World's Writing Systems. Oxford University Press, Inc. pp. 518. ISBN 978-0-19-507993-7.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.