برقبان

این روستا در دهستان طبس قرار دارد و براساس سرشماری سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۳٬۱۱۵ نفر (۴۲۳ خانوار) بوده‌است.[1]

۱.برقبان: کتابچه ولایت خوشاب و جوین قسمتی از جلد دهم مجموعه ناصری است که به شماره ۴۳۳۰ در کتابخانه ملی ملک و میکروفیلم آن در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی موجود است. کتابچه خوشاب ۵/۱۷ ورق و مختلف السطور و با خط تحریری باارقام سیاق احتمالاً به سال ۱۲۹۶هجری قمری(۱۲۳ سال قبل) توسط شخص ناشناسی نوشته شده‌است. زیرا کتابچه جوین نیز که همراه کتابچه مذکور است تاریخ تألیف سال مذکور ثبت گردیده و از طرف دیگر تاریخ اکثرنسخه‌های مربوط به ولایت خراسان مربوط به همین سال است. در این کتاب در توصیف برغبان (برقبان امروزی) آمده‌است: جزو ییلاق است. هوایش معتدل؛ دو رشته قنات دارد. دیمه کارند. رعیت ۱۵خانوار.

۲. طي تحقيقات دانشجويي و محلي خانم زهرا برقباني (دانشگاه فردوسي مشهد )، علت نامگذاري اين مكان دو موضوع مطرح گرديده است اولي وجود رود خانه فصلي كه در اكثر زمان‌ها داراي آب جاري بوده و ساكنين اين مكان مسئوليت تقسيم آب و به زبان محلي تعويض برق و جوي را داشته‌اند (برق بان) و در نظرات ديگر وجود دو تا سه برج ديده باني در اين مكان است كه خانوار ساكن مسئول نگهداري و ديده باني در اين برج‌ها را برعهده داشته داند که فرضیه دوم مورد قبول ساکنین قدیمی روستا می‌باشد. (برقبان)

مستندات و نقشه و جمعيت روستا در لشكركشي نيروهاي روسيه ثبت گرديده است و تصاوير نقشه در موزه امام رضا در مشهد موجود است در فرهنگ لغت دهخدا بر همين اساس نام روستا به اشتباه برقيان ذكر گرديده است.

۳.محوطه تاریخی برقبان: براساس مواد فرهنگی لایهٔ سطحی ریشه‌های زندگی در این محوطه به هزاره دوم قبل از میلاد تا هزاره اول می‌رسد و تاکنون که مطالعات بررسی شناسایی باستان‌شناسی بخش اتمام نشده قدیمی‌ترین حرکت فرهنگی انسانی در این محل صورت گرفته‌است و به دلیل ارزشهای تاریخی فرهنگی آن پیشنهاد ثبت در فهرست آثارملی شده‌است.(برگرفته از :خوشاب پیشینه فرهنگی، جغرافیایی و تاریخی خوشاب؛ محمد علی ابراهیمی دوست، محمد عبدالله زاده ثانی)

۱. کشاورزی شغل اصلی اهالی روستای برقبان است. کشت و برداشت محصولاتی چون گندم و جو، چغندرقند، زیره، پنبه، پسته، یونجه، هندوانه، خربزه، گوجه، گل آفتابگردان، بادام و انگور هم چنان در میان ساکنین روستا مرسوم است؛ که محصولات فوق را علاوه بر فروش به کارخانه‌های متولی (همچون کارخانه قند نیشابور و جوین) به ساکنین شهر نیز می‌فروشند. لازم است ذکر شود این روستا هم‌اکنون دارای ۱۲ حلقه چاه است که با فاصله‌ای نه چندان زیاد از روستا، احداث شده‌است. در حالی که تا قبل از انقلاب مردم فقط از طریق «دیمه کاری» به کشت محصولات می‌پرداختند.

۲. دامداری نیز از جمله فعایت‌ها و منابع کسب درآمده روستای برقبان است. مردم از قدیم‌الایام به خرید و پرورش گوسفند مشغول بوده‌اند. اما امروزه علاوه بر این، به پرورش گاو و شترمرغ (الان ندارند) نیز مشغول هستند.

۳. اشتغال در شهر از جمله منابع درآمد مردم است. این مدل از اشتغال تا قبل از انقلاب مرسوم تر بوده‌است اما امروزه شاهدیم جمعیت کمتری از ساکنین روستا به شهر برای کار مراجعه می‌کنند. قابل ذکر است به دلیل خشکسال‌های اخیر (۱۳۸۵) و کم بودن منابع آبی برای کشاورزی، شاهدیم که خیل عظیمی از جوانان این روستا برای یافتن اشتغال به شهرهای چون تهران و مشهد مهاجرت می‌کنند.