سنجاقک‌سانان
سنجاقک‌سانان (نام علمی: Odonata) راسته‌ای از حشرات است که شامل آسیابکها (Anisoptera) و سنجاقکها (Zygoptera) می‌شود. نزدیک به ۵٬۹۰۰ گونه در این راسته شناسایی شده‌اند.[1] برای این راسته نام طیاره‌مانندها هم به‌کار رفته‌است.
| سنجاقک‌سانان | |
|---|---|
 | |
| جهنده سرخ | |
| آرایه‌شناسی | |
| فرمانرو: | جانوران |
| شاخه: | بندپایان |
| رده: | حشرات |
| راسته: | سنجاقک‌سانان (فابریسیوس، ۱۷۹۳) |
سنجاقک‌سانان گروهی از حشرات ساکن آب‌های شیرین هستند. آن‌ها از بزرگترین حشراتی هستند که لاروشان آبزی بوده و زیستگاه بالغین مناطق خشک کرانه‌های آبی است. سریعترین حشره پرنده از نظر سرعت نیز گونه‌ای سنجاقک استرالیایی است که به این راسته تعلق دارد. با توجه به نحوه زندگی در مراحل لاروی و بالغ و خصوصیت شکارگری دارای شرایط اختصاصی و انذام‌های شکارگر ویژه‌ای‌اند. شکل پاها در این گروه به صورت سبد درآمده است تا راحتتر شکار را در بر بگیرد قطعات دهانی به صورت جونده بسیار قوی می‌باشد.
نام علمی این راسته به معنی دندان‌داران است که به قطعات دهانی جونده نیرومند آن‌ها اشاره دارد.
پیشینه
این راسته از حشرات یکی از قدیمی‌ترین گروه حشرات بالدار پس از یک‌روزه‌ای‌ها است ظهور این حشرات را همزمان با ابتدای پرمین می‌دانند. کشف یک فسیل از بال عقبی یک سنجاقک غول پیکر به طول 7.5in (به نظر می‌رسد گستره بال و جثه حدود ۷۰ سانتی‌متر مربوط به دوره پرمین و ۲۸۰ میلیون سال قبل و یک فسیل کامل دیگر در آلمان با گستره 20.3cm مربوط به ژوراسیک تأییدکننده این مطلب است.
خوراک
از آنجا که به صورت عمومی شکار می‌کنند ممکن است بعضی از حشرات مفید هم در فهرست غذایی آن‌ها یافت شود. گرچه نمی‌توان آن‌ها را آفت این گروه محسوب نمود زیرا نقش مفید پررنگ تری دارند. در دوران لاروی با تغذیه از لارو دوبالان و سایر موجوداتی که می‌توانند مضر باشند در کنترل جمعیت گروه‌های ساکن زیستگاه‌های آبی نقش مهمی دارند گرچه ممکن است ماهی‌های کوچک طعمه آن‌ها باشند اما خود آن‌ها نیز می‌توانند غذای مفیدی برای ماهی‌های بزرگتر باشند.
پانویس
- Zhang, Z. -Q (2011). "Phylum Arthropoda von Siebold, 1848 In: Zhang, Z. -Q. (Ed.) Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness" (PDF). Zootaxa. ۳۱۴۸: ۹۹–۱۰۳.
- Hoell, H.V. , Doyen, J.T. & Purcell, A.H. (1998). Introduction to Insect Biology and Diversity, 2nd ed. Oxford University Press. p. ۳۲۰. ISBN 0-19-510033-6.
- مشارکت کنندگان سنجاقک‌سانان در ویکی‌پدیای انگلیسی.
- ELZINGA , Richard. J.(1978) :Fundamentals Of Entomology. Prentice-Hall , USA. p.6 , 239