جدی (ستاره)

جُدَی (به انگلیسی: Polaris) یا خرس کوچک آلفا، یک ستاره در صورت فلکی خرس کوچک است. این ستاره به رنگ زرد و قطرش ۳۷/۰ است. فاصله این ستاره از ما ۴۳۳ سال نوری و -با صرف نظر از فاصله آن از ما- ۱۴ بار درخشان‌تر از خورشید است.

جُدَی

اطلاعات رصدی
مبدا J2000      اعتدال J2000
صورت فلکی خرس کوچک
بعد ۰۲h ۳۱m ۴۹٫۰۹s
میل ‏ ۵۰٫۸″ ۱۵′ ‎+۸۹°
قدر ظاهری (V)۱٫۹۷
مشخصات
ردهF7 Ib-II SB
راهنمای رنگ U-B۰٫۳۸
راهنمای رنگ B-V۰٫۶۰
اخترسنجی
سرعت شعاعی (Rv)-۱۷ km/s
حرکت مخصوص (μ) RA: ۴۴٫۴۸ ± ۰٫۱۱ mas/yr
Dec.: -۱۱٫۸۵ ± ۰٫۱۳ mas/yr
اختلاف منظر (π)۷٫۵۴ mas
قدر مطلق (MV)-۳٫۶۳±۰٫۱۴
جزئیات
جرم۷٫۵۴±۰٫۶ M☉
نام‌گذاری‌های دیگر
Polaris, Cynosura, Alruccabah, Phoenice, Navigatoria, Star of Arcady, Yilduz, Mismar, Поля́рная звезда́ (Polyarnaya zvyezda), 1 Ursae Minoris, HR 424, BD +88°۸, HD 8890, SAO 308, FK5 907, GC 2243, ADS 1477, CCDM 02319+8915, HIP 11767

این ستاره در حال حاضر به عنوان ستاره قطبی برای پیدا کردن قطب شمال در نیمکره شمالی زمین، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

عکسی گرفته شده با روش نوردهی درازمدت از ستاره جُدَی و ستاره‌های همسایه آن. (زمان نوردهی ۴۵ دقیقه) ستاره جدی در وسط قرار دارد، و با گذشت زمان حرکت نکرده‌است.

نام

نام این ستاره جَدْی بوده‌است، که به خاطر تمایز از برج جدی و صورت فلکی جدی، آن را به جُدَی تغییر داده‌اند. جَدْی به معنای بزغاله نر است. نام کامل این ستاره جدی الفرقد یا جدی بنات نعش الصغری است. آن را علاوه بر ستاره قطبی، قطب یا نجمهٔ القطب هم می‌نامند. نام‌های دیگر آن رُکبه (به معنای زانو) و مسمار (به معنای میخ) یا میخگاه است (نام پهلوی آن میخِ گاه بوده‌است)؛[1] که در زبان انگلیسی به شکل Alruccabah (یا Ruccabah) و Mismar به‌طور تاریخی نام‌های دیگر ستاره جدی می‌باشند.

ستاره‌های بنات النعش صغریٰ
نام بایرنامترجمه نامنام انگلیسی
آلفا خرس کوچک (α UMi)جدیبزغاله نر
رُکبهزانوAlruccabah (یا Ruccabah)
مسمار یا میخگاهمیخMismar
ستاره قطبی(قطب شمالی یا قطب یا نجمۀ القطب)al-kutb al-shamaliyy یا al-kaukab al-shamaliyy
بتا خرس کوچک (β UMi)کوکب (الکوکب) یا کوکب شمالی(الکوکب الشمالی)ستاره شمالیKochab (یا Kocab, Kokab, Kochah)
گاما خرس کوچک (γ UMi)فَرقَد (یا فرقد اکبر)گوسالهPherkad (یا Pherkad Major)
دلتا خرس کوچک (δ UMi)ییلدون (یا ییلدین)ییلدیز در ترکی به معنای ستاره استYildun (یا Gildun, Vildiur, Yilduz, Jildun)
زتا خرس کوچک (ζ UMi)اخفی الفرقدین[ستاره] کم‌نورتر بین دو [ستاره] فرقد(گوساله)Ahfa al Farkadain (یا Akhfa al Farkadain)
اتا خرس کوچک (η UMi)انور الفرقدین (انور فرقدان)[ستاره] پرنورتر بین دو [ستاره] فرقد(گوساله)Anwar al Farkadain
۱۱ خرس کوچک (11 UMi)فرقد اصغرPherkad Minor (یا Pherkard)

منابع
  1. فرهنگ پهلوی مکنزی
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.