سندان

سِندان ابزاری فلزی است که آهنگران، مسگران و نعلبندان اشیاء را بر آن می‌کوبند یا آهن‌پاره‌ها را با پتک بر روی آن صاف می‌کنند.[1]

یک سندان کوچک

فلزکاری به‌وسیله یک پتک آهنگری بر روی یک سندان.

سندان از چدن یا فولاد ساخته می‌شود و روی پایه‌ای چدنی یا قطعه‌ای چوب محکم قرار داده می‌شود. سطح سندان را سخت می‌کنند و دماغه سندان شکل‌های گوناگونی دارد و به کمک آن می‌توان فلزات را به شکل دلخواه آهنگری کرد. برخی سندان‌ها نیز دو دماغه[2] هستند.

لَختی (ماند) سندان باعث می‌شود تا انرژی ابزار ضربه‌زننده به شیء ضربه‌خورنده منتقل شود. نام‌های دیگری که در قدیم برای سندان به‌کار می‌رفت، آهنین کرسی، غفچ و خایسک بود.[1]

سندان‌ها را معمولاً بر اساس وزن دسته‌بندی می‌کنند. آهنگران فلزات قیمتی معمولاً از سندان‌هایی چند کیلویی استفاده می‌کنند اما آهنگران ابزارساز در شهرها و روستاهای قدیم معمولاً سندان‌هایی سنگین داشتند که وزن آن‌ها گاه به ۲۰۰ یا ۴۰۰ کیلوگرم هم می‌رسید. البته سندان های بزگتری نیز وجود دارد که وزن آنها به بیش از ۴۰۰ تن میرسد و در صنعت ماشین سازی کاربرد زیاد دارد.

امروزه از سندان کمتر استفاده می‌شود و در برخی از جوامع بیشتر به صورت نمادی از گذشته‌ها درآمده‌است. امروزه نیز در ساخت گیوه از سندان چوبی استفاده می‌کنند.