بدیچی
بریچی یا بریچ یا بدیچی نام طایفه فرا قومی و فراملیتی بزرگی است که بصورت پراکنده در کشورهای: پاکستان، ایران، افغانستان، هند و ترکمنستان زندگی میکنند . بریچیها مردمانی سخت کوش، میهمان نواز، بردبار، دلیر و متدین هستند. آنها عمدتاً پیرو مذهب اهل سنت حنفی اند.
دهها هزار تن از بریچیهای پشتون (سربانی) از دیرباز به صورت متراکم در مناطق: شوراوک، لندی، پلالک و قلعه بست (لشکرگاه) در ولایت هلمند افغانستان ساکن بوده، و قلعههایی با قدمت چند صد ساله در این مناطق به آنها منسوب است و بسیاری از افراد این قبیله در ولایت نیمروز، و در ولسوالی های : چخانسور، زرنج و چاربرجک مقیم اند که به زبان بلوچی تکلم میکنند. قلعه نوکین کلات در نیمروز در قرن نوزدهم میلادی توسط محمدخان بریچ بنا شده است ؛ و بریچیهایی که اکنون در منطقه اسلام قلعه هرات ساکنند، اصالتاً وابسته به منطقه شوراوک بوده ، ولی حالا زبانشان فارسی دری است.
در سده هجدهم میلادی و همزمان با تجاوز انگلیسیها به شبه قاره هند، بریچیها با لشکر کوچک شصت نفری به فرماندهی بابا فاتح خان بریچ، برای یاری مجاهدان مسلمان در مقابل ارتش انگلیس از شوراوک عازم هند شده، و در آزادسازی مناطق اطراف دهلی سهیم شدند. اکنون هزاران تن از افراد این طایفه همانجا ساکنند.
در حال حاضر بیشترین جمعیت بریچیها در ایالت بلوچستان پاکستان، در شهرستان های: کویته، نوشکی ، نوکوندی و دالبندین زندگی میکنند. بریچیهای پاکستان به زبان های پشتو و بلوچی تکلم میکنند. اتحاد، همبستگی، شکوه و اقتدار آنها ستودنی، و مایه رشک دیگران است .
در اوایل قرن بیستم میلادی و پیش از تجاوز ارتش سرخ شوروی به کشور ترکمنستان، دهها خانواده از مردمان طایفه بریچی، همانند دیگر اقوام بلوچ، برای امرار معاش از سیستان به ترکمنستان رفتند؛ و هماکنون در منطقه یولتن استان مرو (ماری) زندگی میکنند. بریچیهای ترکمنستان فرهنگ اسلامی و رسوم سنتی و زبان و پوشش بلوچی شان را به خوبی پاس داشتهاند. محمد شیردل بریچی از فعالان اجتماعی و حق ستانان بلوچ های ترکمنستان است.
جمعیت بریچیهای ایرانی تقریباً ده هزار تن تخمین زده میشود. آنها عمدتاً در استان سیستان و بلوچستان ، و در شهرستانهای: زاهدان، زهک، زابل، هیرمند ، فنوج و سوران زندگی میکنند. بنابر گواهی منابع تاریخی محلی ، بریچیهای ساکن سیستان قدمت چند صد ساله ای در این منطقه دارند. تعداد قابل توجهی هم از مردمان این طایفه در شهرستانهای مشهد، سرخس و صالح آباد استان خراسان رضوی ساکنند. همچنین افراد زیادی در شهرستانهای مختلف استان گلستان زندگی میکنند. بریچیهای مقیم خراسان و گلستان همچون دیگر اقوام بلوچ، بنا بر عوامل معیشتی در دهههای چهل و پنجاه شمسی از سیستان بدانجا مهاجرت کردهاند. اغلب بریچیهای ایران دارای مشاغل فنی و آزاد تجارت، کشاورزی، دامداری و … هستند و برخی هم دارای تحصیلات عالی دانشگاهی و حوزوی بوده و در ادارات دولتی و مدارس و حوزه های علمیه مشغولند . اینان با وجود اینکه مردمانی صلح جو و بردبار هستند، ولی در طول دهههای اخیر ثابت کردهاند که در مقابل حرف زور ساکت ننشسته، و واکنشهای قاطعانه ای نشان میدهند. منابع : دانشنامه جهان اسلام جلد اول صفحه 1152 و مصاحبه با بزرگان طایفه .