ستون زن‌پیکر
ستون زن‌پیکر (به یونانی: Καρυάτις، تلفظ: کاریاتید) نام نوعی ستون در معماری یونان باستان و مصر باستان است. در این‌گونه ستون ساختمان‌ها به شکل پیکر زنانه ساخته می‌شود.
معروف‌ترین ستون‌های زن‌پیکر ستون‌های نیایشگاه ارختئیون (Έρέχθειον) آتن است. در معماری رنسانس و سده‌های ۱۸ و ۱۹ نیز این‌گونه ستون‌ها کاربرد زیادی داشته‌است. ستون‌هایی که در آن پیکر مردانه تراشیده می‌شد معمولاً شکلی تناور و پهلوانی داشت و از این‌رو این‌گونه ستون‌ها را ستون پهلوان‌پیکر می‌نامند.
پیشینه
ویتروویوس، معمار و یکی از لشکریان رومی در کتاب خود خاستگاه این‌گونه ستون‌ها را در یونان این‌گونه توضیح داده‌است: در جنگ یونانیان علیه ایرانیان، مردم کاریا (نزدیک اسپارت در لاکونیا) از ایران پشتیبانی کردند. زمانی که یونانی‌ها سرانجام از پیشرفت ایرانیان در خاک یونان جلوگیری کردند، به تنبه کاریایی‌ها پرداختند. مردان کاریایی را کشتند و زنانشان را به بردگی بردند. مقرر شد که این زنان بایستی برای ابد باری به‌دوش بکشند. و این‌گونه ستون‌ها نمادی است از بارکشی ابدی زنان کاریایی.
نخستین ستون‌های زن‌پیکر که در آسیای میانه به کار رفته‌است از شهر کهن پنجکنت در تاجیکستان امروزی به دست آمده‌است.[1]
نگارخانه
منابع
- Kerényi، Karl (۱۹۵۱) ۱۹۸۰. The Gods of the Greeks (Thames & Hudson)
- ویکی‌پدیای هلندی.
- هنر قوم‌های کهن - نقاشی‌های سغدی. مترجم: بهزادی، رقیه. در: مجله «چیستا» (از ۳۵۸ تا ۳۶۸). آذر ۱۳۶۹ - شماره ۷۳.
معماری نیایشگاه‌های یونانی | ||
|---|---|---|
| شیوه‌های معماری |  | |
| انواع نیایشگاه | دوسو-رَواقی ·جرزدار ·دورج‌ستونی ·دوجـِرزه ·دورستونی ·پیش‌ستوندار ·نیمه‌دورستونی ·نیمه‌دورج‌ستونی ·گِرد | |
| فضاها | ||
| اسپر | ||
| ستون‌بندی | سرستونی ·برگ کنگر ·ستون پهلوان‌پیکر ·ستون‌پایه ·روشیار ·رخ‌بام ·بالشتکی سرستون ·پاکار قوس ·سرستون ·ستون زن‌پیکر ·پیش‌دروازه ·سه‌چهارم گیلویی ·شال ته‌ستون ·طوماری | |
| اجزای پی | ||
معماری یونانی ·رده:یونان باستان | ||