تفکیک (روانشناسی)

تفکیک (به انگلیسی: dissociation) به معنای جداشدگی، در نظر روان‌شناسان، عبارت است از انفصال عناصر ذهنی از یکدیگر؛ و به تبع آن، ناتوانی از ایجاد وحدت نفسانی است که خود موجب قوام شخصیت بهنجار انسان است.

پیر ژانه (pierre Janet)، اصطلاح dissociation را برای توضیح بیماری‌هائی مانند سستی، فراموشی، فلج روحی و غش وضع کرده‌است و ناتوانی بیمار از ترکیب و جمع‌آوری حالات خود را، مانع به وجود آمدن یک شخصیت واحد می‌داند.

جدا شدن صورت‌های ذهن از یکدیگر و انتزاع ذهن، عملِ تجرید است.[1][2] انسان بواسطه تجرید می‌تواند ماهیّت اشیاء را لابشرط از وجود ذهنی و وجود خارجی‌اش لحاظ کند و بر اساس همین اعتبار است که گفته می‌شود حقیقت عبارت است از تطابق میان ماهیت ذهنی و ماهیّت خارجی اشیاء.[3]