زها حدید

زُها حَدید (زاده ۳۱ اکتبر ۱۹۵۰-درگذشته ۳۱ مارس ۲۰۱۶) معمار برجسته عراقی-بریتانیایی در سبک واسازی بود. اغلب آثار وی انعکاس آمیزه‌ای از ساختمان‌سازی، زمین‌شناسی و مناظر اطراف است.[1] آثار و طراحی‌های وی با حرکت و جریان داشتن، ضمن پیروی از هندسه نااقلیدسی، نظم جدیدی را در فضا ایجاد می‌کنند.[2] معماری زها حدید را می‌توان تلاش برای ایجاد پلی میان مدرنیسم متقدم و عصر دیجیتال دانست.[3]
حدید در سال ۲۰۰۴ نخستین زنی بود که به دریافت جایزه معماری پریتزکِر نائل آمد.[4] او در طول دوران فعالیت حرفه‌ای خویش حدود ۹۵۰ پروژه را در ۴۴ کشور به اجرا درآورد.[5] مجله فوربز در سال ۲۰۰۸ او را به عنوان شصت و نهمین زن قدرتمند جهان لقب داد.[6]

زاحا حدید
نام در زمان تولدزاحامحمد حدید
DBE
زادهٔ۳۱ اکتبر ۱۹۵۰
بغداد عراق
درگذشت۳۱ مارس ۲۰۱۶ (۶۵ سال)
میامی آمریکا
ملیتبریتانیایی
عراقی
محل تحصیلدانشگاه آمریکایی بیروت
مدرسه معماری انجمن معماری
پیشهمعمار
جایزه(ها)جایزه معماری پریتزکر (۲۰۰۴)
وبگاه
پروژه‌هاموزه ملی ایتالیا
پل پاویلیون
مرکز مگی
موزه هنرهای معاصر اوهایو

زندگی‌نامه

زها محمد حدید در بغداد به دنیا آمد. پدرش محمد حدید از بنیانگذاران حزب دمکراتیک ترقی‌خواه عراق[5] و در سالهای ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۰ وزیر دارایی عراق بود و مادرش وجیهه الصابونجی متعلق به خانواده‌ای متمول از شهر موصل بود. زها دوران دبیرستان را در مدرسه‌ای که راهبه‌های کاتولیک فرانسوی در بغداد اداره می‌کردند، تحصیل کرد و پس از آن که مدت کوتاهی در سوئیس و انگلستان بود به خاورمیانه بازگشت و تحصیلات دانشگاهی خود را در بیروت پی گرفت.
زها مدرک ریاضیات خود را از دانشگاه آمریکایی بیروت اخذ کرد و سپس برای تحصیل در مدرسه معماری لندن (AA) راهی لندن شد. او بعد از فارغ‌التحصیل شدن از دانشگاه با استاد اسبق خویش رم کولهاس در دفتر معماری او. ام. ای به کار مشغول شد و در سال ۱۹۷۷ عضوی از آن شد. در سال‌های نخست فعالیت حرفه‌ای طرح‌های حدید اگرچه جلب توجه می‌کردند، اما به دلیل این که غیرقابل ساخت تشخیص داده می‌شدند، به مرحله اجرا نمی‌رسید.[2] در سال ۱۹۷۹ دفتر مستقل خود را در لندن ایجاد کرد و در همان سال‌ها در مدرسه معماری لندن (AA) به تدریس مشغول بود. زها حدید برنده مدال‌ها و جوایز متعددی شده بود، از جمله «مدال سلطنتی معماری» در بریتانیا. او همچنین جایزه بهترین طرح معماری سال ۲۰۱۴ را از سوی موزه طراحی برای طراحی مرکز فرهنگی حیدر علیف در باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان دریافت کرد.[7] طی ۱۶۷ سال، زها حدید نخستین زنی بود که مدال سلطنتی بریتانیا را دریافت کرد. او پیش‌تر در سال ۲۰۱۲ لقب تشریفاتی بانو (به انگلیسی: Dame) را از ملکه بریتانیا دریافت کرده بود.[1][8]
زها حدید هیچ‌گاه ازدواج نکرد و بچه‌ای نداشت.

برخی پروژه‌های معماری
مرکز فرهنگی حیدر علیف از آثار زها حدید
پرشگاه اسکی برگیزل در اینسبروک اتریش، از کارهای زها حدید
مرکز هنرهای معاصر سینسینتی، اوهایو، آمریکا، از کارهای زها حدید
ساختمان مرکزی بی ام و در لایپزیگ، آلمان، از کارهای زها حدید
یک ایستگاه آتش‌نشانی در وایل آن در راین آلمان، از کارهای زها حدید

فاز دوم برج میلاد تهران

پیش‌تر اعلام شده بود که در مسابقه طراحی و معماری فاز دوم برج میلاد زها حدید مقام اول را کسب کرده و طراح منتخب این پروژه است.[13] ولی پس از اعلام برنده، برخی ارتفاع هتل پیشنهاد شده در این طرح را بیش از حد بلند و باعث مخدوش شدن دید برج میلاد عنوان کردند.[14] به همین دلیل اجرای این پروژه بر اساس طرح حدید با تأخیر روبرو شد و در فروردین ۱۳۹۵ و تنها چند روز پس از مرگ زها حدید، رئیس کمیته عمران شورای شهر عنوان کرد که طرح زها حدید کنار گذاشته شده‌است و در حال انتخاب طرح جدیدی هستند.[15]

انتقادها
مجتمع سوهو واقع در وانگ‌جینگ پکن

برخی از منتقدان سبک و شیوه آثار حدید را بیش از حد عجیب و غریب و متفرعنانه نامیده‌اند و معتقدند که حامیان مالی بعضی از پروژه‌های وی دولت‌های دیکتاتوری بوده‌اند. شون گریفیث، استاد معماری چنین می‌گوید که آثار زها حدید مانند یک ظرف خالی‌اند که به سادگی در خدمت هر ایدئولوژی و هر حکومتی قرار می‌گیرند.[16]
هم‌چنین طرح وی برای مرکز تجاری در پکن موسوم به کهکشان سوهو مورد انتقاد شدید فعالان میراث فرهنگی چین قرار گرفت. آنها معتقد بودند که این طرح خسارت‌ها و تخریب‌های زیادی در محله‌های تاریخی پکن به وجود آورده و طرح تاریخی این محلات را به کلی برهم زده‌است.[6]
منتقدان هتل – آپارتمان پنج ستاره پاسارگاد فرشته در تهران با انتقاد به این پروژه می‌گویند که ۴۰ طبقه این عمارت اضافی است.[17]

ترجمه به فارسی

درگذشت

زها حدید، روز ۱۱ فروردین ۱۳۹۵ (۳۱ مارس ۲۰۱۶) در بیمارستانی در میامی آمریکا و در پی حمله قلبی درگذشت.[18][19]

نگارخانه

پانویس
  1. «زاها حدید، معمار عراقی‌تبار؛ اولین زن برنده مدال سلطنتی معماری». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۱ آبان ۱۳۹۴.
  2. «حکایت زن بداخلاقی که طرح‌هایش قابل ساخت نبودند». دویچه‌وله فارسی. ۳۰ اکتبر ۲۰۱۵.
  3. آرش بصیرت. «زاها حدید؛ مالیخولیای کشتی‌ها و فرم‌های جهان شمول خالی از سیاست». انسان‌شناسی و فرهنگ. دریافت‌شده در ۳۱ مارس ۲۰۱۶.
  4. http://encyclopedia2.thefreedictionary.com/Hadid,+Zaha The Columbia Electronic Encyclopedia- 2013- Hadid, Zaha
  5. «زها حدید معمار معروف عراقی- بریتانیایی درگذشت». دویچه‌وله فارسی. ۱۲ فروردین ۱۳۹۵.
  6. بیژن روحانی (۱۳ مرداد ۱۳۹۲). «دردسرهای بافت تاریخی پکن برای زها حدید». رادیو زمانه.
  7. "Dame Zaha Hadid awarded the Riba Gold Medal for architecture". BBC News. Retrieved 22 December 2018.
  8. «زها حدید، معمار عراقی- بریتانیایی، در ۶۵ سالگی درگذشت». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۳ فروردین ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۳۱ مارس ۲۰۱۶.
  9. ««زها حدید» بزرگ‌ترین هتل ایران را می‌سازد». دنیای اقتصاد. ۱۵ آذر ۱۳۹۳.
  10. «هتل فرشته پاسارگاد، تهران، ایران». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ آوریل ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۳۱ مارس ۲۰۱۶.
  11. «بررسی جزئیات فاز دوم برج میلاد تهران». عصر ایران.
  12. «برج‌های دوقلوی زاها حدید در تهران در هاله‌ای از ابهام». هنر آنلاین. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ آوریل ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۳۱ مارس ۲۰۱۶.
  13. «نتایج مسابقه طراحی فاز دوم برج میلاد». مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران. ۳ اردیبهشت ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ اوت ۲۰۱۶.
  14. «ساخت هتل مزاحم متوقف شد». روزنامه شرق. ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۲.
  15. «فاز دو برج میلاد کوتاه می‌شود/ طرح «زاها حدید» کنار گذاشته شد». مهر. ۱۴ فروردین ۱۳۹۵.
  16. روان مور (۱۴ فروردین ۱۳۹۵). «زها حدید، استاد انحنا». ترجمهٔ فرهاد سلمانیان. رادیو زمانه.
  17. «زاها حدید، طراح هتل پاسارگارد تهران درگذشت». رادیو زمانه. ۱۲ فروردین ۱۳۹۵.
  18. «زها حدید درگذشت». یورونیوز فارسی. دریافت‌شده در ۳۱ مارس ۲۰۱۶.
  19. «زاها حدید، معمار عراقی- بریتانیایی، درگذشت». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۲ فروردین ۱۳۹۵.

منابع

پیوند به بیرون
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ زها حدید موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.