سرخرگ زند زیرین
سرخرگ زند زیرین یا شریان اولنار (به انگلیسی: Ulnar artery) یکی از شاخه‌های انتهایی سرخرگ بازویی (براکیال) است که همجوار با سرخرگ زند زبرین (رادیال) و در سمت داخلی ساعد طی مسیر می‌کند.
| سرخرگ زند زیرین | |
|---|---|
 کف دست راست، نمایش موقعیت پوست با خط و استخوان‌ها و قوس‌های کف‌دستی. | |
 نمای جلویی اندام فوقانی راست که در آن استخوان‌ها، سرخرگ‌ها و اعصاب نشان داده شده‌است | |
| جزئیات | |
| سرچشمه از | سرخرگ بازویی |
| شاخه‌ها | Anterior ulnar recurrent artery posterior ulnar recurrent artery common interosseous artery (volar, dorsal, recurrent interosseous artery) muscular artery volar carpal dorsal carpal deep volar superficial volar arch |
| سیاهرگ | ورید اولنار |
| شناسه‌ها | |
| لاتین | Arteria Ulnaris |
| MeSH | D017535 |
| TA98 | A12.2.09.041 |
| TA2 | 4655 |
| FMA | 22796 |
این سرخرگ به مفصل آرنج، ماهیچه‌های مرکزی و داخلی ساعد و اعصاب میانی (مدین) و زند زیرین خون‌رسانی می‌کند. این شریان در انتها به قوس کف‌دستی‌مچ‌دستی (پالمار کارپال)، قوس کف‌دستی سطحی و شاخه مچ‌دستی (کارپال) خلفی تقسیم می‌شود.
کالبدشناسی
شاخه انتهائی بزرگتر سرخرگ بازویی است که از مجاور گردن استخوان زَند زِبَرین (رادیوس) در حفره آرنجی شروع می‌شود، شریان یک مسیر مایل به داخل داشته، سپس به‌طور عمود در سمت داخل ساعد به پائین نزول می‌کند، مسیر مایل آن بوسیله عضلات فلکسور سطحی پوشیده می‌شود، مسیر عمودی آن در نیمه فوقانی بوسیله ماهیچه خم‌کننده مچ به زند زیرین (فلکسور کارپی اولناریس) و در نیمه تحتانی فقط توسط نیام‌های عمقی و سطحی و پوست پوشیده می‌شود. شاخه‌های مهم شریان اولنار در ساعد شامل شاخه‌های عضلانی، شاخه‌های راجعه برای شرکت در آناستوموزهای اطراف آرنج (راجعه اولنار قدامی و راجعه اولنار خلفی)، شاخه هائی برای شرکت در آناستوموزهای اطراف مفصل مچ (مانند شاخه‌های کف‌دستی‌مچ‌دستی و پشتی‌مچ‌دستی) و سرخرگ میان‌استخوانی مشترک می‌باشد.
سرخرگ میان‌استخوانی مشترک به دو شاخه میان‌استخوانی قدامی و میان‌استخوانی خلفی تقسیم می‌شود. سرخرگ میان‌استخوانی قدامی در جلو غشاء بین استخوانی نزول می‌کند و دارای شاخه‌های موسکولار، تغذیه‌ای برای استخوان‌های زند زبرین و زند زیرین و سرخرگ میانی (مدین) می‌باشد. سرخرگ میان‌استخوانی خلفی با سوراخ کردن غشاء بین استخوانی به خلف رفته و به محفظه (کمپارتمان) خلفی ساعد خون‌رسانی می‌کند، شاخه‌های مهم آن شامل شاخه‌های موسکولار و راجعه بین استخوانی است که در آناستوموزهای اطراف آرنج شرکت می‌کند، سرخرگ زند زیرین با عبور از سطح نگهدار خم‌کننده دست (فلکسور رتیناکولوم) وارد دست شده و در تشکیل قوس پالمار سطحی شرکت می‌کند.[1]
منابع
- درسنامه دستگاه اسکلتی-عضلانی. دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی. بازنگری چهارم. مهر ۱۳۸۹.
- https://radiopaedia.org/articles/ulnar-artery?lang=us
- این مقاله در بردارندهٔ بخش‌هایی از صفحه page 595 چاپ ۲۰ام آناتومی گری (۱۹۱۸) است که در مالکیت عمومی قرار دارد.