تاکسان

تاکسان‌ها (به انگلیسی: Taxanes) زیر گروهی از دی‌ترپن‌ها هستند که نخستین بار از درخت سرخدار استخراج شدند[1][2] و دارای یک هستهٔ تاکسادین هستند. اخیراً گزارش شده که این مواد شیمیایی در پوسته و برگ گیاه فندق نیز یافت شده‌است.[3][4]

تاکسان
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس 1605-68-1
پاب‌کم 9548828
کم‌اسپایدر 7827751
جی‌مول-تصاویر سه بعدی Image 1
خصوصیات
فرمول مولکولی C20H36
جرم مولی ۲۷۶٫۵ g mol−1
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
Infobox references

Baccatin III (چپ) پاکلیتاکسل (راست)

داروهای پاکلیتاکسل و دوسه‌تاکسل از این گروه هستند که در شیمی‌درمانی کاربرد گسترده دارند.[5][6] سازمان غذا و داروی آمریکا، داروی کابازیتاکسل را برای درمان موارد مقوام به هورمون سرطان پروستات تأیید کرده‌است. ساخت ترکیبات دارویی از تاکسان‌ها آسان نیست، چرا که این مواد حلالیت بسیار ضعیفی در آب دارند و همچنین دارای چندین مرکز کایرال هستند (داروی ۱۱ مرکز کایرال دارد).

نحوهٔ عملکرد

مکانیسم اصلی عملکرد تاکسان‌ها، متوقف نمودنِ کارکرد ریزلوله‌های سلول است. این ریزلوله‌ها نقش مهمی در تقسیم سلولی ایفا می‌کنند و تاکسان‌ها، توبولین متصل به گوانوزین دی‌فسفات را در درون ریزلوله‌ها استحکام می‌بخشند و بدین ترتیب جلوی تکثیر سلولی را می‌گیرند. تاکسان‌ها بازدارندهٔ میتوز هستند. در مقام مقایسه، آلکالوئیدهای وینکا، با مهار پلی‌مریزاسیون توبولین، اجازهٔ تشکیل دوک تقسیم را نمی‌دهند و به همین دلیل، با عنوان «سموم دوک تقسیم» هم شناخته می‌شوند. تاکان‌ها همچنین حساس‌کنندهٔ سلول‌ها به تشعشعات پرتوهای یونیزان هستند.

منابع

  1. Hacker, Miles (2009). "Adverse Drug Reactions": 327–352. doi:10.1016/B978-0-12-369521-5.00013-0.
  2. Weaver, Beth A.; Bement, William (2014). "How Taxol/paclitaxel kills cancer cells". Molecular Biology of the Cell. 25 (18): 2677–2681. doi:10.1091/mbc.e14-04-0916. ISSN 1059-1524.
  3. Ottaggio, Laura; Bestoso, Federica; Armirotti, Andrea; Balbi, Alessandro; Damonte, Gianluca; Mazzei, Mauro; Sancandi, Monica; Miele, Mariangela (2008). "Taxanes from Shells and Leaves of Corylus avellana". Journal of Natural Products. 71 (1): 58–60. doi:10.1021/np0704046. PMID 18163585.
  4. Hoffman, Angela M; Shahidi, Fereidoon (January 2009). "Paclitaxel and other taxanes in hazel". Journal of Functional Foods. 1 (1): 33–37. doi:10.1016/j.jff.2008.09.004.
  5. Hagiwara, H.; Sunada, Y. (2004). "Mechanism of taxane neurotoxicity". Breast Cancer (Tokyo, Japan). 11 (1): 82–85. PMID 14718798.
  6. Rowinsky, MD, Eric K. (February 1997). "THE DEVELOPMENT AND CLINICAL UTILITY OF THE TAXANE CLASS OF ANTIMICROTUBULE CHEMOTHERAPY AGENTS". Annual Review of Medicine. 48 (1): 353–374. doi:10.1146/annurev.med.48.1.353. PMID 9046968.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.