جفتگری (دانش رایانه)

مدل مفهومی جفتگری

جفتگری ممکن است زیاد (جفتگری قوی یا سفت) یا کم (جفتگری ضعیف یا شل) باشد. برخی از انواع جفتگری به ترتیب نزولی از بیشترین تا کمترین میزان جفتگری عبارتند از:

جفتگری محتوا(Content Coupling)

در این نوع جفتگری یک ماژول از برنامه به جزئیات داخلی یک ماژول دیگر وابسته است یا آن را تغییر می‌دهد. (مثلاً دسترسی به داده‌های محلی یک ماژول دیگر)

جفتگری مشترک (Common Coupling)

زمانی است که دو ماژول یک داده سراسری (مانند یک متغیر سراسری) را به اشتراک می‌گذارند.

جفتگری بیرونی(External Coupling)

زمانی رخ می‌دهد که دو ماژول به‌طور مشترک از یک پروتکل ارتباطی یا فرمت داده‌ای و مشابه آن‌ها که از یک منبع بیرونی به سیستم تحمیل می‌شود استفاده می‌کنند.

جفتگری کنترلی(Control Coupling)

وقتی است که یک ماژول روند اجرای یک ماژول دیگر را از طریق ارسال اطلاعات مربوط به کاری که باید انجام شود کنترل می‌کند.

جفتگری ساختار داده(Data Structured Coupling)

وقتی که دو ماژول از یک ساختار داده‌ای مشترک استفاده می‌کنند اما هرکدام تنها به بخشی از آن نیاز دارند.

جفتگری پیام(Message Coupling)

ضعیفترین نوع جفتگری است که در آن ماژولها به یکدیگر وابسته نیستند بلکه تنها با استفاده از یک واسط عمومی به تبادل پیام‌های بدون پارامتر می‌پردازند.

نورمن فنتون در کتاب «متریک‌های نرم‌افزاری: رویکردی سخت‌گیرانه و عملی»[4] متریک نرم‌افزاری را به صورتِ: «در حقیقت متریک نرم‌افزاری عبارتی بنیادی برای توصیف دامنهٔ وسیعی از فعالیت‌های اندازه‌گیری است. این فعالیت‌ها از استخراج مشخصه‌هایی است که ویژگی‌های کدِ نرم‌افزار (تعریف کلاسیک «متریک» در نرم‌افزار) تا مدلهایی برای پیش‌بینی منابعِ لازم برای نرم‌افزار و کیفیت آن را در بر می‌گیرند. این موضوع همچنین شامل جنبه‌هایی از کنترل کیفیت و ضمانت است که پوشش دهندهٔ فعالیت‌هایی از قبیل یافتن نقایص در طول توسعه و آزمایش است».[5] همچنین وی دربارهٔ این موضوع که نباید به سرعت به دنبال انتزاعی کردن تعریف پیش رفت نیز گفته‌است: «... برای ایجاد نگاشت (ریاضی) تعجیل کرده و سپس اعداد را دستکاری می‌نماییم…».[6]

با ارائه زبان‌های شیءگرا و ارائه ویژگی‌های آن از سوی «گریدی بوش»[7] ویژگی‌های زبان‌های شیءگرا برشمرد. کلاس و شیء دو گونهٔ جدید بود که دربرابر ساختارهای قدیمی قرار می‌گرفت. «شیام چیدامبر» و «کریس کمرر» چارچوبی را برای اندازه‌گیری کیفیت ارائه نمودند. این چارچوب شامل چندین متریک بود که هر یک یکی از وجوه نرم‌افزار را اندازه‌گیری می‌کرد.[8] این چارچوبی یکی از اولین تلاش‌های در این زمینه بود.

این متریک مورد انتقادهای زیادی قرار گرفت. «مارتین هیتز» و «بهزاد منتظری» نسبت به روش شمارش آن نقد داشتند.[9] همچنین «تریسی هال» و «توبیاس میر» متریک‌های ارائه شده توسط چیدامبر را بدون منطق و کارایی خطاب کردند.[10] «هیتز» و «منتظری» چارچوبی جدید را ارائه کردند. ویژگی چارچوب آن‌ها پوشش دو موضوع ارائه شده توسط زبان‌های شی‌گرا بود. آن‌ها میان «شیء» و «کلاس» تفاوت قایل شدند و برای هریک متریکی جداگانه را پوشش دادند. هر دو متریک چدامبر-کمرر و هیتز-منتظری از نوع اعداد ترتیبی بودند. اما روش چیدامبر-کمرر به هیچ وجه اصول اعداد ترتیبی را رعایت نمی‌کرد که منجر به عدم عملیاتی شدن آن می‌گردد.[11] تد فیسون از جهت دیگری به مسئلهٔ جفتگری نگاه نموده و آن را از دو جهت بررسی نموده: «ذات» و «گونه». از لحاظ ذات، جفتگری به دو بخش ایستا و پویا تقسیم می‌گردد. در بخش ایستا، تا زمانی که تمام ماژول‌ها فراهم نباشد اصولاً برنامه قادر به کامپایل شدن نمی‌باشد. ذات پویا نیز خواستار کد اجرایی برنامه در حین اجراست.[12]

از نظر گونه به سه زیر دستهٔ «جفتگری براساس گونه»، «جفتگری منطقی» و نیز «جفتگری براساس امضا» تقسیم می‌شوند.